Thêm ký tự F, J, W, Z trong bảng chữ cái tiếng Việt

Phóng to

Hiện tại học sinh mầm non vẫn bắt đầu bằng bảng chữ cái không có F, J, W, Z - Ảnh: NHƯ HÙNG

TTO tiếp tục đăng một số ý kiến:

Theo tôi, các ký tự F, J, W, Z này hiện nay thịnh hành hơn xưa ở Việt Nam là do hệ thống máy vi tính và các ứng dụng của nó được phổ biến khá rộng rãi trong nước ta thời gian khoảng hơn một chục năm nay.

Vậy trước hết là bàn phím máy vi tính ở nước ta có các phím chữ này nên người dùng tìm cách thể hiện thay cho một số ký tự trong tiếng Việt. Âu đó cũng là sự tự nhiên.

Tuy nhiên, điều trước khi đưa các ký tự ấy vào "chuẩn" các chữ cái tiếng Việt, các chuyên gia tin học cần phối hợp với các chuyên gia ngôn ngữ học tiếng Việt để đề ra các định nghĩa tương ứng cho các từ ngữ tiếng Việt có liên quan hay có thể sử dụng đến các ký tự này (có thể tạo ra cả một từ điển các từ tiếng Việt mới này) và đưa ra để lấy ý kiến của mọi người.

Không thể cứ nói chung chung như thế rồi thấy ở đâu đó (phần lớn là trong các cuộc trò chuyện trên mạng - gọi là chat) có những từ ngữ tiếng Việt sử dụng các ký tự đó rồi vơ vào và bảo là "chuẩn hóa" nó để nó trở thành tiếng Việt ngay được.

Không thể chấp nhận

Từ trước đến nay, bảng chữ cái tiếng Việt của chúng ta vốn đã không có bốn ký tự J, F, W, Z bởi nó chẳng thể ghép vào một từ ngữ nào cho có ý nghĩa cả. Vấn đề này gây ảnh hưởng rất lớn đến tiếng Việt thuần túy của nước ta, cần phải xem xét thật kỹ vì nó ảnh hưởng đến việc cải cách giáo dục, in ấn sách giáo khoa, chương trình dạy học... Tội nghiệp cho con em của chúng ta lắm! Tôi là giáo viên nên không thể chấp nhận một đề xuất vô căn cứ như vậy.

Đừng làm bọn trẻ thêm nghẹt thở

Theo tôi, các em học sinh cấp I thì vẫn cứ học theo bảng chữ cái tiếng Việt. Bắt đầu vào cấp II thì nên bổ sung bảng chữ cái Latin (có ký tự F, J, W, Z - có thể gọi là bảng chữ cái mở rộng) vào trong môn tin học hoặc môn toán học (vì những môn này có sử dụng các ký tự trên), hoặc nếu có học môn tiếng Anh thì có bảng chữ cái rồi (nên khỏi cần thêm vào). Làm như vậy sẽ không xáo trộn nhiều mà lại phù hợp với từng trình độ học vấn của các em. Vấn đề chỉ đơn giản vậy thôi, đừng nên làm rối rắm và gây khó thở cho các em.

Không cần thiết

Tôi không đồng tình với việc đưa bốn ký tự trên vào bảng chữ cái tiếng Việt vì ba điểm sau:

1. Trước nay tiếng Việt chúng ta không sử dụng bốn ký tự này. Tiếng Việt đã có những tổ hợp có thể thay thế hoàn toàn các ký tự này thì tại sao phải thêm chúng vào? Nếu chỉ vì mục đích "thống nhất sử dụng về chuẩn chính tả tiếng Việt trên môi trường máy tính và sách giáo khoa" mà dẫn đến những xáo trộn lớn trong vấn đề ngôn ngữ thì quả là không cần thiết.

2. Mặc dù chúng ta mượn các ký tự Latin để ghi âm tiếng Việt nhưng cách phát âm các ký tự trong bảng chữ cái của chúng ta ("bờ, cờ, dờ, đờ") là khác biệt rõ ràng so với các nước khác cũng sử dụng ký tự Latin. Khi thêm bốn ký tự này vào bảng chữ cái, tôi không hiểu chúng ta phát âm nó như thế nào đây, nhất là với chữ w?

3. Vì trước nay ta không sử dụng bốn ký tự trên nên hẳn nhiên cũng không có cách dùng cụ thể nào cho bốn ký tự này.

Tôi rất mong các nhà ngôn ngữ học thật sự được có tiếng nói trong vấn đề này.

