Phóng to

Hàng trăm ngàn lao động của ngành sản xuất giày có nguy cơ bị mất việc - Ảnh: T.V.N.

TT - Từ 7-4, thuế chống phá giá sẽ được cộng thêm vào thuế nhập khẩu các sản phẩm giày mũ da do VN xuất vào Liên minh châu Âu (EU).

Giải thích từ EC

Trong cuộc họp báo tại Hà Nội, đại biện lâm thời Ủy ban châu Âu (EC) tại VN Christoph Wiesner nói cuộc điều tra được EU thực hiện tại tám doanh nghiệp (DN) giày da của VN (trong đó có ba DN nhà nước) cho thấy những bằng chứng về sự can thiệp của Nhà nước đối với hoạt động sản xuất giày da ở VN, ví dụ như thuê đất không theo giá thị trường, định giá tài sản không thích hợp, giảm thuế hoặc miễn thuế, ưu đãi tín dụng... EU cho rằng các can thiệp của Nhà nước như vậy là không hợp với luật lệ của WTO.

Ông Wiesner cho biết một phái đoàn của EC sẽ sang VN trong hai tuần tới để làm việc với phía VN nhằm tìm ra các giải pháp giúp xóa bỏ các biện pháp gây bóp méo thương mại. Ông Wiesner nhấn mạnh rằng DN VN cần phải trang bị các thông tin pháp luật đầy đủ hơn cũng như tuân thủ các qui chuẩn quốc tế trong công tác kế toán.

Cùng ngày, bà Đinh Thị Mỹ Loan, cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Thương mại), cho biết VN sẵn sàng thảo luận với EC để tìm ra một giải pháp chấp nhận được cho cả hai bên. “Lợi thế cạnh tranh của các DN VN là do giá nhân công rẻ và công nghệ hiện đại. Chính phủ VN không can thiệp và không trợ giá cho các hoạt động kinh doanh của DN.

Hiện các mặt hàng giày mũ da của VN chiếm gần 40% giá trị giày xuất khẩu sang EU, thu hút hơn 500.000 lao động. Từ năm 2001-2005, mức tăng trưởng của hàng giày mũ da xuất vào EU là 95%. Tuy nhiên, mức này so với mức tăng 1.000% cùng thời kỳ của hàng giày mũ da do Trung Quốc sản xuất vào EU là cực kỳ nhỏ. Mức thuế chống phá giá sơ bộ EU áp dụng cho Trung Quốc là 19,4%.

Việc miễn giảm tiền thuê đất, nếu có, cũng chỉ là sự khuyến khích đầu tư mà không nên xem là sự bóp méo chi phí sản xuất”, bà Loan nói. Bà Loan cũng hoan nghênh việc EC loại bỏ hàng giày thể thao được sản xuất bằng công nghệ đặc biệt (STAF) và giày trẻ em khỏi diện áp thuế chống phá giá. Dự kiến mức thuế chống phá giá cuối cùng sẽ được EC thông qua vào tháng mười tới sau khi có sự đồng thuận giữa các thành viên EU.

Nhiều công nhân mất việc

Theo ông Nguyễn Đức Thuấn, phó chủ tịch Hiệp hội Da giày VN (Lefaso), “đây là một tin rất xấu cho ngành da giày VN”. Thuế nhập khẩu vào EU đang ở mức 4,5%, tới đây các nhà nhập khẩu giày VN sẽ phải cộng thêm các tỉ lệ thuế suất bán phá giá vừa được áp đặt. Với mức thuế tăng lên như vậy, một đôi giày khi vào EU sẽ tăng lên trung bình 1,5-2 euro.

Đây là mức “đội” lên rất lớn không chỉ nhà nhập khẩu phải gánh mà cả nhà sản xuất cũng khó khăn khi mà việc thỏa thuận thực hiện đơn hàng được tính so kè từng xu một. Theo phân tích của một DN chuyên sản xuất giày, mức lãi trung bình của một đôi giày chỉ từ 5-8%/giá FOB, tương đương 0,3-0,7 euro/đôi, rất thấp so với số tiền phải tăng thêm do tăng thuế. “Tôi e rằng các đơn hàng sẽ khó lòng còn được thực hiện tại VN. Thay vào đó, các nhà nhập khẩu sẽ chuyển sang Thái Lan, Indonesia”, ông Thuấn nói.

Còn theo ông Diệp Thành Kiệt, phó chủ tịch Hiệp hội Da giày TP.HCM (SLA), các DN VN sẽ mất khả năng cạnh tranh với nhiều nước có ngành công nghiệp giày mạnh như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Ấn Độ, Bangladesh... “Ngay cả Trung Quốc dù cũng bị áp thuế chống bán phá giá, nhưng VN cũng không thể cạnh tranh khi mà mức thuế của họ chỉ cao hơn VN có 2,4%, trong khi trước đó trong đơn kiện EU đã đề ra là mức bán phá giá của Trung Quốc cao hơn gấp ba lần so với VN”, ông Kiệt nói.

Dù chưa thể đưa ra dự báo ngành giày sẽ khó như thế nào, nhưng chắc chắn sẽ có rất nhiều công ty giày VN gặp khó khăn và sẽ có nhiều lao động phải thất nghiệp. Chưa kể một số nhà máy đang đầu tư vào công nghệ phụ trợ cho ngành giày như da, phụ liệu, khuôn... chưa kịp đưa vào hoạt động nay lại phải rơi vào cảnh đình trệ.

“Nhiều DN da giày VN bỏ công sức khai thác thị trường EU, thị trường này chiếm trên 65% thị phần xuất khẩu thì hỏi sao DN không sốc!”, ông Kiệt bức xúc nói. “Các đơn hàng sắp tới chắc chắn sẽ tiếp tục bị đình trệ, vì trước đó các nhà nhập khẩu cũng đã rút bớt đơn hàng chờ công bố mức thuế tạm thời. Với mức thuế vừa công bố, khả năng các DN tiếp tục có được đơn hàng là rất thấp”, ông L. - giám đốc Công ty sản xuất giày TH, nói trong lo lắng.

Lefaso cho biết sẽ chuẩn bị các phương án trình Chính phủ hòng tìm ra những giải pháp tối ưu để có thể làm thay đổi mức thuế chính thức được áp đặt trong thời gian tới.