TTO - 4 cánh quạt quay vù vù, chiếc Stormbee UAV S-20 có đường kính 1,5m, nặng 25kg rời khỏi mặt đất theo phương thẳng đứng. Lần đầu tiên tại Việt Nam và các nước Đông Nam Á, thiết bị bay không người lái với khả năng dựng 3D công trình nhà ở, kiến trúc, giao thông đô thị cất cánh.

Lần đầu tiên bay, thiết bị bay không người lái quét và dựng 3D công trình tại cụm cảng Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu).

10h30, nắng ngập tràn cảng biển bên dòng sông Thị Vải. Hàng chục chuyên gia, kỹ sư cặm cụi thao tác, chuẩn bị cho chuyến bay đầu tiên trên bầu trời Việt Nam.

Sau các thủ tục kiểm tra nghiêm ngặt, chiếc xe lăn bánh chở Stormbee UAV S-20 vào đến vị trí.

Sau khi Stormbee UAV S-20 vào vị trí ổn định, ba chuyên gia Bỉ tận tình chỉ bảo để các kỹ sư Việt Nam giữ thăng bằng cho thiết bị, điều khiển thiết bị theo hướng gió…

Tất cả chăm chăm nhìn vào thiết bị, dõi mắt theo từng thao tác thuần thục của các chuyên gia.

Đây là thiết bị bay không người lái Stormbee UAV S-20 lần đầu tiên bay, quét và dựng 3D công trình cảng - Ảnh: CHẾ THÂN

Kỹ sư Nguyễn Công Cường - phó giám đốc Trung tâm Kỹ thuật sông biển, Công ty cổ phần tư vấn thiết kế Cảng - kỹ thuật Biển (Portcoast), người được chỉ định lái trong buổi bay khảo sát - đề nghị được trực tiếp lắp ráp pin vào thiết bị.

Ban đầu, chàng kỹ sư 32 tuổi có phần lúng túng bởi đây là lần đầu được tiếp xúc trực tiếp với thiết bị bay lớn, đa chức năng. Nhưng chỉ sau vài phút, anh nhanh chóng nắm bắt kỹ thuật, thao tác nhanh nhẹn, chuẩn xác hơn.

Mấy kỹ sư trẻ khác đứng bên cạnh trầm trồ thán phục, có người lấy máy quay quay lại để học hỏi.

Để thiết bị bay được an toàn và chuẩn xác, tất cả "khán giả" đều được yêu cầu lùi xa khoảng 10m và tắt điện thoại để không gây nhiễu sóng.

Cầm chắc bộ điều khiển bay trên tay, khuôn mặt kỹ sư Cường đẫm mồ hôi, mắt dán chặt vào bộ điều khiển và thiết bị.

Các chuyên gia Bỉ dặn dò các kỹ sư Việt Nam trước khi các thiết bị bay cất cánh - Ảnh: CHẾ THÂN

11h trưa, bốn cánh quạt đẩy trên Stormbee UAV S-20 quay nhanh, phát âm thanh vù vù và lớn dần. Chiếc Stormbee UAV S-20 có đường kính 1,5m, nặng 25kg (bao gồm các thiết bị kèm theo) rời khỏi mặt đất theo phương thẳng đứng.

Gió bụi tốc mù mịt.

20m, 40m… rồi chỉ còn là chấm nhỏ trên bầu trời. Và thiết bị bay bắt đầu di chuyển khắp khu cảng rộng lớn.

Theo các chuyên gia, điều quan trọng nhất là phải bảo đảm vận tốc thấp hơn 4m/s thì mới cho kết quả đảm bảo chi tiết, với độ chính xác cao nhất.

Sau 20 phút bay, "phi công" Việt Nam đầu tiên lái "Ong bão" đã điều khiển "máy bay" hạ cánh thẳng đứng vào đúng vị trí như lúc cất cánh.

