Phóng to

NST X có thể bảo vệ hoặc gây hại cho cơ thể tùy thuộc vào giới tính của người mang nó

Nhiễm sắc thể là một chuỗi dài và mảnh bao gồm gene và DNA. Mỗi người chứa 24 NST riêng biệt. Giống cái có 2 NST X, giống đực có 1 NST X và NST Y. Nhiễm sắc thể X chứa 1.098 gene, nhiều hơn NST Y khoảng 1.0000 gene (NST Y chỉ chứa khoảng 78 gene). Để bù đắp sự chênh lệch này, cơ thể của nữ sẽ khóa ngẫu nhiên hoạt động (bất hoạt) của một NST X trong mỗi tế bào, nhờ vậy mà cân bằng lại sự sản xuất protein giữa hai giới.

Phát hiện mới đây của các chuyên gia cho thấy khoảng 15% gene thoát khỏi sự bất hoạt, mỗi gene trong số chúng trở thành ứng cử viên cho việc giải thích sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên có khoảng 10% gene khác đôi khi bất động, đôi khi không, tạo ra một cơ chế khiến cho phụ nữ đa dạng gene hơn nam giới, tác giả nghiên cứu Huntington Willard, ĐH Duke cho biết.

Các chuyên gia cũng phát hiện rằng NST X có thể bảo vệ hoặc gây hại cho cơ thể tùy thuộc vào giới tính của người mang nó. Đến nay, có hơn 300 căn bệnh có liên quan tới nhiễm sắc thể X đã được tìm thấy như chứng máu khó đông, tự kỷ, teo cơ và chậm phát triển trí tuệ. Vì thế bệnh tật trên X thường bộc lộ ở đàn ông vì giới mày râu không có một bản sao gene X tương ứng bù đắp trên nhiễm sắc thể còn lại. Phụ nữ thường khoẻ mạnh vì họ có một bản copy X khác, hạn chế tác động thực sự của những rối loạn gene, các chuyên gia cho biết.

Tuy việc thiếu hụt của bộ gene khiến đàn ông có nguy cơ chậm phát triển tinh thần, song cũng dễ biến họ trở thành thiên tài. Dù chỉ số thông minh (IQ) trung bình của nam giới tương đương với phụ nữ, song họ có trí tuệ siêu việt lại nhiều hơn phái yếu vì khi phái nữ có những gene thông minh tuyệt đỉnh trên nhiễm sắc thể X, chúng dễ bị bóp nghẹt bởi số đông các gene "tầm thường" trên nhiễm sắc thể X còn lại.