* Nhân chứng lên tiếng* Hôm nay tổ chức lễ cầu siêu cho 504 thường dân

Phóng to

Cựu trung úy Larry Colburn - Ảnh: H.GIANG

Những tiếng nói của lương tri vẫn làm nhói lòng. Cần nhớ để không bao giờ tái phạm những tội ác chiến tranh.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Đó là một buổi sáng đầy nắng và cũng là ngày mà nhân loại ghi nhớ là một vết nhơ của quân đội Mỹ gây ra trên một ngôi làng nhỏ ở Quảng Ngãi, VN: một toán lính Mỹ của đại đội Charlie (thuộc lữ đoàn 11) với trang bị tận răng đã tấn công vào làng Mỹ Lai, hãm hiếp phụ nữ và tàn sát 504 thường dân vô tội. Phần lớn trong số này là phụ nữ, trẻ em. Lính Mỹ gọi họ là Việt cộng, kể cả những em bé 2-3 tuổi(!). 40 năm, chứng tích Mỹ Lai còn đó để nhắc nhở nhân loại về lương tri loài người.

Quang cảnh buổi sáng 16-3-1968 ấy rất hỗn độn khi chuẩn úy Larry Colburn cùng hai đồng đội là phi công Hugh Thompson và Glenn Andreotta tới làng Mỹ Lai. Mưa đạn pháo từ máy bay Mỹ đang giội xuống ngôi làng, bình thường như bất kỳ cuộc giao tranh nào, không có dấu hiệu khác thường...

Hugh cho máy bay về căn cứ nạp thêm nhiên liệu. Khi quay lại, họ thấy chiếc mương rỗng lúc trước giờ đã đầy ắp thi thể phụ nữ, trẻ em, người già... Ba người rà soát để tìm kiếm bất cứ chuyển động nào của sự sống. Hugh và Larry tìm thấy một cậu bé còn động đậy. Đã bao nhiêu lần Larry kể về các chi tiết ấy trước hàng nghìn đối tượng khác nhau, nhưng lúc này - khi tiếp xúc phóng viên Tuổi Trẻ 40 năm sau ngày kinh hoàng đó - Larry vẫn xúc động khi hồi tưởng sự việc.

Đó là tội sát nhân!

Phóng to

Đây, Mỹ Lai ngày 16-3-1968! - Ảnh tư liệu

Larry chính là một trong ba người lính đã can thiệp vào cuộc tàn sát dân thường ở Mỹ Lai của lính Mỹ trong chiến tranh VN - những người đã đưa hình ảnh Mỹ Lai đi khắp thế giới để bóc trần khía cạnh phi nhân đạo và dã man của binh lính Mỹ.

Ông là người duy nhất còn sống: Glenn Andreotta mất ngay trong thời kỳ chiến tranh, Hugh Thompson mất hồi tháng 1-2006. Nếu không có Hugh, Glenn và Larry, con số thường dân thiệt mạng ngày hôm đó không dừng lại.

"Hugh mới là người ra quyết định vì anh ấy là phi công của tôi" - cho đến giờ Larry vẫn tiếc sao họ không làm được nhiều hơn để ngăn chặn tội ác mà khi lần đầu chứng kiến, ông cho rằng chỉ bọn diệt chủng mới làm như vậy.

"Lữ đoàn 11 vừa chân ướt chân ráo tới VN sau khi được rèn luyện trong rừng rậm Hawaii. Họ là những người lính trẻ, mới 18-20 tuổi" - Michael Bilton, tác giả cuốn Bốn giờ ở Mỹ Lai, cho biết. Ngày hôm đó, họ nôn nóng được đánh trận và trả thù cho các đồng đội đã mất, Larry kể.

Ông muốn những người nghe ông nói hiểu được rằng mọi cuộc chiến luôn có chém giết, nhưng nó khác với tội sát nhân. "Nếu có ai đó được trang bị vũ khí và định giết bạn, đó là chiến tranh. Nhưng những thường dân Mỹ Lai hôm đó không đe dọa họ (tức các binh lính Mỹ), cũng không được vũ trang, mà lại toàn phụ nữ, trẻ em, người già, thậm chí là trẻ sơ sinh...".

