Phóng to

Để những mẫu quảng cáo này xuất hiện trên trang quảng cáo, doanh nghiệp phải có trong tay giấy tiếp nhận hồ sơ quảng cáo - Ảnh: Thanh Đạm

Trong khi đó, các doanh nghiệp (DN) ngành y tế và thực phẩm đã thấm mệt vì giấy phép QC đã có từ nhiều năm qua.

Thay cái hình cũng phải "xin"

Trưởng phòng đối ngoại một công ty nước ngoài cho biết công ty của chị thay đổi QC liên tục nên cũng phải bay ra Hà Nội “thăm” Cục An toàn vệ sinh thực phẩm liên tục. “Tôi cho rằng qui định về QC không rõ ràng và việc xét duyệt phụ thuộc rất lớn vào cảm quan của người tiếp nhận.

Đôi lúc vì họ không hài lòng về câu chữ nên chúng tôi phải mất nhiều thời gian để chứng minh, ảnh hưởng đến cơ hội kinh doanh. Sao không đưa trách nhiệm này về cho DN vì luật cũng đã qui định DN phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm đã đăng ký kia mà” - chị nói.

Ông T., phụ trách việc đi xin giấy phép QC của một công ty cổ phần sữa, ngao ngán: “Rất mệt mỏi khi phải xin phép QC cho từng maquette, dù chúng có cùng một nội dung”. Với trên 100 sản phẩm cần QC, mỗi sản phẩm phải có từ 3-4 hình ảnh khác nhau thì số giấy phép công ty cần có lên đến hàng trăm.

Theo ông T., chẳng hạn công ty muốn thay đổi hình ảnh QC từ một em bé đang nằm bú sữa trên giường sang nằm trên một chiếc võng thì cũng phải xin một giấy phép mới dù nội dung QC không sai một dấu phẩy. “Chúng tôi cứ phải xin phép tới xin phép lui cho một sản phẩm cùng loại, rồi còn phải chầu chực, chờ đợi mất rất nhiều thời gian vì chẳng khi nào được giải quyết đúng hẹn”.

Dù qui định “thời hạn cấp giấy tiếp nhận hồ sơ QC không quá 10 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ”, nhưng cứ theo “kinh nghiệm đau thương” của DN này, để có được tấm “giấy vàng” kia, DN của ông phải mất trung bình 15-20 ngày do “sếp đi họp, chưa ký được” hoặc “hồ sơ đang xem, đợi vài hôm nữa nhé!”. Ông T. nói: “Nếu chúng tôi QC sai với chất lượng đã công bố thì cứ phạt nặng vào, cứ chiếu theo luật mà làm. Còn cứ kiểu xét nét từng ly từng tí thì còn thời gian đâu mà làm ăn".

Nhưng có tình trạng xin rồi, đã có phép, nhưng vẫn bị thổi còi. Bộ Văn hóa - thông tin vừa đưa ra danh sách một số công ty đã QC trên nhiều báo gần đây mà chưa có “giấy tiếp nhận hồ sơ QC” do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp (Cục An toàn vệ sinh thực phẩm - Bộ Y tế).

Đại diện QC của công ty này nói: “Theo chúng tôi được biết, địa phương nào cấp giấy tiếp nhận công bố chất lượng thì nơi đó sẽ cấp luôn giấy tiếp nhận hồ sơ QC. Các sản phẩm kẹo của chúng tôi đăng ký chất lượng ở Sở Y tế Bình Dương thì sở cũng duyệt luôn mẫu QC của công ty. Từ trước đến nay chúng tôi vẫn thực hiện như vậy kia mà”.

Chúng tôi làm theo luật

Trao đổi với Tuổi Trẻ xung quanh vấn đề quản lý QC, ông Nguyễn Thanh Phong, trưởng phòng truyền thông (Cục An toàn vệ sinh thực phẩm), nói:

- Chúng tôi thực hiện theo pháp lệnh QC và nghị định về quản lý QC trong lĩnh vực y tế, trong đó có thực phẩm. Trên thực tế đã có rất nhiều DN QC nhưng không xin phép, QC quá mức, thậm chí sai sự thật, làm người tiêu dùng hiểu sai về sản phẩm.

* DN kêu ca về việc chồng chéo trong quản lý. Có DN đã xin phép QC tại Bình Dương nhưng vẫn bị nhắc nhở do... chưa xin phép tại Cục An toàn vệ sinh thực phẩm...

- Điều này có thể DN chưa hiểu hết qui định. Từ sau khi có qui định mới năm 2006 thì Cục An toàn vệ sinh thực phẩm chỉ quản lý thực phẩm nhập khẩu, thực phẩm chức năng, nước khoáng...

Còn lại DN có thể công bố và xin phép QC tại địa phương. Những sản phẩm đã công bố tại cục trước đây thì vẫn phải xin phép QC tại cục, nhưng nếu DN muốn thì chúng tôi có thể chuyển hồ sơ về địa phương. Một điều nữa tôi muốn nói là trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn DN có thể gửi văn bản phản ánh đến cục. Chúng tôi cho rằng một mặt quản lý nhưng một mặt phải tạo điều kiện cho DN kinh doanh.

* Còn qui định mỗi lần QC đều phải xin phép, kể cả trong trường hợp DN chỉ thay đổi chút ít về maquette?

- Qui định trong thông tư về quản lý QC trong lĩnh vực y tế là mỗi maquette đều phải kiểm tra. Mỗi lần QC nội dung không thể giống nhau hoàn toàn. Còn nếu họ chỉ thay đổi về hình thức thì cục cũng không yêu cầu phải xin phép mỗi lần QC.

Tuy nhiên, cái khó như tôi đã nói ở trên là rất nhiều DN không xin phép nhưng vẫn QC, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm nhắc nhở đến 5-6 công văn, thanh tra cũng xử phạt nhưng DN vẫn QC không xin phép. Trong khi họ QC những nội dung như thành phần của sữa tương tự sữa non, tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ... phải thẩm định cẩn thận.

* Tại sao không để cho DN tự làm và tự chịu trách nhiệm, thưa ông?

- DN có quyền QC để khuếch trương sản phẩm của mình, còn các nhà quản lý lại định hướng để không QC quá mức. Đặc biệt ở những mặt hàng đặc thù như thực phẩm chức năng, đã có tình trạng QC tác dụng thần kỳ, có khả năng điều trị bách bệnh... của sản phẩm, trong khi thực tế nó chỉ có tác dụng bổ trợ và không phải là thuốc.

Nhiều DN được duyệt maquette QC một đằng nhưng lại QC một nẻo, khi được hỏi họ lại nói tờ rơi đó không phải do họ phát hành. Người tiêu dùng cũng phản ảnh và yêu cầu chúng tôi phải kiểm tra.

* Có cách gì có thể giảm thời gian chờ đợi cho DN, thưa ông?

- DN có thể gửi hồ sơ qua bưu điện và thực tế chưa bao giờ chúng tôi quá hạn (qui định trong 10 ngày làm việc phải trả lời cho DN). Trường hợp DN cần, chúng tôi có thể fax trước để kịp làm quảng cáo, tiện cho công việc kinh doanh.