Tôi yêu tiếng Việt

Tiếng Việt đang được các nhà lãnh đạo của bộ suy nghĩ chủ quan theo kỹ thuật. Chỉ vì những vấn đề hẹp của kỹ thuật mà các ông ép cả xã hội rộng lớn phải đi theo các ông. Đây rồi chúng tôi sẽ khắc tên trên bia mộ như thế nào?

Những vần thơ, tựa đề tác phẩm nghệ thuật xưa của cha ông sẽ được quảng cáo, viết vẽ ra sao? Sao lại đem những chuyện kỹ thuật vụn vặt vào tâm linh được. Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản có chữ viết tượng hình nhưng họ vẫn thông làu kỹ thuật phương Tây với những công thức đầy chữ Latin. Sao không học họ cách giải quyết vấn đề. Ngược lại, con số sinh viên Mỹ đăng ký học tiếng Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đang tăng lên dù khó đối với họ, trong khi số sinh viên nước ngoài học tiếng Việt không tăng được như vậy dù tiếng Việt cùng hệ chữ Latin.

Như vậy khác biệt ngôn ngữ không phải là vật cản để học hỏi lẫn nhau, mà vấn đề là học được cái gì của nhau và học sẽ có ích lợi gì. Hãy giải quyết những vấn nạn giáo dục lớn hơn như khối lượng bài vở nặng, tuyển sinh, mấy chục năm nay xã hội lên tiếng mà mấy ông không rốt ráo. Tôi dùng cả ba thứ tiếng Anh, Pháp, Nhật, nhưng chưa bao giờ lẫn lộn. Tiếng Việt tôi viết rất chuẩn không bao giờ mượn F, J, Z, W.

Người Nhật họ dùng hệ thống riêng katakana để viết từ có gốc phương Tây chứ không thay thế cho hiragana (từ Nhật) và kanji (từ gốc Hán) và họ dùng song song ba hệ thống, giống như chúng ta đang dùng bản chữ cái Việt và tùy lúc thích hợp dùng thêm F, J, W, Z. Xin vui lòng đừng trộn lẫn. Nếu cháu tôi mà áp dụng những gì các ông sáng chế là tôi khẻ nhừ tay chứ không phải chuyện đùa đâu. Đừng tạo vấn đề lớn từ những vấn đề hẹp. Làm ơn.

Không có bốn ký tự trên, lâu nay CNTT ở VN vẫn phát triển như vũ bão

Tôi nghĩ nếu theo cách nói của ông Quách Tuấn Ngọc "F, J, W, Z không thể nằm ngoài bảng chữ cái" thì báo Tuổi Trẻ không cần phải đăng bài lên để lấy ý kiến của người dân nữa. Nói như thế chẳng khác nào bốn chữ cái ấy chắc chắn sẽ nằm trong hệ thống bảng chữ cái tiếng Việt, chỉ còn chờ các "ngài" ở trên ký giấy đồng ý.

Vấn đề điểm 0 môn lịch sử ở kỳ thi đại học 2011 đang là vấn đề bức xức, ngành giáo dục chưa tìm ra giải pháp tốt nhất, thì bây giờ lại làm phí thêm thời gian và tiền bạc. Tôi hoàn toàn không đồng ý với ông Ngọc về cách giải thích của ông là trong toán học có sử dụng. Là người có học, tôi nghĩ ông Ngọc cũng hiểu tại sao trong toán, lý, hóa có những ký tự đó.

Đó là do viết tắt của tên một nhà bác học, hay viết tắt của một từ quốc tế, và đó là quy ước chung. Từ khi có công nghệ thông tin, bốn chữ cái này vẫn không có trong bảng chữ cái tiếng Việt, nhưng công nghệ thông tin ở VN vẫn phát triển như vũ bão. Vậy có còn cần thiết đưa vào, làm xáo trộn mọi thứ không thưa ông Quách Tuấn Ngọc?

Gửi ông Quách Tuấn Ngọc

Xin kính chào ông Quách Tuấn Ngọc! Tôi kịch liệt phản đối đề xuất của ông vì rất nhiều lý do, nhưng ở đây tôi chỉ xin phản biện hai luận điểm mà ông đưa ra:

1. "Trong nhiều văn bản, sách báo đều có sử dụng các ký tự trên. Ví dụ chữ viết tắt của từ “trung ương” (TW)". Theo tôi, đó là một cách viết tắt rất không hợp lý mà chúng ta cần phải sửa đổi, tại sao chúng ta không viết tắt là "T.Ư"?

