Phóng to

Hướng dẫn đăng ký thuế thu nhập cá nhân ở Cục Thuế TP.HCM - Ảnh: Thanh Đạm

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, trong đó có gói kích cầu của Chính phủ và việc miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong năm 2009.

Về thuế TNCN, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết phương án mới nhất của Chính phủ là: miễn toàn bộ số thuế đã giãn cho các đối tượng được tạm giãn nộp thuế TNCN trong sáu tháng đầu năm 2009. Theo chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển, đa số ý kiến trong ủy ban này nhất trí với đề nghị nêu trên của Chính phủ nhằm góp phần giải quyết những khó khăn trước mắt do tác động của khủng hoảng kinh tế.

Đề nghị miễn thuế chứng khoán hai năm

Xem xét lại giá điện giờ cao điểm Theo báo cáo tại phiên thảo luận, năm 2009 Chính phủ đề nghị điều chỉnh hai chỉ tiêu, cụ thể là điều chỉnh tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 6,5% xuống khoảng 5%, bội chi ngân sách nhà nước tối đa khoảng 8% GDP. Chính phủ dự báo cả năm tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu từ 3-5%, chỉ số giá tiêu dùng tăng khoảng 6%, giải quyết việc làm mới khoảng 1,52-1,57 triệu lao động. Để tạo nguồn vốn thực hiện nhóm giải pháp ngăn ngừa suy giảm kinh tế, Ủy ban Kinh tế đồng ý với đề xuất của Chính phủ cho phát hành thêm 20.000 tỉ đồng trái phiếu Chính phủ để đầu tư vào các công trình giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục, nhà ở xã hội, ký túc xá sinh viên. Mặt khác qua giám sát ở nhiều địa phương và doanh nghiệp, Ủy ban Kinh tế đã nhận được nhiều ý kiến không đồng thuận về quy định áp dụng giá điện cao vào giờ cao điểm ban ngày (từ 9g30-11g30) vì là thời điểm các hoạt động sản xuất kinh doanh đang diễn ra hết sức tập trung, làm tăng giá thành sản phẩm của các doanh nghiệp, tăng chi phí sản xuất, không phù hợp với các chính sách của Nhà nước giúp các doanh nghiệp trong thời kỳ khó khăn do khủng hoảng kinh tế. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ chỉ đạo xem xét lại việc này.

Ông Ninh nói kể từ ngày 1-7-2009, Chính phủ đề nghị miễn thuế đến hết năm 2010 đối với cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn (bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán), từ bản quyền, nhượng quyền thương mại. “Năm 2009 thị trường vốn trong nước còn gặp nhiều khó khăn. Dù có phục hồi thì các nhà đầu tư cũng chưa thu hồi được lỗ do suy giảm của năm 2008 và năm 2009. Do đó việc miễn thuế sẽ tạo tâm lý phấn khởi và niềm tin cho nhà đầu tư” - ông Ninh nói.

Đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú, Chính phủ đề nghị cho giảm thuế TNCN từ ngày 1-7-2009 đến hết năm 2009 với mức thống nhất là 200.000 đồng/tháng. Ông Ninh cho biết ngoài các cá nhân có các khoản thu nhập được miễn, giảm, các đối tượng khác sẽ phải thực hiện nộp thuế TNCN theo quy định của luật.

Cụ thể là: cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, từ trúng thưởng, từ nhận thừa kế, quà tặng; cá nhân không cư trú có thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công, từ chuyển nhượng bất động sản, từ trúng thưởng, từ nhận thừa kế, quà tặng. Theo ông Ninh, nếu thực hiện miễn, giảm thuế TNCN theo phương án nói trên thì dự kiến số thu ngân sách nhà nước năm 2009 sẽ giảm 6.500-6.800 tỉ đồng, bằng 45% so với dự toán (14.500 tỉ đồng).

Hai luồng ý kiến

Mặc dù nhất trí với đề nghị miễn số thuế TNCN trong sáu tháng đầu năm nhưng theo ông Phùng Quốc Hiển, trong Ủy ban Tài chính và ngân sách vẫn còn hai loại ý kiến về việc xử lý thuế trong thời gian còn lại của năm 2009. Một loại ý kiến (chiếm đa số) không tán thành tiếp tục thực hiện miễn, giảm thuế TNCN cho các đối tượng nộp thuế khác trong sáu tháng cuối năm vì nhiều lý do, trong đó có việc “số lượng người phải nộp thuế TNCN không nhiều (khoảng 300.000 người)…

Việc miễn số thuế đã giãn trong sáu tháng đầu năm có nghĩa là đã giảm 50% số thuế phải nộp cả năm, nếu tiếp tục giảm thuế cho sáu tháng cuối năm có nghĩa tỉ lệ này cao hơn so với mức 50% và sẽ không tương thích với các loại thuế được miễn, giảm như thuế giá trị gia tăng giảm 50%, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm 30%”.