Chưa hết căng thẳng, kỹ sư Cường cho biết khó khăn lớn nhất là cách nâng hạ thiết bị, vị trí tay cầm thiết bị phải tuyệt đối chính xác để tránh ảnh hưởng xấu cho quá trình bay. Đặc biệt phải đảm bảo an toàn, tuyệt đối cho "máy bay" có giá đến 20 tỉ đồng này.

Khó khăn thứ hai là thiết bị có kích thước lớn hơn nhiều lần so với các thiết bị bay thông thường. Rất cần có thêm thời gian để thuần thục.

Khác hẳn với các flycam chụp ảnh thông thường, thiết bị Stormbee UAV S-20 có lắp các camera và một máy quét laser Faro Focus S350-A có chức năng scan để chụp, ghi lại dữ liệu kết cấu công trình.

Sau chuyến bay, toàn bộ dữ liệu sẽ được tải vào một máy tính có cài đặt phần mềm chuyên dụng để dựng lại bản vẽ công trình. Chỉ trong vài giờ, toàn bộ bản vẽ công trình được dựng lại dưới dạng 3D, trong đó ghi nhận các đặc tính về kết cấu công trình.

Nếu sử dụng công nghệ cũ "khám" một cảng biển có diện tích khoảng 40ha phải mất nhiều tuần lễ làm việc miệt mài, sai số cao. Nay với thiết bị này, chỉ mất 1 ngày đo vẽ, tái dựng sẽ cho độ chính xác đến từng milimet, đem lại quả kinh tế, thời gian, chất lượng cho từng công trình.

Các chuyên gia Bỉ đang hướng dẫn và chuyển giao công nghệ bay, điều khiển thiết bị cho các kỹ sư Việt Nam - Ảnh: CHẾ THÂN

Theo đại diện Hội Cảng - đường thủy - thềm lục địa Việt Nam, từ trước tới nay việc khảo sát địa hình hiện trạng của một khu vực chỉ đơn thuần là việc đo các điểm rời rạc, sau đó xây dựng bản đồ 2 chiều.

Một công trình nhỏ cũng phải mất hơn 1 tuần lễ mới có thể dựng được bản đồ 3D, nhưng hầu hết phải nội suy giữa các điểm đo nên độ chính xác chỉ tương đối, không phản ánh hoàn toàn cấu trúc thực tế.

Kể việc phục hồi nhà thờ Đức Bà Paris (Pháp) sau vụ cháy gây chấn động thế giới, ông Trần Tấn Phúc - tổng giám đốc Portcoast - cho biết may mắn trước khi hỏa hoạn xảy ra, một nhóm kỹ sư đã áp dụng công nghệ quét laser nhà thờ.

Nhờ vậy, Pháp mới có đầy đủ dữ liệu kiến trúc với độ chính xác tính theo milimet để có thể sửa chữa phục hồi nhanh chóng.

Sau khi bay một vài vòng trên cao, sẽ là công đoạn hạ cánh chép dữ liệu để xử lý dựng mô hình 3D - Ảnh: CHẾ THÂN

Công nghệ scan bằng thiết bị Faro là giải pháp công nghệ cực kỳ cần thiết đối với các công trình di sản. Portcoast cho biết mới đây đơn vị đã sử dụng thiết bị hiện đại để ghi lại toàn bộ dữ liệu bên trong Nhà hát TP.HCM (quận 1).

Mở dữ liệu Nhà hát TP.HCM trên máy vi tính, một kỹ sư rê con chuột đến từng vị trí trên màn hình hiện lên số liệu kích thước từng chiếc ghế ngồi, từng viên gạch đến từng bức phù điêu, khung.

Theo ông Phúc, việc sử dụng thiết bị công nghệ hiện đại đưa vào "khám" từng căn nhà, giúp chủ nhân ngôi nhà biết được những khiếm khuyết để bảo toàn căn nhà mình.

