Phóng to

TS Trần Đình Thiên cho rằng kinh tế VN vẫn đang xuống đáy và chưa có dấu hiệu ngoi lên - Ảnh: Lê Kiên

Vẫn đang "bơi" dưới đáy

Viện trưởng Viện Kinh tế VN, TS Trần Đình Thiên, nhận xét: “5 năm kể từ 2008, khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu đã đi qua, để lại hậu quả nặng nề, song nhìn chung, kinh tế thế giới đã bước vào quỹ đạo phục hồi. Nhưng VN không nằm trong quỹ đạo đó: hiện nay, nền kinh tế vẫn đang trong lộ trình “xuống đáy” mặc dù xu hướng ổn định hóa đã mở ra và đà sụt giảm tốc độ tăng trưởng có vẻ đã được chặn lại”.

Nhìn nhận tình hình kinh tế năm 2013, ông Thiên cho rằng “các cơ sở tăng trưởng yếu hơn hẳn các năm trước”. Cụ thể, tăng trưởng tín dụng trong 6 tháng chỉ 6,5%; thu ngân sách khó khăn chưa từng thấy; đầu tư xã hội thấp (30% GDP); gần 25.000 doanh nghiệp đóng cửa (tương đương mức của năm trước, nhưng lại là những doanh nghiệp có thực lực bị chết)…

Cầu rất yếu (tổng vốn đầu tư xã hội 6 tháng đầu năm chỉ đạt 40% kế hoạch năm; tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, loại trừ yếu tố giá, chỉ tăng 4,9% so với mức 6,5% cùng kỳ 2012)…

Trong khi đó, vẫn theo ông Thiên, những “điểm đen” của nền kinh tế như tình trạng nợ xấu và sở hữu chéo ngân hàng “vẫn còn nguyên”, các đề án tái cơ cấu các tập đoàn kinh tế nhà nước vẫn nằm trên giấy và “y nguyên yếu kém”... “Vẫn chưa nhúc nhích tái cơ cấu thì triển vọng cho những năm sau cũng chưa thấy gì. Nền kinh tế xuống đáy và nằm bẹp ở đấy” - ông Thiên nói.

Tái cơ cấu gặp nhiều chướng ngại

Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia Vũ Viết Ngoạn nói rằng: “nếu không tái cơ cấu thì sẽ không giải quyết được vấn đề, nếu không hành động sớm một cách quyết liệt thì sẽ quá muộn”. Tuy nhiên, cũng như ông Thiên, ông Ngoạn cho rằng thực hiện tái cơ cấu thời gian qua chưa chạm đến những vấn đề mấu chốt.

Theo ông Trần Xuân Hòa, “Để tái cơ cấu thì cần phải có chi phí. Bây giờ chúng tôi có 140.000 lao động, nếu tái cơ cấu thì dư ra 40.000-50.000 lao động. Vậy cần phải có tiền để đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp cho họ, tức là cần đến chính sách tổng thể của nhà nước”.

Ông Hòa nói tiếp: “Một vấn đề nữa là chúng ta đề cập đến việc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đưa ra là đúng, nhưng khi triển khai thực hiện thì nó méo mó đi rất nhiều. Có những bộ, ngành hướng dẫn thực hiện mà hoàn toàn sai trái so với chủ trương, chính sách. Hiện nay chúng ta đang có 64 chính phủ là một chính phủ trung ương và 63 chính phủ địa phương”.

TS Cao Sỹ Kiêm - nguyên thống đốc Ngân hàng Nhà nước VN, cho rằng nền kinh tế của chúng ta đang có hai vấn đề lớn: một là thiếu động lực, hai là thiếu niềm tin. Người dân, doanh nghiệp là những người thực hiện chính sách mà người ta thiếu niềm tin thì ai thực hiện nữa.

"Cử tri, doanh nghiệp người ta nói với tôi rằng bây giờ càng nghe các nhà khoa học, càng hội nghị hội thảo thì càng thấy phân tâm. Những hội thảo như cái đang diễn ra này cứ chồng lên nhau, từ Đảng, đến Quốc hội, bộ, ngành, tạp chí… đua nhau tổ chức nhưng những nhà nghiên cứu, lý luận nghiên cứu không đủ tầm, nghiên cứu không đưa ra được lý lẽ cụ thể, thậm chí nghiên cứu không chính xác" - ông Kiêm nói.

Ông Kiêm bình luận rằng: "Nếu cứ nói chung chung thì ai cũng nói được, nhưng chỉ ra ai, ở chỗ nào, phải làm gì thì không nói được. Một số nghiên cứu, đề xuất chính xác thì lại không thuyết phục được những người quyết định chính sách".