Cả một đoạn sông Sài Gòn dài nhưng hiện chỉ có một cầu và một hầm Thủ Thiêm nối bán đảo này với trung tâm TP - Ảnh: NAM TRẦN

Từ các quận 2, 9, Thủ Đức (khu vực phía đông của TP.HCM) và tỉnh Đồng Nai, Bình Dương... vào khu vực trung tâm TP.HCM, người dân thường đi theo ba hướng chính: đi xa lộ Hà Nội qua cầu Sài Gòn vào trung tâm, qua đại lộ Đông Tây theo hầm Thủ Thiêm vào trung tâm hoặc chọn đường xa hơn là Phạm Văn Đồng để về trung tâm.

Hàng ngàn xe cộ kẹt cứng tại khu vực Ngã Tư Thủ Đức hướng từ trung tâm thành phố về Suối Tiên - Ảnh: THANH AN

3 đường chính đều tắc

Theo hướng xa lộ Hà Nội, người đi đường phải khó khăn di chuyển qua hai điểm thường xảy ra ùn tắc tại ngã tư Thủ Đức (địa bàn giáp ranh Q.Thủ Đức và Q.9) và ngã tư MRK (Q.9). Có những buổi hàng xe kéo dài "chôn chân" hơn cả tiếng mới thoát ra khỏi điểm kẹt. 

Đặc biệt trên tuyến đường này, các loại xe trọng tải lớn thường xuyên hoạt động và xảy ra nhiều vụ tai nạn gây kẹt xe cục bộ. Nhiều người e dè khi chọn đi tuyến đường này vào trung tâm.

Lựa chọn thứ hai là theo xa lộ Hà Nội rẽ vào đường Mai Chí Thọ, hoặc đi theo 4km đầu cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây ra đường Mai Chí Thọ (Q.2) rồi đi hầm Thủ Thiêm dẫn thẳng vào Q.1. 

Ngày càng nhiều người đi từ "khu Đông" TP.HCM vào trung tâm chọn tuyến đường này để rút ngắn thời gian. Nhưng tuyến này ngày càng đông người đi càng thường xuyên xảy ra tình trạng ùn ứ xe cộ.

Gần đây người dân đi đường Phạm Văn Đồng qua cầu Bình Lợi (Q.Bình Thạnh) thường bị nghẽn tại các giao lộ với đường Phan Văn Trị (Q.Bình Thạnh), Lê Quang Định (Q.Gò Vấp) khiến việc di chuyển khó khăn. 

Khu vực nút giao thông Nguyễn Thái Sơn - Nguyễn Kiệm (Q.Gò Vấp) đang thi công cầu vượt thép khiến tuyến đường này thường xuyên bị ùn tắc vào giờ cao điểm, lực lượng CSGT phải có mặt để phân luồng giao thông.

Tương tự, đi theo đường Phạm Văn Đồng qua cầu Bình Triệu cũng gặp nhiều khó khăn khi đoạn đường Đinh Bộ Lĩnh trước bến xe Miền Đông (Q.Bình Thạnh) thường bị ùn tắc. Xe máy, ôtô nối đuôi nhau, chen chúc từ đường Đinh Bộ Lĩnh lên đến cầu Bình Triệu. 

Mới ra khỏi điểm tắc nghẽn này, người dân lại rơi vào một điểm kẹt nữa ngay giao lộ Đinh Bộ Lĩnh và Bạch Đằng (Q.Bình Thạnh).

Với chiều ngược lại từ trung tâm TP.HCM về các quận "khu Đông", người dân ngao ngán khi đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (đường một chiều) dẫn ra quốc lộ 13 thường xuyên ùn tắc, xe cộ chen chúc nhau. Đặc biệt, vào giờ cao điểm buổi chiều từ 16h - 19h xe nhích từng mét một.

Ba tuyến đường chính từ phía đông Sài Gòn vào trung tâm TP đều quá tải - Đồ họa: N.KH.

Quy hoạch có đủ, nhưng không đủ... tiền

Nhiều chuyên gia quy hoạch, giao thông cho rằng cần phải xây thêm cầu bắc qua sông để phát triển các đô thị "vượt sông" và giải áp lực giao thông từ các các quận 2, quận 9, Thủ Đức đi trung tâm thành phố.

Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, trong quy hoạch về giao thông vận tải TP.HCM đã được Thủ tướng phê duyệt vào năm 2007 (điều chỉnh bổ sung vào năm 2013), TP.HCM cần xây dựng 21 cầu và hầm vượt sông kết nối đôi bờ sông Sài Gòn để đáp ứng nhu cầu hạ tầng giao thông. 

Đến nay đã có 14 cầu và hầm được xây dựng và đưa vào sử dụng. TP.HCM sẽ tiếp tục xây dựng mới 7 cây cầu, trong đó riêng cầu bắc qua sông Sài Gòn nối khu trung tâm với khu đô thị mới Thủ Thiêm (Q.2) có 3 cây cầu: Thủ Thiêm 2 (nối từ Q.1), Thủ Thiêm 3 (nối từ Q.4) và Thủ Thiêm 4 (nối từ Q.7).

Ngoài ra, sẽ xây thêm các cầu Phú Thuận (đường vành đai 4), cầu Bình Gửi (đường vành đai 3), cầu Bình Quới (Q.Thủ Đức), cầu Rạch Các 3 cho tuyến đường sắt đôi ra cảng Hiệp Phước (Nhà Bè). 

Ông Nguyễn Văn Tám - phó giám đốc Sở Giao thông vận tải - cho hay theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải, từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 phải xây dựng xong các cầu trên. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện các dự án này còn tùy thuộc... nguồn lực của TP.HCM.

Ông Bùi Xuân Cường - giám đốc Sở Giao thông vận tải - cho biết hiện nay ngoài dự án cầu Thủ Thiêm 2 và tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đang thi công, dự án cầu Thủ Thiêm 3 và 4 đang được triển khai các thủ tục đầu tư theo hình thức BT (xây dựng, chuyển giao). 

"Phải xây thêm cầu Thủ Thiêm 3 và 4 mới đáp ứng kịp nhu cầu giao thông", ông Cường nói.

Ông Nguyễn Thanh Toàn, phó giám đốc Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM, cho biết quy hoạch giao thông kết nối giữa khu trung tâm và Thủ Thiêm bao gồm các cầu bắc qua sông, đường giao thông trục chính vành đai 1, vành đai 2... đều có hết. 

Tuy nhiên, nguồn lực đầu tư hạ tầng theo quy hoạch hiện nay không theo kịp tốc độ phát triển. Ngân sách đầu tư hạ tầng hạn chế, chủ yếu từ ngân sách, vốn vay nước ngoài (ODA), trong khi nguồn lực phát triển dự án đô thị khác từ nhiều nguồn nên đi nhanh hơn. Từ đó tạo nên độ vênh, không đồng bộ giữa hạ tầng giao thông và sự phát triển đô thị.

Mặt khác, theo ông Toàn, hiện nay kết nối giao thông của Q.2 chưa đầu tư đồng bộ. Nhiều tuyến đường chưa thực hiện mở rộng, xây dựng và kết nối theo quy hoạch. Ví dụ đường vành đai 2 còn một đoạn chưa xong, vành đai 3 chưa làm tuyến nào... dẫn đến tình trạng kẹt xe tại một số khu vực. 

Do vậy, trong khi chờ đầu tư hạ tầng cầu, đường, trước mắt sở đề xuất chủ trương khi phê duyệt các dự án nhà cao tầng cần phải cân đối chỉ tiêu quy hoạch phù hợp với điều kiện giao thông... 

Về lâu dài, cần có kế hoạch thực hiện quy hoạch xác định rõ lộ trình, xác định nguồn lực để đầu tư các cây cầu, tuyến đường kết nối còn lại theo thứ tự ưu tiên.