Ở cấp quản lý đô thị, cơ quan chức năng có thể biết chính xác từng con đường đang xuống cấp ra sao, bởi thiết bị ghi nhận dữ liệu đến từng kích thước vết rạn nứt nhỏ trên mặt đường và cả số lượng ổ gà… để xác định mức độ hư hỏng cần sửa chữa. Hoặc biết được từng ngôi nhà được xây dựng chiều cao ra sao, hay chủ nhà có vi phạm xây vượt tầng đến từng centimet.

Ưu điểm của công nghệ mới này là độ chính xác rất cao, quá trình chụp quét, vẽ lại nhanh chóng. Tại nước ta, thiết bị không chỉ hỗ trợ quản lý xây dựng, bảo trì hạ tầng mà còn góp phần gìn giữ các công trình kiến trúc cổ xưa như cố đô Huế, đô thị cổ Hội An và những nhà thờ, chùa chiền cổ...

Có mặt tại điểm bay, nhiều kỹ sư trẻ hào hứng cho biết rất mong mỏi được lái thiết bị bay không người lái khổng lồ này.

Từ 4h sáng, hơn 20 kỹ sư trẻ di chuyển từ TP.HCM về Bà Rịa - Vũng Tàu để chuẩn bị cho chuyến bay vận hành này. Đúng 6h sáng, mặt trời vừa ló dạng, họ đã phải có mặt trong cụm cảng và bắt đầu lắp đặt thiết bị, chuẩn bị cho buổi bay.

Kỹ sư trẻ Lê Nguyễn Thanh Phước nói rất mong muốn được một lần trực tiếp lái thiết bị bay Stormbee UAV S-20. Để sẵn sàng, cả tháng nay, anh đã tự mày mò tìm hiểu qua các website trên nêu thông tin về một trong những thiết bị phục dựng 3D công trình hạ tầng hàng đầu thế giới này.

Trước khi bay, các chuyên gia Bỉ trao đổi và căn dặn rất kỹ - Ảnh: CHẾ THÂN

Sau mỗi vòng bay, dù còn pin nhưng các chuyên gia Bỉ đều yêu cầu thay pin mới để đảm bảo an toàn cho thiết bị, mỗi lần máy bay cất hay hạ cánh đều phải đảm bảo pin mới đầy đủ - Ảnh: CHẾ THÂN

Tương tự, kỹ sư Võ Văn Trương chia sẻ những thiết bị hiện đại như vậy rất cần thiết để đảm bảo chất lượng công trình đường sá, cầu cống... Tuy nhiên, ở nước ta việc ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào kiểm định công trình còn rất hạn chế.

Vì thế các kỹ sư vừa hào hứng, vừa lo lắng, bởi thiết bị có kích thước lớn, quy trình điều khiển phức tạp, phải cố gắng rất nhiều để nắm bắt kỹ thuật.

Mỗi lần bay nếu gặp khó khăn hay phát hiện lỗi phát sinh, các chuyên gia Bỉ cùng hội ý để đưa ra phương án điều chỉnh tốt nhất - Ảnh: CHẾ THÂN

"Tôi đã chờ đợi, rèn luyện, học tập suốt nhiều ngày nay để chờ ngày tự tay lái thiết bị bay cất cánh lên bầu trời, khảo sát các công trình lớn nhỏ. Để chuẩn bị cho việc lái thử, nhiều ngày qua, tôi đã tập lái flycam để có kinh nghiệm. Công ty cũng đã thuê sân tập cho chúng tôi thử nghiệm trước khi bay Stormbee UAV S-20", kỹ sư Trương kể.

Không chỉ ước mơ trở thành "phi công" lái máy bay không người lái, các kỹ sư cho rằng với sự phát triển công nghệ mới tiên tiến như vũ bão hiện nay, trong tương lai không xa các kỹ sư Việt Nam sẽ còn học tập, nghiên cứu chế tạo ra những chiếc UAV "made in Vietnam".

Và những chiếc UAV Việt Nam này sẽ đưa vào phục vụ trong nhiều lĩnh vực về về quản lý đô thị, nông, lâm, ngư nghiệp để kinh tế đất nước ngày càng phát triển.