Trong phiên họp sáng 27-2, hội nghị đã nghe ông Lê Hồng Anh - ủy viên Bộ Chính trị, thường trực Ban Bí thư - phổ biến chỉ thị của Bộ Chính trị, dự thảo kế hoạch của Bộ Chính trị thực hiện nghị quyết trung ương 4 (khóa XI). Buổi chiều, ông Tô Huy Rứa - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tổ chức trung ương - phổ biến hướng dẫn kế hoạch kiểm điểm, tự phê bình, phê bình theo kế hoạch thực hiện nghị quyết trung ương 4. Ông Ngô Văn Dụ - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương - hướng dẫn thực hiện “Quy định về những điều đảng viên không được làm”. Ông Đinh Thế Huynh - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tuyên giáo trung ương - hướng dẫn kế hoạch công tác tư tưởng và kế hoạch tiếp tục triển khai chỉ thị 03-CT/TW về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Chọn những vấn đề cấp bách nhất

(Trích phát biểu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng)

Lần này, trung ương không bàn toàn diện mà chỉ chọn một số vấn đề cấp bách nhất về xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay để tập trung chỉ đạo thực hiện với mong muốn khắc phục những cách làm dàn trải trước đây, tạo ra bước chuyển biến cụ thể, thiết thực trong thực tế. Đó là ba vấn đề: (1) Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. (2) Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. (3) Xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan, đơn vị; tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng.

Trong ba vấn đề trên, khi thảo luận có ý kiến hỏi vấn đề nào là trọng tâm, là quan trọng nhất, cấp bách nhất? Có ý kiến cho rằng bây giờ vấn đề tư tưởng chính trị là quan trọng nhất, vì nó liên quan đến sinh mệnh chính trị của Đảng, đến cương lĩnh, đường lối, điều lệ Đảng - tức là vấn đề rất cốt tử. Ý kiến khác lại nói vấn đề ấy là ở trên trung ương, ở tầm cao, tầm chiến lược chứ còn ở địa phương, ở cơ sở thì điều nhức nhối là vấn đề suy thoái đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, vấn đề này quần chúng dễ nhìn thấy. Quần chúng ở cơ sở không mất lòng tin vào Đảng, vào đường lối mà mất lòng tin vào con người cán bộ cụ thể ở cơ sở, mất lòng tin qua một số hiện tượng như tham nhũng, tiêu cực, suy thoái phẩm chất đạo đức cho nên phải coi vấn đề đạo đức lối sống là vấn đề cấp bách nhất.

Lại có ý kiến cho rằng bây giờ nguyên nhân của mọi nguyên nhân vẫn là vấn đề cán bộ; con người là quyết định hết thảy. Chúng ta nói mãi mà tổ chức cứ phình ra, bộ máy thì chồng chéo, biên chế thì tăng lên, lương thì bất hợp lý cho nên phải gỡ từ công tác tổ chức, cán bộ.

Cũng có ý kiến cho rằng hiện nay thẩm quyền, trách nhiệm giữa tập thể và cá nhân xác định không rõ, nên nhiều vụ việc không xử lý được vì không ai chịu trách nhiệm; có tình trạng đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, thành tích thì nhận của cá nhân, còn khuyết điểm thì đổ cho tập thể; vì vậy vấn đề phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm giữa tập thể và cá nhân là vấn đề cấp bách nhất. Mỗi ý kiến đều có khía cạnh hợp lý, đều quan trọng và cấp bách cả, không thể coi nhẹ vấn đề nào.

Tuy nhiên, đứng trên tổng thể mà xét, hiện nay cái làm cho quần chúng oán thán nhất, gây mất lòng tin nhất, làm xói mòn bản chất Đảng đó chính là sự suy thoái cả về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; cái này thật là nghiêm trọng. Cho nên ba vấn đề đã nêu đều quan trọng và có liên quan mật thiết với nhau, nhưng trung ương thống nhất xác định vấn đề thứ nhất là trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất. Đây chính là khâu đột phá trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng hiện nay, là “mắt xích” chủ yếu mà chúng ta cần nắm lấy, song trong chỉ đạo không được coi nhẹ hai vấn đề kia”.