Chúng ta có tiếng Việt của chúng ta, và cũng đã được cộng đồng quốc tế công nhận và chuẩn hóa qua bảng mã Unicode, tại sao bản thân người Việt chúng ta lại từ chối nó.

2. "Vì trên thực tế, ở một số môn học trong nhà trường, nhóm ký tự trên cũng được sử dụng, nhất là môn toán". Vậy xin hỏi ông, khi nào thì ông sẽ có kế hoạch để thêm nốt mấy ký tự alpha (α), beeta (β), gamma (γ), pi (π), phi (φ)... vào bảng chữ cái tiếng Việt vậy ạ?

Đâu rồi nét đẹp những vần thơ

Không cần thiết phải đưa các chữ cái F, J, Z, W vào bảng chữ cái tiếng Việt đâu! Mình phải có cái gì đó của mình chứ! Từ bao đời nay, không có các chữ cái trên trong bảng chữ cái tiếng Việt thì nước mình vẫn có những áng thơ bất hủ! Mà chắc chắn cũng nhờ những cái riêng của mình thì mới có cái nét độc đáo của những vần thơ!

Ngôn ngữ là sự hãnh diện của cả một dân tộc

Kính thưa ông cục trưởng, tôi không thấy một sự thuyết phục nào trong những lý do ông đưa ra để bảo vệ ý tưởng của ông. Ông nói rằng việc thêm F, J, W, Z vào bảng chữ cái để phục vụ cho CNTT và cho mục đích giáo dục. Nếu nói rằng phục vụ cho ngành CNTT thì quá kỳ lạ, ngành CNTT chỉ là một ngành bình đẳng như bao ngành khác, tại sao có sự ưu ái này? Nếu ngành y được phép lên tiếng, họ sẽ xin thêm bảng chữ cái trong tiếng Pháp vào hay sao? Vì ngành y sử dụng tiếng Pháp rất nhiều.

Nếu hôm nay chúng ta sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế nên mới đòi thêm F, J, W, Z, vậy nếu trong tương lai tiếng Pháp, hay tiếng Tây Ban Nha, hay giả dụ tiếng Ả Rập trở thành ngôn ngữ quốc tế thì sao? Chúng ta sẽ thêm chữ cái của họ vào tiếng Việt sao? Tôi nghĩ tiếng Việt bản thân nó đã rất đa dạng. Dù vậy vẫn còn một số quy tắc chưa được sự thống nhất như cách dùng "i" và "y". Rất cần thiết có sự thống nhất.

Và CNTT, đó là một lĩnh vực ngoại nhập, vì tự bản thân Việt Nam ta không phải là cái nôi của ngành CNTT, do đó sử dụng bảng chữ cái Latin là điều mọi người cần chấp nhận. Ngôn ngữ là sự hãnh diện của cả một dân tộc, việc thay đổi bất kể là thêm vào hay bớt đi đều phải có sự tham gia của toàn dân tộc.

Có ai để ý đến biển số xe không?

Tôi ủng hộ việc đưa các chữ cái này vào bảng chữ cái tiếng Việt, tuy nhiên chúng ta sử dụng một cách thận trọng, chỉ những tình huống cần thiết và những ngành đặc thù mới sử dụng. Bản thân chữ Việt cũng bắt đầu từ Hán, Nôm rồi đến chữ ngày nay do phiên từ Latin ra.

Chúng ta hòa nhập chứ không hòa tan, các vị có làm công tác giảng dạy, văn phòng hay nghiên cứu mới thấy nỗi khổ của việc kiểm tra chính tả.Ý kiến của ông Ngọc là hợp lý đấy, chúng ta chỉ việc công nhận cái chúng ta đã dùng.

Có ai để ý đến biển số xe không, nếu không có các ký tự đó thì các nhà quản lý khó khăn đấy!

F, J, W, Z không nên đưa vào vì tiếng Việt vốn thuần Việt

Theo tôi, không nên đưa bốn ký tự này vào. Chỉ cần học đúng - đủ như trước là tốt nhất. Chỉ vì lý do công nghệ thôi thì cần gì phải đưa vào. Chỉ nên đưa vào trường trình học và cho các em tìm hiểu các ký tự này trong một buổi học là xong, không tốn thời gian, tiền bạc cho việc in ấn, đào tạo... Nó là ngôn ngữ quốc tế. Tự học, không cần phải thêm vào cũng rõ.

