Phóng to

Khách hàng mua quít Thái Lan, nhỏ chỉ bằng viên thịt bò

TT - Táo Mỹ, me Thái, lê Tàu, quít Đài Loan... đang thừa thắng xông lên đổ bộ về các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long - vựa trái cây của cả nước, đánh bật trái cây nhà vườn ra khỏi chợ.

Tại Cần Thơ, khi dạo quanh các chợ đầu mối chuyên bán trái cây tại bến Ninh Kiều, Trung tâm thương mại Cái Khế, chợ Xuân Khánh hoặc các shop trái cây cao cấp, một điều dễ nhận thấy là trái cây ngoại được trưng bày nhiều và trang trọng. Đủ thứ. Nào là táo, lê, nho… Mỹ, Úc; xoài, sầu riêng, bòn bon, me… Thái Lan; quít, cam, lê… Trung Quốc (TQ)!

Chị Ph., chủ một shop trái cây tại bến Ninh Kiều, cho biết: “Hầu hết các loại trái cây ngoại nhập đều tăng giá khá cao so với cùng thời điểm này năm ngoái, nhưng người dân vẫn hỏi mua rất nhiều vì mẫu mã đẹp, trữ được lâu hơn, dễ làm quà biếu”.

Chị dẫn chứng: giá bòn bon Thái mỗi ngày đều thay đổi, chênh lệch 1.000 - 5.000 đồng/kg nhưng người dân vẫn chấp nhận vì trái to, ít hạt, vị ngọt. Hiện tại các shop trái cây, giá táo, quít Mỹ hoặc New Zealand khá cao: 27.000 - 33.000 đồng/kg; bòn bon Thái khoảng 40.000 đồng/kg.

Từ hơn một tháng nay, tại chợ thị xã Cao Lãnh (Đồng Tháp), cứ khoảng 12g trưa là xe chở trái cây ngoại tấp nập đổ về. “Chủ yếu là hàng từ phía Bắc đưa vào” - chị Lê Thanh Hoa, một chủ vựa trái cây, cho biết. Theo chị, đa số là trái cây TQ như táo, lê, quít tiều; số khác là quít Thái Lan, cam Úc, nho Mỹ, nho Pháp… Trên những xe ba gác chất đầy thùng trái cây, chúng tôi thấy quít TQ được bao bì cẩn thận bằng túi nilông.

Loại tốt nhất được dán nhãn rất kỹ, trái có màu vàng lườm, tròn trịa, không vết trầy xước. Loại này được đóng thùng 10kg, giá bán 13.000đ/kg. Một chủ bán trái cây đon đả mời: “Chú mua loại này đi. Hàng đẹp, có dán nhãn. Đi đám tiệc một mâm trái cây này chừng 4kg cũng thấy sang”. Còn loại xấu hơn thì trái bị méo mó, vỏ dày, màu vàng tái nhưng cũng được bọc túi nilông cẩn thận. Loại này dành cho giới bình dân với giá 10.000đ/kg! Hòa trong vô số trái cây ngoại nhập có cả đống quít Thái Lan trái nhỏ xíu bằng viên thịt bò đang được đổ “xá” vàng rực một góc chợ.

Chị Võ Thị Thanh Nga, chủ một gian hàng bán trái cây ở chợ Bến Tre, nói: “Năm nay lượng trái cây ngoại nhập về tỉnh rất nhiều, không chỉ của TQ mà còn của nhiều nước như táo New Zealand, quít đường Thái Lan... Trái cây ngoại thường có màu sắc đẹp, để được lâu nên người tiêu dùng thường mua đi đám tiệc, làm quà biếu!

Trái cây nhà vườn bị… đo ván

Phóng to

Trái cây Trung Quốc luôn chễm chệ ở vị trí bắt mắt nhất của gian hàng trái cây ở các chợ miền Tây

Trái cây ngoại chiếm thế thượng phong trong khi trái cây nhà vườn lại rất khiêm tốn ngay trên... chợ nhà. Trên các sạp bán trái cây ở các chợ TX Cao Lãnh (Đồng Tháp), bên cạnh những màu sắc rực rỡ của táo TQ, quít Thái… cam quít VN giống như cô bé Lọ Lem còn đang giấu mình dưới… nhà bếp. Loại quít đường vỏ xanh, trái bằng trứng vịt, da cũng láng đẹp giá 13.000đ/kg.

“Thú thật, vì bênh vực hàng VN tôi mới mua chứ trong thâm tâm tôi vẫn muốn mua quít Thái Lan hơn, dù nó mắc hơn nhiều (18.000đ/kg). Bởi vì quít VN còn hột, vị hơi chua (dù là quít đường)” - một khách hàng tâm sự. “Đã thế trái cây ngoại được tiểu thương “nâng như nâng trứng”, còn trái cây nội thì... Thấy buồn cho trái cây VN” - một nhà vườn buồn bã. Theo chị Hoa, mùa tết gần đến nên lượng trái cây ngoại nhập về nhiều hơn 1/3 so với ngày thường.

Nhiều người bán cũng tỏ ra nhiệt tình với trái cây ngoại hơn khi tìm nhiều cách kèo nài khách hàng. Tại shop trái cây 42 trên đại lộ Hòa Bình (Cần Thơ), trái cây ngoại được trưng bày hẳn trong tủ kính chạy máy lạnh. Bên cạnh đó, chủ shop cũng trưng bày một quầy trái cây nội chất lượng cao để khách hàng tùy chọn.