Tuy nhiên, ông Hiển cũng cho biết có ý kiến trong Ủy ban Tài chính và ngân sách đồng tình với phương án nêu trên của Chính phủ và cho rằng trong điều kiện hiện nay, việc tiếp tục miễn, giảm thuế TNCN vẫn cần thiết, góp phần cùng với các biện pháp khác khuyến khích đầu tư, kích cầu nhằm đồng bộ với việc miễn, giảm các loại thuế khác (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp).

Ông Hiển nói: “Có ý kiến đề nghị Chính phủ lưu ý đến miễn thuế TNCN cho gần 2 triệu hộ kinh doanh, ít nhất phải bằng hoặc cao hơn so với ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp vì các hộ kinh doanh này bảo đảm công ăn việc làm cho một số lượng lao động của xã hội. Ý kiến khác cho rằng số thu từ thuế TNCN không nhiều so với tổng chi kích cầu của Chính phủ, nên để khuyến khích các hộ kinh doanh giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động, kích cầu tiêu dùng, cần thực hiện miễn thuế TNCN cho mọi đối tượng (trừ đối tượng không cư trú) đến hết năm 2009 và thực hiện đầy đủ các quy định của Luật thuế TNCN từ ngày 1-1-2010”.

Góp phần kích cầu tiêu dùng

Một trong những lý do cho thấy sự cần thiết tiếp tục miễn, giảm thuế TNCN, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Võ Hồng Phúc (trong phần báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng gói kích cầu), việc giãn thuế đã góp phần kích thích việc đi du lịch, vui chơi đối với những người có thu nhập cao, nhất là trong những ngày nghỉ lễ, tạo điều kiện đẩy mạnh du lịch, kích cầu tiêu dùng trong nước.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền cũng cho biết nhiều ý kiến trong ủy ban này nhận định gói kích thích kinh tế thời gian qua mới tập trung nhiều cho hỗ trợ tài chính đối với doanh nghiệp, trong khi đó các giải pháp trực tiếp kích cầu đầu tư, tiêu dùng còn hạn chế.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh việc miễn thuế TNCN trong sáu tháng đầu năm 2009 đã nhận được sự thống nhất cao, các cơ quan có liên quan cần tiếp tục nghiên cứu về phương án xử lý thuế trong những tháng còn lại để trình Quốc hội quyết định cả hai vấn đề. Theo ông Phùng Quốc Hiển, nhiều ý kiến trong Ủy ban Tài chính và ngân sách cho rằng: “Trường hợp thật sự cần thiết phải tiếp tục thực hiện miễn, giảm thuế TNCN do nền kinh tế chưa phục hồi, suy giảm kéo dài sang năm 2010, thì Chính phủ có thể trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 (cuối năm 2009) quyết định vấn đề miễn, giảm thuế TNCN khi xem xét dự toán ngân sách nhà nước năm 2010”.

Ủy ban kinh tế của Quốc hội: Đề nghị Chính phủ đánh giá thực trạng lao động phổ thông nước ngoài Trong báo cáo thẩm tra kinh tế - xã hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã đề nghị Chính phủ lưu ý về lao động phổ thông nước ngoài nhập cư và ô nhiễm môi trường. Cụ thể như sau: hiện nay, đã xuất hiện tình trạng người lao động phổ thông nước ngoài nhập cư vào VN làm việc tại các dự án có vốn đầu tư nước ngoài hoặc dự án do nước ngoài thi công, không phù hợp với quy định của VN, gây nhiều bất lợi cho công tác giải quyết công ăn việc làm cho người lao động trong nước. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ chỉ đạo đánh giá đầy đủ thực trạng người lao động nhập cư, nhất là đối tượng lao động phổ thông và có biện pháp hữu hiệu thực hiện đúng chính sách và pháp luật về quản lý lao động nhập cư, không gây ảnh hưởng đến thị trường lao động trong nước. Về môi trường: Đây là vấn đề vừa bức xúc hiện nay, vừa ảnh hưởng lâu dài đến phát triển bền vững, đang được dư luận xã hội quan tâm, nhất là đối với một số dự án đang dự định triển khai nhưng có khả năng tác động lớn về môi trường sinh thái (ví dụ khai thác, chế biến bôxit). Ủy ban Kinh tế đề nghị cần xây dựng một chương trình quốc gia mang tính chiến lược về môi trường với hệ thống chính sách, pháp luật và giải pháp đồng bộ để bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững.