Phóng to

Các nhân viên tiếp tân đón khách tại một bệnh viện thẩm mỹ ở TP.HCM - Ảnh: Võ Hương

TT - TS.BS Lê Hành - chủ tịch Hội Phẫu thuật thẩm mỹ (PTTM) TP.HCM - nói so với trước đây PTTM đã có những bước tiến khá vững vàng. Không chỉ các cơ sở y tế tư nhân mới phát triển PTTM, nhiều bệnh viện (BV) công cũng đang rất quan tâm đến lĩnh vực này. Ông cho biết:

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Bài 1: Làm đẹp "siêu tốc" ở thẩm mỹ viện Bài 2: Được phép "mắt, môi", xé rào "bụng, ngực"! Bài 3: Yên tâm sửa nhan sắc ở bệnh viện! Bài 4: Đi nâng dáng vẻ đàn ông

- Một số BV công, thậm chỉ cả BV cấp quận cũng mở khoa PTTM để phục vụ nhu cầu làm đẹp chính đáng ngày càng nhiều của người dân. Những năm 1980-1990 chỉ có các cơ sở y tế tư nhân có dịch vụ PTTM và số cơ sở có giấy phép hành nghề cũng chỉ 10-20. Còn hiện nay số cơ sở được Sở Y tế TP.HCM cấp phép khoảng 50 và con số này tiếp tục tăng. Theo tôi, một ngành được sự quan tâm của nhiều loại hình y tế là rất phát triển.

* Thưa ông, bác sĩ PTTM được đào tạo thế nào?

- Tại VN hiện chưa có nơi nào đào tạo chính quy chuyên về PTTM cho bác sĩ. Bộ môn phẫu thuật tạo hình của Đại học Y Hà Nội có lớp đào tạo định hướng chuyên khoa một năm về phẫu thuật tạo hình. Trường đại học Y dược TP.HCM, bộ môn tai mũi họng tổ chức được một lớp đào tạo ngắn hạn về phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ vùng mặt hằng năm liên tục 10 năm qua.

Gần đây, BV Chợ Rẫy cũng có chương trình đào tạo thực hành PTTM và tạo hình trong thời gian sáu tháng cho những bác sĩ của BV có nhu cầu học tập về lĩnh vực này. Ngoài ra, kể từ khi Hội PTTM TP và Hội Phẫu thuật tạo hình TP được thành lập đi vào hoạt động thì các lớp tập huấn, đào tạo về PTTM được tổ chức thường xuyên hơn tại TP.HCM. Qua đó các bác sĩ được nhanh chóng cập nhật những kỹ thuật mới về PTTM.

* Có không ít bác sĩ tự quảng cáo đi tu nghiệp PTTM ở nhiều nước trên thế giới và có bằng cấp, học hàm học vị rất cao. Sự thật thế nào?

Phóng to

TS.BS LÊ HÀNH

- Số bác sĩ được đào tạo ở trường đại học, trung tâm PTTM của nước ngoài (Mỹ, Nhật, Hàn Quốc...) là có nhưng rất ít. Dùng từ "tu nghiệp" là khá rộng vì thực tế có rất nhiều loại hình học tập về PTTM ở nước ngoài. Từ tham dự một hội nghị, tham gia các lớp tập huấn ngắn hạn vài ngày hoặc vài tuần về một chuyên đề (nâng mũi, hút mỡ, cấy tóc, nâng ngực…) cho đến việc được đào tạo trong môi trường đại học dài ngày.

Các hội nghị và lớp tập huấn này được tổ chức rất thường xuyên và phong phú về chuyên đề cũng như trình độ. Con số các bác sĩ VN tham dự ngày càng tăng vì nhu cầu nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức và thủ tục đi nước ngoài hiện khá dễ dàng. Học phí khá cao (2.000-3.000 USD cho một chuyên đề) và ban tổ chức có cấp giấy chứng nhận tham gia khóa học.

