Chuyện cổ tích rừng U Minh

Phóng to

Vợ chồng ông Chín Lẻo lúc nào cũng chuẩn bị sẵn thuốc rắn để cứu người - Ảnh: Q.Việt

Tôi được nghe nhiều người truyền tụng về thầy rắn Chín Lẻo ở U Minh (Cà Mau) như thế. Nhưng khi gặp, khác hẳn bề ngoài dễ làm con nít khóc thét, ông cứ cười khà khà: “Bộ dạng tui phải quái thì mới trị rắn độc được chứ”.

Kỳ 1: Hậu duệ bác Ba Phi

Tầm sư học thuốc

Suốt cả đêm mất ngủ để hút nọc và bó thuốc cho nạn nhân vừa bị rắn cắn nên mắt ông Chín Lẻo đã đỏ ngó càng đỏ dữ hơn. Ông mệt lử, ngồi đừ trên giường, kêu tôi thắp giúp nén nhang lên bàn thờ tổ trước, rồi trò chuyện sau. Ông rít thuốc, tâm sự: “Đời nay, thiên hạ đua nhau săn lùng rắn quá. Không nấu mồi ăn nhậu thì cũng ngâm làm rượu thuốc nên rắn càng lúc càng độc hơn để trả thù con người”.

Phóng to

Thầy rắn Chín Lẻo - Ảnh: Q.Việt

Ông Chín Lẻo nói ngay từ lúc mới học nghề thuốc đã được thầy dạy: “Không được ỷ có tài thuốc mà tàn sát rắn để chúng thù mình thì thế nào cũng đoản hậu”. “Lão dị nhân” tên thật là Lê Văn Lẻo, đời người đã trải qua 70 mùa rừng U Minh thay lá, thấy nhiều chuyện thế thái nhân tình buồn quá nên tóc bạc sớm. Riêng tật trên người thì có cái do cha sinh mẹ đẻ, có cái do bị bom napan hồi chiến tranh. Ông nói tổ tiên ông là người gốc Bắc theo nghĩa quân nhà Tây Sơn, khi triều đại ngắn ngủi này bị Nguyễn Ánh trả thù, họ phải đổi tên họ, chạy lánh nạn vào tận miệt rừng thiêng nước độc U Minh.

Ông Chín Lẻo kể được cha mẹ cho theo thầy Út Chuẩn học thuốc trị rắn từ năm 9 tuổi. Thầy Út Chuẩn cũng là người Cà Mau, được các thầy tu núi Thất Sơn truyền thuốc từ hồi ông còn trai trẻ bôn ba kiếm sống bên miệt đó. Khi bái sư, các thầy tu núi Thất Sơn bắt đệ tử phải đốt nhang thề: “Cứu người không cầu danh lợi, không mong được đền ơn đáp nghĩa, không sợ nguy hiểm tính mạng mình”.

Xuống núi cứu người, thầy Út Chuẩn cũng rất kén đệ tử. Ông Chín Lẻo cũng quyết tâm lắm mới được thầy đồng ý nhận làm đệ tử. Không nói ra, nhưng hình như thầy nhận thấy tính tình thật thà, hiền lành ẩn trong bề ngoài quái dị của ông. Hôm làm lễ bái sư, thầy dặn: “Rắn là loài vật âm linh. Người trị được rắn đừng cậy tài mà sa đà bắt rắn ăn nhậu hay mua bán kiếm tiền”.

Ông Chín Lẻo nói ông không chỉ bị thầy thử mà chính các loài rắn độc cũng thử tài. Mai gầm, hổ đất, hổ mang mấy lần đang đêm bò vô tận giường mổ. Chụp ngang cổ nó, ông bỏ vô lồng đặt trước bàn thờ tổ, rồi mới tự đắp thuốc chữa trị cho mình. Khi độc tiêu hết, ông thả con rắn ra rồi quát: “Tha mạng cho mày lần này. Từ giờ về sau mày đừng ỷ có nọc mà hại người nữa”. Con rắn ngóc đầu như lạy ông, rồi lầm lũi bò đi mất.

Nghiệp cứu người

Chiều trước hôm tôi đến, anh Út ở xã Nguyễn Phích, huyện U Minh đi nhổ mạ, bị một con hổ đất mổ ngay bàn tay. Rắn quá độc, người nhà sợ chuyển lên bệnh viện lớn không kịp nên đến nhờ thầy Chín Lẻo. Họ chỉ biết là rắn hổ nhưng không rõ loài hổ gì. Ông nhìn qua vết cắn và triệu chứng sưng phù trên người anh Út, đó là loài hổ đất cực độc. Ông bắt anh Út nằm im, rồi dùng răng con “xà dinh” được thầy Út Chuẩn truyền lại (theo cách gọi của thầy Chín Lẻo là một loài linh vật như mèo rừng trước đây sống ở vùng núi Cấm, An Giang, bây giờ không rõ còn không) áp vào vết cắn hút nọc gần sáu giờ liền.