Tưởng niệm và tha thứ

Khi người dân Mỹ Lai kỷ niệm 30 năm vụ thảm sát (1998), Larry vẫn còn sát cánh bên người đồng đội cũ Hugh Thompson trở lại nơi này. Lúc đó, hai người vừa được Chính phủ Mỹ trao huy chương tại Đài tưởng niệm chiến tranh VN tại Washington DC, vì đã có công ngăn chặn binh lính Mỹ tiếp tục cuộc thảm sát mang lại vết nhơ mãi mãi của Mỹ trong chiến tranh. Trong lần kỷ niệm 40 năm này, Larry phải thay mặt Hugh vì ông đã qua đời cách đây hai năm vì bệnh ung thư.

Larry là một trong hàng trăm cựu chiến binh Mỹ đã và đang trở lại VN sau chiến tranh. Họ đi có khi dẫn theo vợ, con... "Để tìm kiếm bình an - Larry nói - Họ cảm thấy cần phải trở lại để được tha thứ, để nói lời xin lỗi". Ông nói rằng ở Mỹ vẫn có rất nhiều cựu binh sống trong sự mặc cảm tội lỗi vì hiểu rằng mình đã tham dự một cuộc chiến vô lý.

Lòng vị tha của người Việt khiến những cựu binh Mỹ cảm phục. "Nó khiến người ta ngạc nhiên" - Michael Bilton, người cùng đi với Larry, nói. Ông kể một người sống sót trong vụ thảm sát nói với ông rằng bà ta nghĩ phi công Thompson là người tốt và hỏi tại sao những người lính khác chưa quay lại để được tha thứ. "Nếu họ hỏi, chúng tôi sẽ tha thứ cho họ”. Đối với Larry và Michael, đó là một điều thuộc về tâm linh rất thiêng liêng của người Việt mà người Mỹ không thể hiểu.

Hôm nay tổ chức lễ cầu siêu cho 504 thường dân Theo phó Ban tôn giáo Tỉnh ủy Quảng Ngãi Nguyễn Vĩnh Lạc, hôm nay (15-3), Ban trị sự Giáo hội Phật giáo VN tỉnh tổ chức lễ cầu siêu cho 504 thường dân bị quân đội Mỹ sát hại. Lễ cầu siêu tiến hành lúc 7g ngay dưới chân tượng đài Sơn Mỹ (Mỹ Lai) với 40 tăng ni của giáo hội tham gia và 15g cùng ngày sẽ tổ chức lễ chẩn tế. Đây là lần đầu tiên ở Quảng Ngãi tổ chức lễ cầu siêu cho những thường dân bị thảm sát trong vụ thảm sát Sơn Mỹ, đáp ứng nguyện vọng của các gia đình có người thân bị sát hại. Sáng 16-3, cũng dưới chân tượng đài Khu chứng tích Sơn Mỹ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ VN tỉnh sẽ tổ chức lễ tưởng niệm 504 thường dân bị quân đội Mỹ thảm sát. V.Q.CẦU

------------------

Nhân chứng lên tiếng

Đây là những mảnh ghép của cuộc thảm sát ở Mỹ Lai qua lời kể lại của những kẻ đã thi hành và của những người đã cam chịu nó.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Phóng to"Đó là sự việc mà tôi làm trong cuốn sách này. Cuốn sách này dẫn giải Mỹ Lai. Bởi vì hầu như vô nghĩa như chiến tranh, và vô nghĩa như một cuộc chiến tranh phi lý đã làm tan biến sự tự trọng của con người".

(Trích từ sách Tôi đến Việt Nam trong lửa đạn - Niente è così sia - của nhà báo Ý Oriana Fallaci, Phạm Châu Loan dịch)

Người Mỹ đã giấu giếm và nhà báo Ý Oriana Fallaci biết được vụ việc khủng khiếp này sau đó một năm rưỡi. Bà cũng là nhà báo nước ngoài có mặt ở VN thời điểm đó năm 1968, lúc đó bà ở Sài Gòn. Bà đã đi gặp các nhân chứng, những kẻ đã thi hành tội ác này, buộc họ lên tiếng.