Tuy nhiên, dường như khách hàng vào là xem trái cây ngoại trước! Mặc dù trái cây nội được tuyển chọn khá gắt gao từ các vựa nhưng mẫu mã không đẹp, vỏ vú sữa bị bầm, vỏ cam sành bị sần, vỏ quít thì vàng nhợt… Chủ shop Bảy Ngọt lấy nho“Ba Mọi” cho chúng tôi thử, nói: “Trái nhỏ hơn, chất lượng cũng không bằng nho ngoại”. Là một người am hiểu thị trường trái cây, ông Bảy Ngọt cho biết hiện trái cây ngoại nhập tràn vào Cần Thơ là đáp ứng theo nhu cầu có thật.

Tấn công theo thế… gọng kìm

Tìm hiểu thực tế được biết gần đây trái cây Thái Lan đang tràn vào VN, nhất là các tỉnh ĐBSCL, qua biên giới của các tỉnh có biên giới giáp với Campuchia như Kiên Giang, An Giang, Long An, Tây Ninh.

Có mặt tại khu vực cửa khẩu Xà Xía, xã Mỹ Đức (thị xã Hà Tiên, Kiên Giang), chúng tôi bắt gặp một tốp cửu vạn chừng chục người đang thồ hàng bằng Honda (loại xe 67 cải tiến) vượt hai cánh gà cửa khẩu rú ga lao vun vút về hướng thị xã Hà Tiên, trên mỗi xe có tới bốn cần xé chở đầy ắp hàng và được phủ kín bởi một lớp bạt màu xám.

Anh T. - một người dân địa phương - bảo: “Đấy là xe của dân cửu vạn thồ me, xoài, quít… Thái đó!”. Một cán bộ ở trạm biên phòng cửa khẩu Hà Tiên cho biết thêm: “Hiện nay dân cửu vạn thồ hàng trái cây Thái về Hà Tiên tuyệt nhiên không đi qua đường cửa khẩu chính mà chủ yếu đi tắt phía hai cánh gà của cửa khẩu biên giới Xà Xía: đường thứ nhất là phía lộ đất (núi Đá Dựng), đường thứ hai là phía sau chùa Xà Xía cũ, xã Mỹ Đức.

Trái cây được thương nhân Campuchia vận chuyển bằng xuồng hoặc xe tập kết sẵn tại một địa điểm giáp biên giới Hà Tiên. Sau đó họ liên lạc bằng điện thoại với cửu vạn và các chủ hàng tại Hà Tiên, lợi dụng lúc vắng vẻ vào sáng sớm, buổi trưa hoặc chập tối, khi không có lực lượng chống buôn lậu tuần tra là dùng Honda thồ vận chuyển hàng về Hà Tiên rồi xé lẻ phân phối cho các chủ vựa bán trái cây tại đây.

Mỗi chuyến các cửu vạn được bồi dưỡng khoảng 50.000 - 100.000 đồng. Sau khi gom được nhiều hàng, lập tức các chủ vựa trái cây tại đây tiếp tục hợp tác, làm ăn với các “đại gia” ở các tỉnh trong khu vực ĐBSCL, TP.HCM, thậm chí có cả các chủ vựa trái cây từ phía Bắc vào “ăn hàng”. Các loại trái cây Thái Lan khi đưa về đến Hà Tiên được bán sỉ với giá khá mềm, thấp hơn thị trường Rạch Giá và các tỉnh khác 15.000 - 30.000 đồng/kg tùy loại.

Ngược lại, tại các tỉnh biên giới phía Bắc, đặc biệt là Lạng Sơn, Lào Cai... trái cây từ TQ cũng đang ồ ạt “vượt biên” vào VN, sau đó được vận chuyển bằng xe tải, xe lạnh qua ngả Hà Nội đổ về miền Tây. Thông thường mặt hàng này được tập kết tại các vựa ở Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ… rồi tỏa đi các tỉnh lân cận hoặc các huyện xã bằng xe đò, ba gác, thuyền ghe.

Hàng được đóng thùng giấy hoặc giỏ nhựa theo qui cách 10kg hoặc 14kg/thùng. Trái bên trong được lót xốp cẩn thận. Mỗi ngày, riêng chợ đầu mối Cao Lãnh (Đồng Tháp) tiếp nhận chừng 1 tấn trái cây ngoại nhập. Còn tại trung tâm thành phố Cần Thơ hiện có khoảng 5-6 vựa trái cây lớn chuyên nhập ngoại về phân phối lại cho các chợ đầu mối như Ngô Quyền, Trần Văn Khéo, Hai Bà Trưng, Thủ Khoa Huân...

Theo kỹ sư Tạ Minh Tuấn - phòng nghiên cứu thị trường (Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam), ở thời điểm này TQ đang vào mùa thu hoạch rộ các loại trái cây có múi nên lượng trái cây TQ được đưa về từ biên giới tăng cao.

Hiện trái cây TQ chiếm hơn 1/3 số lượng bán tại các chợ Tiền Giang. Kỹ sư Tuấn dự báo những ngày giáp tết, trái cây TQ sẽ còn đổ về nhiều hơn và sẽ gây khó khăn cho trái cây nội. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết có một số thương lái sau khi bỏ hàng (nhãn, xabôchê…), họ đã lấy một lượng lớn trái cây TQ từ biên giới Lạng Sơn, Lào Cai...

Ngoài ra, họ còn cho biết cứ 9g - 10g tối chở trái cây nội lên TP.HCM và “đổi” trái cây TQ, Thái Lan chở về. Bà Năm Loan - một thương lái - cho biết mỗi đêm bà đưa về Mỹ Tho vài chục thùng cam, quít Thái, táo… (mỗi thùng 10-20 kg). Tuy nhiên theo một chủ sạp trái cây lâu năm ở chợ Mỹ Tho, mỗi đêm có ít nhất 5 tấn trái cây TQ về Mỹ Tho rồi sau đó tiếp tục đưa về các chợ huyện.

____________________

Kỳ tới: Nhà vườn đối phó ra sao?