Chỉ thị của Bộ Chính trị về việc thực hiện nghị quyết Hội nghị trung ương 4

Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã bàn và thống nhất ban hành nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đây là nghị quyết cụ thể hóa việc thực hiện nghị quyết Đại hội XI của Đảng về lĩnh vực xây dựng Đảng, có ý nghĩa rất quan trọng, được toàn Đảng, toàn dân đặc biệt quan tâm. Để thực hiện có hiệu quả nghị quyết này, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các nội dung sau đây:

I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

- Thực hiện nghị quyết phải tạo được chuyển biến rõ rệt, khắc phục được những hạn chế, yếu kém trong công tác xây dựng Đảng ngay trong nhiệm kỳ khóa XI, nhằm xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin trong Đảng và nhân dân.

- Làm tốt công tác xây dựng Đảng là cơ sở để xây dựng, nâng cao chất lượng hoạt động của cả hệ thống chính trị, thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, chăm lo đời sống nhân dân và cũng là căn cứ để xem xét, sàng lọc, xây dựng đội ngũ cán bộ, chuẩn bị quy hoạch cấp ủy, các chức danh chủ chốt các cấp nhiệm kỳ tới.

- Chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết với quyết tâm chính trị cao trong toàn Đảng. Các đồng chí ủy viên Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy Đảng, cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, nhất là người đứng đầu, phải thật sự gương mẫu làm trước. Phải làm kiên quyết, kiên trì, xác định rõ lộ trình thực hiện, thời gian hoàn thành; làm từng bước vững chắc, thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện.

- Xây dựng Đảng là công việc hệ trọng, khi thực hiện phải bình tĩnh, tỉnh táo, không nóng vội, cực đoan; giữ đúng nguyên tắc, không để các thế lực thù địch, những phần tử cơ hội lợi dụng, kích động, xuyên tạc, đả kích gây rối nội bộ, đồng thời không được để rơi vào trì trệ, hình thức, không làm chuyển biến được tình hình.

II- NỘI DUNG VÀ CÁCH LÀM

1- Tổ chức học tập, nghiên cứu, phổ biến, quán triệt nghị quyết của trung ương, chỉ thị, kế hoạch thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị.

- Tổ chức tốt các hội nghị học tập, nghiên cứu, phổ biến, quán triệt nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, chỉ thị của Bộ Chính trị cho cán bộ, đảng viên và các đoàn thể nhân dân từ trung ương đến cơ sở theo kế hoạch của Bộ Chính trị và hướng dẫn của Ban Tuyên giáo trung ương. Phải nhận thức thật đầy đủ và sâu sắc mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung, nắm vững những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, những công việc phải làm, trên cơ sở đó tạo chuyển biến rõ rệt về nhận thức, tạo sự thống nhất ý chí và hành động trong Đảng và sự đồng thuận trong nhân dân để tích cực thực hiện nghị quyết.

- Đồng chí đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng trực tiếp chỉ đạo tổ chức việc học tập, nghiên cứu, quán triệt, xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện nghị quyết tại địa phương, cơ quan, đơn vị.

- Tổ chức nghiên cứu, quán triệt nghị quyết bảo đảm nghiêm túc, chất lượng, hiệu quả, không phô trương, hình thức hoặc làm lướt. Phổ biến, tuyên truyền nghị quyết bằng nhiều hình thức phong phú, thích hợp.

2- Về tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cấp trên

2.1- Nội dung kiểm điểm

Các cấp ủy, tổ chức Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo các nội dung nghị quyết đã nêu. Cụ thể là: (1) Về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; việc thực hiện quy định về những điều đảng viên không được làm; trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức Đảng và từng đảng viên, của người đứng đầu về tình trạng cán bộ, đảng viên suy thoái. (2) Những hạn chế, yếu kém trong công tác cán bộ, nhất là trong quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, bổ nhiệm, đề bạt, luân chuyển, bố trí cán bộ; tình trạng một số trường hợp bố trí cán bộ không đúng ảnh hưởng đến uy tín cơ quan lãnh đạo, quản lý, sự phát triển của ngành, địa phương.