Một số hội PTTM trên thế giới có tổ chức thi lấy bằng PTTM. Tùy theo từng hội mà giá trị bằng cấp khác nhau. Ví dụ như bằng cấp của các hội PTTM và tạo hình ở Mỹ có giá trị cao bởi những quy định khắt khe về học trình, thực hành chuyên khoa và thi cử... Những bác sĩ học và hành nghề tại các nước khác rất khó đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn này.

Việc sử dụng như thế nào những chứng nhận, chứng chỉ, bằng cấp... này trong hành nghề, quảng cáo thì... khá tế nhị!

* Làm sao biết một bác sĩ PTTM có tay nghề giỏi?

Mỗi ngày, 400 người đi phẫu thuật thẩm mỹ * Hằng tháng tại TP.HCM có khoảng bao nhiêu người đi PTTM? - TS.BS Lê Hành: Không thể biết chính xác con số vì chưa có ai thống kê. Tuy nhiên, hội có thể ước tính bình quân mỗi cơ sở PTTM một ngày thực hiện được năm ca. TP.HCM có khoảng 50 cơ sở PTTM có giấy phép hoạt động, cùng với các khoa PTTM trong các BV, tính ra một ngày có 300-400 người đi PTTM trong các cơ sở chính thức. Trong số này nhiều khách hàng là Việt kiều và người nước ngoài. * Điều gì khiến các cơ sở PTTM tại TP hút được số khách hàng Việt kiều, người nước ngoài nhiều như thế ? - Do việc đào tạo ngày càng mở ra, các bác sĩ học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, số ca phẫu thuật ngày càng nhiều nên tay nghề của bác sĩ VN được rèn luyện giỏi hơn. Đặc biệt, chi phí PTTM ở VN luôn rẻ hơn nước ngoài, còn bác sĩ VN khéo tay, tỉ mỉ, cẩn thận nên tạo được niềm tin đối với bà con Việt kiều từ nhiều nước trở về thăm quê hương kết hợp với làm đẹp.

- Để trở thành một bác sĩ PTTM có tay nghề giỏi phải đi đúng quy trình, không thể tự nhiên có thể thực hiện PTTM ngay được. Tốt nhất phải đi từ một chuyên khoa ngoại khoa cơ bản nào đó như tạo hình, tai mũi họng, răng hàm mặt, mắt, chấn thương chỉnh hình, ngoại tổng quát… để có kiến thức đầy đủ về chuyên khoa đó. Từ những kiến thức ngoại khoa "nền" mới thực hiện PTTM trong chính chuyên khoa của mình.

Sau đó phải học thêm PTTM ở các chuyên khoa khác, ngoài chuyên khoa gốc. Tùy theo bác sĩ giỏi hay không giỏi, tùy mức độ được đào tạo và điều kiện hành nghề của bác sĩ đó như thế nào mà khả năng PTTM của họ được mở rộng đến đâu và thế mạnh của họ ở lĩnh vực nào.

Trong PTTM có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kỹ thuật y khoa và nghệ thuật. Vì vậy, bác sĩ PTTM giỏi phải đồng thời là một nghệ sĩ, biết cảm nhận cái đẹp và có khả năng tạo được cái đẹp trên thân thể con người một cách an toàn.

* Ông có bức xúc không khi tại TP vẫn còn không ít cơ sở không có giấy phép nhưng vẫn "vô tư” hành nghề PTTM từ nhiều năm qua?

- Đây là tồn tại có thật mà Hội PTTM TP.HCM rất quan tâm và bức xúc. Đúng là có tình trạng một số anh chị em không có giấy phép hành nghề, không biết tay nghề thế nào, thậm chí không phải là bác sĩ cũng nhận PTTM với giá cả tùm lum. Điều đáng lo là ở những cơ sở không có giấy phép hành nghề thì không ai thẩm định về khả năng chuyên môn, trang thiết bị y tế, cơ sở vật chất… Do đó nguy cơ gây tai biến, tử vong và kết quả phẫu thuật không vừa ý chắc chắn sẽ xảy ra với tỉ lệ cao cho khách hàng.