Xong ông bắt con nhái bầu, kiến vàng, vỏ cây chanh, củ khoai báng, cây xương khô, mật ong và một số vị thuốc bí truyền khác giã nát cho nạn nhân uống. Đến tờ mờ sáng nạn nhân đỡ đau nhức, đàm ở họng cũng tiêu bớt. Ông nói với loài rắn bình thường chỉ cần như vậy là đủ. Nhưng với hổ đất thì nạn nhân còn phải vừa hút nọc vừa uống thêm thuốc mấy lần nữa mới dứt hẳn.

"Những bận trời động, gió mưa lạnh lẽo, rắn rết bò vô nhà cuộn tròn dưới gầm giường ngủ chung với người như gà. Dân U Minh phải biết "sống chung" với rắn, nếu không thì khó trụ được ở miệt đất này".

Một đời làm thuốc rắn cứu người, danh sách bệnh nhân của ông Chín Lẻo đến nay có lẽ phải viết ra mấy cuốn vở học sinh mới hết. Ông kể mới hôm rồi ông Hai Thọ, cán bộ Lâm trường 30-4, phát cành chuối khô bị rắn hổ bướm mổ ngay cổ tay phun máu thành tia. Tuy nhiên, Hai Thọ vẫn bình tĩnh chặt đứt đôi con rắn, cầm khúc đầu chạy cầu cứu thầy Chín Lẻo. Ông ngó qua con rắn chỉ bự bằng cẳng cái nhưng đang có chửa nên rất độc, khen Hai Thọ bình tĩnh như vậy là giỏi.

Người bị rắn cắn nếu đem được xác rắn về hay biết chính xác loại rắn cắn mình thì dễ chữa trị hơn. Ông Chín Lẻo dùng răng con “xà dinh” hút nọc cho Hai Thọ gần cả ngày và sắc thuốc bí truyền cho uống. Ngày đầu tiên Hai Thọ còn đau đớn, nhưng khoảng một tuần sau thì giảm hẳn, tay cũng không bị hoại tử. Một người đặc biệt cũng đội ơn ông đã cứu mạng nữa là Hai Tòng, nguyên chủ tịch UBND huyện U Minh và giám đốc Sở Lao động - thương binh & xã hội tỉnh Cà Mau. Ban đêm ông ra ngoài nhà bị rắn hổ đất nằm ngay trước sân mổ trúng, người nhà đưa đến cầu cứu thầy Chín Lẻo trong tình trạng đã nguy kịch. Ông phải hút nọc mấy lần vừa chế thuốc cho uống liên tục, Hai Tòng mới thoát chết.

Ông Chín Lẻo kể đời mình đã giải nọc đủ loại rắn độc miệt đất rừng U Minh, kể cả nhiều lần phải trị nọc rắn mái gầm, đẻn biển cực độc: “Tui chữa trị những người tự tìm đến và không lấy tiền, nhưng đôi khi cũng buồn lắm. Họ sống thì đội ơn mình. Còn lỡ họ chết thì cũng bị tiếng oán chửi ngập đầu”. Đã phát tâm thề trước thầy tổ nên ông không bao giờ từ chối trước sinh mạng con người, chỉ có điều duy nhất ông ngại là phải chữa trị cho những người chuyên làm nghề bắt rắn, bán rắn. Có thể cứu họ được một lần, hai lần nhưng lần sau chưa chắc đã qua khỏi. Ông tin rắn là loài vật biết oán thù.

Ông Chín Lẻo có con cháu đầy nhà nhưng chưa người nào quyết tâm theo nghiệp cha. Ông cũng chẳng buồn vì tin nghề chữa rắn là nghiệp định. Khi nó đến với mình, có muốn từ chối cũng không được.

_______________

Miệt rừng U Minh thuở "xuống sông sấu bắt, lên rừng cọp tha" có rất nhiều thợ săn với bao chuyện ly kỳ như huyền thoại. Nhiều người nay đã khuất bóng, nhưng vẫn còn một thợ săn hổ nổi tiếng.

Kỳ tới: Người săn hổ cuối cùng