(3) Những hạn chế, khuyết điểm trong thực hiện nguyên tắc “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”; quyền hạn và trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, đặc biệt là của người đứng đầu... Trong ba nội dung này, nội dung thứ nhất là trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất.

Khi kiểm điểm, cần tập trung liên hệ, làm rõ những hạn chế, yếu kém cụ thể nêu trong nghị quyết Đại hội XI và nghị quyết trung ương 4 (khóa XI), làm rõ tại sao những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra nhiều năm nhưng chậm được khắc phục.

2.2- Đối tượng kiểm điểm và nơi kiểm điểm

Các cấp ủy, tổ chức Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng, từ trung ương đến cơ sở đều phải tiến hành kiểm điểm tự phê bình và phê bình. Các đồng chí cấp ủy viên kiểm điểm ở chi bộ, ở ban thường vụ (nơi không có ban thường vụ thì kiểm điểm ở cấp ủy) hoặc ban cán sự Đảng, Đảng đoàn, tập thể lãnh đạo cơ quan (nơi không có ban cán sự Đảng, Đảng đoàn); các đảng viên khác kiểm điểm tại chi bộ đang sinh hoạt.

2.3- Phương châm, phương pháp tiến hành

- Tiến hành kiểm điểm tự phê bình và phê bình phải nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nhất là những mặt còn yếu kém, không nể nang, né tránh; đề ra các biện pháp khắc phục, sửa chữa thiết thực, khả thi. Thực hiện các giải pháp bảo đảm đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, kết hợp “chống và xây”, “xây và chống”, nói đi đôi với làm, tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc, trì trệ nhất hiện nay. Khắc phục tư tưởng coi khuyết điểm chỉ là của người khác, đơn vị khác.

- Việc tổ chức kiểm điểm phải thật sự dân chủ, nghiêm túc, thẳng thắn với tinh thần xây dựng, đúng yêu cầu, nội dung, cách làm, thời gian mà trung ương và Bộ Chính trị đã đề ra. Trước khi kiểm điểm phải tổ chức lấy ý kiến góp ý của cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội cùng cấp và các đồng chí nguyên là cấp ủy viên cùng cấp. Ủy ban Kiểm tra chủ trì phối hợp với ban tổ chức, ban tuyên giáo, ban dân vận, văn phòng và các cơ quan liên quan kiến nghị với cấp ủy (hoặc thường vụ cấp ủy) nội dung gợi ý kiểm điểm cho tập thể, cá nhân ở những nơi cần thiết. Sau khi kiểm điểm, báo cáo kết quả với cấp trên, thông báo với cấp dưới và các cơ quan lấy ý kiến góp ý.

- Bộ Chính trị, Ban Bí thư (tập thể và cá nhân), các đồng chí ủy viên Trung ương Đảng kiểm điểm trước với tinh thần gương mẫu để cấp ủy, cán bộ, đảng viên cấp dưới thực hiện theo. Cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên kiểm điểm tự phê bình và phê bình không đạt yêu cầu phải kiểm điểm lại; kiên quyết xử lý kỷ luật những cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên không tự giác kiểm điểm tự phê bình và phê bình, không tự nhận được sai lầm, khuyết điểm, không khắc phục được những hạn chế, khuyết điểm đã được nêu ra. Những trường hợp có vi phạm, tự giác kiểm điểm, tự phê bình nghiêm túc, tích cực sửa chữa, khắc phục sẽ được xem xét giảm hoặc miễn xử lý kỷ luật.

- Kiểm điểm tự phê bình và phê bình là việc làm vừa cấp bách vừa lâu dài, do đó các cấp ủy, tổ chức Đảng, từng đảng viên phải thường xuyên tự giác xem xét, nhìn lại mình để phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm, không chờ đến khi tổ chức hội nghị kiểm điểm. Sau đợt kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo nghị quyết trung ương 4 lần này, cần duy trì nghiêm túc nền nếp, chế độ tự phê bình, phê bình hằng năm, gắn với kiểm điểm theo chức trách, nhiệm vụ được giao và lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh lãnh đạo trong cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể. Định kỳ hằng năm, cấp ủy, tổ chức Đảng có hình thức thích hợp thông báo kết quả kiểm điểm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân biết, đóng góp ý kiến. Định kỳ tổ chức để nhân dân góp ý xây dựng Đảng thông qua Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp.

