Phóng to

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên - Ảnh: Hà Hương

Do vậy, hễ di sản văn hóa lâm nguy thì chuyện phân cấp quản lý lại được đưa ra như lá chắn trách nhiệm của các bên. Từ việc người dân Đường Lâm (Hà Nội), Đồng Văn (Hà Giang) xin trả di tích đến cháy nhà lang (Hòa Bình), cháy đền Lê Lai (Thanh Hóa)... đều cho thấy sự lúng túng trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa. Trả lời Tuổi Trẻ về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Đặng Thị Bích Liên cũng cho rằng cần phải hoàn thiện hành lang pháp lý, bổ sung các văn bản, thông tư hướng dẫn để có thể tạo nên sự thống nhất từ trên xuống trong quản lý di sản văn hóa, điều mà hiện nay vẫn chưa đạt được.

* Liệu có phải bản thân Bộ VH-TT&DL cũng đang “bí” trong việc quản lý thống nhất vấn đề di sản văn hóa? Thực tế cho thấy chỉ riêng ban quản lý di tích cũng mỗi nơi mỗi kiểu. Vậy Bộ VH-TT&DL sẽ phải giải quyết những vấn đề này như thế nào?

- Trong quản lý nhà nước trước hết cần phải kiện toàn quản lý từ trung ương đến địa phương. Nhưng hiện nay đối với các tỉnh thành trong cả nước, có tới sáu mô hình quản lý di tích. Việc điều chỉnh sáu mô hình này mỗi nơi lại làm một khác. Thậm chí, hoạt động của ban quản lý này còn chịu sự điều chỉnh của nghị định 13, 14 và liên quan đến cả Bộ Nội vụ. Để giải quyết việc này, Bộ VH-TT&DL đã chủ động làm việc với Bộ Nội vụ nhưng hiện nay chưa tìm được tiếng nói chung.

* Những đám cháy ở nhà lang Hòa Bình hay đền Lê Lai một lần nữa đặt ra vấn đề phòng chống cháy nổ cho di tích. Quan điểm của bộ về vấn đề này như thế nào khi sở VH-TT&DL các địa phương cũng cho biết không có ngân sách hỗ trợ hay cán bộ chuyên trách?

- Bộ hằng năm đều có hướng dẫn trong công tác quản lý nói chung và phân cấp cho đơn vị. Trường hợp có hỏa hoạn ở di tích thì trách nhiệm chính vẫn thuộc về các địa phương. Bởi vì trong quản lý phải đảm bảo về tài sản, phòng cháy chữa cháy. Nhân đây đề nghị địa phương ngoài quản lý chung phải chú trọng đến phòng cháy chữa cháy vì tôi cũng nhận thấy đây là vấn đề tồn tại ở nhiều nơi, để xảy ra cháy thì rất đáng tiếc.

* Ngoài các đám cháy, nhiều địa phương cũng bày tỏ bức xúc về kiểu xâm hại di tích khá phổ biến là đưa đồ thờ tự mới vào di tích. Đặc biệt khi đồ cung tiến là của những người có chức vụ cao ở ban ngành, địa phương khiến ban quản lý rất khó từ chối. Quan điểm của bộ về vấn đề này ra sao?

- Cùng với tổng kết 10 năm thực hiện Luật di sản, bộ cũng chỉ đạo các sở, địa phương tiến hành rà soát, kiểm kê các cổ vật trong di tích. Trên cơ sở hồ sơ đó, chúng tôi sẽ thống nhất cách bài trí đối với các nơi thờ tự như chùa, đình, đền cho đúng như phong tục VN. Những hiện vật nào phù hợp với cách bài trí, tín ngưỡng ở di tích đó sẽ tiến hành sắp xếp, bố trí. Còn những cái chưa đúng yêu cầu, các địa phương phải thực hiện theo đúng luật, đúng quy định.