Với tôi, kết thúc việc học đã được gần 20 năm đâu có ai chỉ về các ký tự này mà vẫn biết. Thực ra mọi người cập nhật rất nhanh. Ngay như các vị lãnh đạo cấp cao cũng tự cập nhật đấy thôi. Tôi cứ tưởng đổi cả bảng chữ cái chứ, chỉ có vài ký tự quốc tế thì không cần đâu. Nếu đưa vào tôi e rằng hậu quả sau này chữ viết sẽ không còn thuần Việt nữa.

Tiếng Việt

Thêm ký tự F, J, W, Z vào bảng chữ cái tôi rất đồng lòng và đồng ý vì nhiều lý do, thứ nhất là hòa nhập, thứ hai là tập cho các cháu làm quen với các chữ cái này mặc dù có cháu đã biết rành rẽ, kể cả trên bàn phím máy tính (nhưng tiếc là không phải cháu nào cũng có điều kiện để biết vấn đề này), nên thêm các ký tự này vào bảng chữ cái để tránh tình trạng ngây người khi lần đầu đọc được các con chữ này ở đâu đó...

Đây tạm coi là một bước tiến triển để hội nhập - riêng trong lĩnh vực giáo dục, nhưng hi vọng nó không quá rườm rà khi triển khai. Còn về chuyện có giữ gìn tiếng Việt được trong sáng hay thuần chủng là do mỗi cá nhân chúng ta thôi, hòa nhập nhưng không hòa tan... Chúc ngành giáo dục Việt Nam ta ngày càng phát triển cùng cộng đồng khu vực và thế giới.

Ký hiệu toán học không liên quan gì ở đây

"Vì trên thực tế, ở một số môn học trong nhà trường, nhóm ký tự trên cũng được sử dụng, nhất là môn toán" (lời ông Ngọc). Ông Ngọc bị lầm ở chỗ này. Những hệ oxy, tam giác ABC, đại lượng X, Y, W... trong toán học, vật lý người ta gọi là ký hiệu, tức là cái quy ước đại diện cho một giá trị, ý nghĩa nào đó (SYMBOL), chứ chẳng có ai coi đó là chữ cái cả. Nghĩa là, nếu nói như ông Ngọc, thì các chữ cái thuộc hệ chữ cái Hi Lạp như alpha, beta, gamma, pi... cũng phải cho vào bảng chữ cái tiếng Việt. Như vậy mới là hội nhập chăng?

"Nếu không chuẩn hóa tiếng Việt, cụ thể là các vấn đề nêu trên, máy tính sẽ không thể xử lý được". Tôi thì tôi chưa hiểu cái máy tính nó sẽ "thông minh" hơn ở chỗ nào nếu thêm J, W, Z, F vào. Có chăng là do chúng ta vẽ chuyện ra cho máy nó rối thôi. Nếu tổ chức khoa học, logic thì chẳng có lý do gì máy tính không xử lý được. Nếu nói như ông Ngọc thì máy tính của Trung Quốc, của Nhật Bản, Thái Lan, Ả Rập... dùng hệ chữ tượng hình thì máy họ... rối suốt ngày à!

Tự hào dân tộc

Tiếng Việt là tiếng Việt. Ta thấy tiện thì dùng, nhưng không thể đưa các ký tự đó vào bảng chữ cái tiếng Việt được. Có ai dám nói bộ veston là y phục Việt Nam không mặc dù ta vẫn thường dùng. Nói đến nước ngoài, Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc… đôi lúc vẫn dùng mẫu tự Latin cho tiện lợi nhưng không bao giờ họ nói đó là chữ viết của họ cả.

Người Pháp dùng chữ “OK”, người Anh dùng chữ “rendez-vous” nhưng họ vẫn xác định không phải của họ. Tại sao? Chắc mọi người cũng biết. Thiết nghĩ cũng nên nhớ một bộ phận khá lớn người nước ngoài đã chọn tiếng Việt làm một môn học (có lẽ thấy hay và yêu thích). Họ sẽ nghĩ sao nếu thấy chính người Việt lại thay đổi bảng chữ cái như thế. Ý kiến riêng với ông Quách Tuấn Ngọc: Đừng bắt các nhà văn chạy theo kỹ thuật mà phải là ngược lại.