3- Thực hiện các nhóm giải pháp về tổ chức, cán bộ và sinh hoạt Đảng; về cơ chế, chính sách và công tác giáo dục chính trị, tư tưởng.

3.1- Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị khẩn trương rà soát, nghiên cứu đề xuất sửa đổi, xây dựng mới để thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế, chính sách mà nghị quyết đã đề ra. Chú trọng các vấn đề về nguyên tắc, chế độ sinh hoạt Đảng; về tổ chức bộ máy các cơ quan trong hệ thống chính trị; đổi mới các khâu trong công tác cán bộ; xây dựng quy hoạch cán bộ cấp trung ương; quy định thẩm quyền và trách nhiệm người đứng đầu, về quản lý, sử dụng, kiểm soát vốn và tài sản nhà nước...

3.2- Thực hiện tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức gắn với đẩy nhanh cải cách, thực hiện sớm chế độ tiền lương, nhà ở, chống bình quân, cào bằng; chống đặc quyền, đặc lợi. Hướng dẫn để cán bộ, đảng viên thực hiện kê khai tài sản theo đúng quy định của Đảng và Nhà nước; xử lý nghiêm những người kê khai không đúng.

3.3- Thực hiện có hiệu quả các giải pháp về tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là những nội dung liên quan đến việc thực hiện nghị quyết này. Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Chủ động ngăn ngừa, đấu tranh phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng. Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ. Giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.

3.4- Các cơ quan chức năng của Đảng và Nhà nước ở trung ương và địa phương khẩn trương rà soát các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, những vụ việc có thông tin hoặc đơn thư phản ảnh, khiếu nại, tố cáo mà dư luận quan tâm, thanh tra, kiểm tra, điều tra, kết luận làm rõ; xử lý kịp thời, nghiêm minh những người vi phạm. Đối với những vụ án đã khởi tố cần khẩn trương kết thúc điều tra để sớm đưa ra truy tố, xét xử theo đúng quy định của pháp luật.

III- TỔ CHỨC THỰC HIỆN

- Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy, các ban Đảng, ban cán sự Đảng, Đảng đoàn, Đảng ủy trực thuộc trung ương, Đảng ủy đơn vị sự nghiệp trung ương, các đồng chí ủy viên Trung ương Đảng, người đứng đầu cấp ủy trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện nghị quyết. Ở các cấp không lập ban chỉ đạo thực hiện nghị quyết mà tổ chức bộ phận thường trực gồm đồng chí bí thư, phó bí thư thường trực, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra, trưởng ban tổ chức, trưởng ban tuyên giáo, trưởng ban dân vận giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo và xử lý kịp thời những vấn đề vướng mắc trong quá trình triển khai và thực hiện nghị quyết.

- Bộ Chính trị, Ban Bí thư phân công các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nghị quyết tại một số cấp ủy, tổ chức Đảng ở trung ương và địa phương.

- Các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ủy viên Trung ương Đảng, người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức Đảng, ban, ngành ở trung ương, địa phương phải gương mẫu thực hiện và chịu trách nhiệm trước cấp trên về việc tổ chức thực hiện nghị quyết.

- Căn cứ vào nghị quyết của trung ương, chỉ thị và kế hoạch của Bộ Chính trị, sự chỉ đạo hướng dẫn của các ban Đảng trung ương và các cơ quan cấp trên, các cấp ủy và tổ chức Đảng các cấp, các ngành phải xây dựng chương trình kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết một cách khẩn trương, nghiêm túc, thiết thực, có sự phân công trách nhiệm cụ thể, chặt chẽ, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương, đơn vị.

- Giao Ban Tổ chức trung ương chủ trì phối hợp với Ủy ban Kiểm tra trung ương, Ban Tuyên giáo trung ương, Ban Dân vận trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng theo chức năng, nhiệm vụ được phân công chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết; sáu tháng, hằng năm báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết với Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Chỉ thị này phổ biến tới chi bộ.