* "Có một ông già núp trong hầm trú ẩn. Ông ta ngồi co rúm lại trong đó. Một ông già rất già. Viên trung sĩ David Mitchell gào lên: "Giết nó đi!". Thế là một ai đó giết ông già.

Chúng tôi lùa đàn ông, đàn bà, trẻ sơ sinh ra giữa làng, một làng trơ trọi như một hòn đảo nhỏ. Trung úy Calley xông tới và nói: "Các người có biết phải làm gì với họ không?". Rồi ông ta bắt đầu xả súng bắn họ và ông ta bảo tôi cũng phải bắn. Thế là tôi nhét bốn băng đạn vào khẩu súng M16 của tôi, có tất cả 68 viên và tôi bắn thẳng vào họ, tôi đã giết khoảng 10-15 người".

* "Có một tốp phụ nữ và một bé gái chừng 13 tuổi mặc bộ đồ màu đen bị dẫn tới. Một người lính giằng lấy cô bé trong khi những tên khác giữ chặt cô bé cho hắn tụt quần áo cô bé ra. Hắn bảo: "Hãy xem nó như thế nào nào!". Một tên nói: "Tao đang nóng đây!". Trong khi bọn họ giật bỏ quần áo cô bé, xung quanh tất cả bốc cháy: những căn nhà, những xác chết. Người mẹ của cô bé xông vào để bảo vệ đứa con. Thế là một tên lính đá bà ấy nhiều cú và một tên khác tát bà rất mạnh.

Họ chỉ dừng khi Haeberle, một phóng viên ảnh, chạy tới để chụp một kiểu ảnh. Họ cư xử như tất cả đó là chuyện bình thường. Rồi một tên nói: "Bây giờ chúng ta làm gì?". Một tên khác trả lời: "Giết nó đi!". Tôi quay mặt chỗ khác. Rồi tôi nhìn thấy những phụ nữ, cô bé và cả lũ trẻ con đều chết".

* "Thấp thoáng một bóng phụ nữ, rồi cái đầu xuất hiện phía sau hàng rào. Đám lính hét lên rồi bắn vào cô ta và người phụ nữ ngã xuống bị móc vào một cái cọc. Thế là cái đầu của người phụ nữ ấy trở thành điểm ngắm, họ bắn vào cái đầu, có thể thấy xương sọ văng ra từng mảnh. Tôi không tin vào mắt mình nữa. Dọc con đường mòn chúng tôi gặp hai đứa trẻ: một đứa lên bốn và một đứa lên năm, tôi đoán vậy. Một người bắn vào đứa trẻ nhỏ hơn và đứa trẻ lớn hơn lao vào để che chở cho nó. Tên này nhả sáu phát đạn vào người thằng bé.

Sau đó chúng tôi gặp một người đàn ông với hai đứa trẻ khác, chúng bé tí xíu, một bé trai và một bé gái. Những tay súng nổ súng và cắt họ ra làm đôi. Đứa bé trai bị thương vào cánh tay và cẳng chân. Thằng bé nhào về phía chúng tôi trong sự thất đảm kinh hoàng, người nó đầy máu. Tôi quì gối để chụp ảnh thằng bé và một người lính cũng quì gối cạnh tôi để bắn nó. Phát đầu tiên hất ngửa thằng bé ra phía sau, phát thứ hai hất tung nó lên cao, đến phát thứ ba thằng bé rơi xuống.

Bắn xong tên này bỏ đi dửng dưng. Không có một chút biểu hiện nào trên bộ mặt của hắn ta, không có một chút thể hiện nào trên gương mặt của tất cả những người lính Mỹ. Họ phá hủy, giết hại với một vẻ hoàn toàn thản nhiên, với vẻ của người đang làm một công việc bình tâm".

* "Tôi không nhớ gì hết ngoài những người dân làng bị giết. Máu chảy khắp mọi nơi. Cả những lính Mỹ da trắng cả những lính Mỹ da đen đều bắn, giết. Họ bắn bửa những cái đầu làm đôi và rất nhiều lính Mỹ trên người dính những mảnh thịt. Họ đã giết của tôi một đứa con gái 24 tuổi và một đứa cháu nhỏ 4 tuổi".