Trong quá khứ, những tai biến nặng nề, chết người liên quan đến PTTM đều xảy ra ở những cơ sở ngoài luồng. Về mặt nghề nghiệp, hội chỉ có thể quản lý, giám sát được các hội viên của mình. Còn những cơ sở ngoài luồng không kiểm soát được và đó là trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về y tế.

* Nếu hội viên Hội PTTM TP quảng cáo không đúng sự thật, quảng cáo hành nghề quá chức năng cho phép, hội có biện pháp chấn chỉnh không?

- Quảng cáo là một hoạt động rất cần thiết trong nền kinh tế thị trường. Quảng cáo chính xác có lợi cho cả cơ sở hành nghề và khách hàng. Ở các nước tiên tiến, quảng cáo được xem xét, kiểm soát rất kỹ ở nhiều cấp. Cơ sở quảng cáo sai điều kiện thực tế và khả năng hành nghề sẽ bị xử phạt rất nặng vì lỗi không trung thực và gây hại cho khách hàng. Hiện tượng quảng cáo quá chức năng trong ngành PTTM nói chung không phải hiếm. Thời gian qua, Sở Y tế TP đã nhiều lần đi kiểm tra và xử phạt các cơ sở PTTM vi phạm.

Một trong những điều lệ quan trọng của Hội PTTM TP là hội viên phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật và các quy định của ngành y tế. Với chức năng một hội nghề nghiệp, hội luôn nhắc nhở anh em tôn trọng những quy định về hành nghề, y đức, không chỉ riêng quảng cáo. Hội có vai trò thẩm định chuyên môn, trung thực đánh giá những tình huống nhạy cảm trong thực tiễn hành nghề PTTM. Từ đó có những bảo vệ chính đáng cho hội viên, đồng thời đảm bảo được quyền lợi cho thân chủ. Hội viên vi phạm điều lệ sẽ bị xử lý theo điều lệ hội, nặng nhất là khai trừ khỏi hội.

* Ông hãy cho khách hàng một số lời khuyên trước khi muốn đi PTTM.

- Mục đích cuối cùng của PTTM là sự hài lòng của khách hàng. Vì vậy, khách hàng phải có mục tiêu thực tế trong việc thay đổi ngoại hình. Mục tiêu thực tế là phù hợp với hình thể bẩm sinh của khách hàng để có thể thực hiện được. Một khuôn ngực khiêm tốn, một cái mũi nhỏ mà muốn thành quá to, quá cao chẳng hạn thì phẫu thuật khó thực hiện và khả năng chịu những biến chứng càng lớn. Một vẻ đẹp mà nhận biết là nhân tạo không thể là vẻ đẹp lý tưởng. Một "tác phẩm" của ngành PTTM chỉ được cho là thành công khi hoàn toàn có dáng vẻ tự nhiên.

Ngoài ra, khách hàng nên tự tìm hiểu trước về bác sĩ mình định đến, xem bác sĩ này đã được đào tạo thế nào, có kinh nghiệm, chuyên sâu về loại PTTM mà mình định làm không, đã làm được bao nhiêu ca, có khách hàng nào là "nhân chứng sống" cho mình coi không. Cũng nên đi tư vấn, tham khảo ở một vài cơ sở PTTM tin cậy rồi hãy quyết định chọn cơ sở nào.

Đừng bao giờ tin những lời quảng cáo, những lời nói không có bằng chứng. Nên đến những cơ sở PTTM có giấy phép hành nghề, được Nhà nước công nhận, thẩm định về tay nghề, trang thiết bị, cơ sở vật chất... Đồng thời hãy thảo luận kỹ với bác sĩ để hiểu rõ và chấp nhận những quy trình chuyên môn tiền phẫu, hậu phẫu, vị trí của sẹo mổ, những biến chứng có thể gặp.

* Xin cảm ơn ông.