Phóng to

Quân đội Gruzia phóng tên lửa bắn phá các mục tiêu Nam Ossetia - Ảnh: Reuters

TT - Ngày 8-8, quân đội Gruzia với xe tăng và máy bay chiến đấu đã vây kín thủ phủ Tskhinvali của nước cộng hòa ly khai Nam Ossetia sau một đêm bắn phá dữ dội hàng loạt mục tiêu xung quanh thành phố.

Gruzia mở màn tấn công, tiến vào thủ phủ Tskhinvali

Interfax tối qua dẫn lời lãnh đạo bộ phận thông tin của lực lượng phối hợp gìn giữ hòa bình Nam Ossetia Inal Pliev cho biết "số người chết có thể lên tới hàng ngàn vì gần như tất cả bị phá hủy: trường đại học, bệnh viện, trường phổ thông, các xí nghiệp và cả tòa nhà quốc hội".

Vụ tấn công diễn ra rất đột ngột bởi chỉ vài giờ trước khi bạo lực bùng nổ, trong đêm 7-8 Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili tuyên bố đơn phương ngừng bắn với Nam Ossetia. Biện hộ cho quyết định tấn công, ông Saakashvili cho biết muốn kết liễu "chế độ tội phạm" tại Nam Ossetia và "phục hồi trật tự khu vực theo hiến pháp Gruzia".

Đại diện Ủy ban an ninh quốc gia Gruzia cho biết quân đội Gruzia đã "phản ứng lại vụ tấn công của quân ly khai Nam Ossetia vào hai ngôi làng Gruzia sau khi đã có lệnh ngừng bắn". Trong khi đó, một thông báo của Ủy ban thông tin Nam Ossetia phát đi trưa qua khẳng định "những gì đang diễn ra là hành động diệt chủng không che giấu của Tbilisi" và kêu gọi Nga giúp đỡ thường dân Nam Ossetia đang tránh đạn dưới các hầm trú ẩn.

Itar-Tass hôm qua cho biết quân đội Tbilisi đang đánh lạc hướng dư luận và nã súng có chủ đích vào các lực lượng gìn giữ hòa bình Nga tại Nam Ossetia. Hơn 10 binh sĩ thiệt mạng. Căn cứ quân sự của Nga tại Tskhinvali bị hư hại nặng. Ông Saakashvili tuyên bố lực lượng Gruzia đã "giải phóng 70% Tskhinvali". Tuy nhiên phía chính quyền Nam Ossetia khẳng định vẫn đang kiểm soát thành phố.

Theo Interfax, tiếng súng ở Tskhinvali bắt đầu lắng dịu sau khi Gruzia tuyên bố tạm ngừng bắn từ 15g-18g (giờ địa phương) để mở một hành lang an toàn cho cư dân ở đây rời vùng giao tranh.

Nga đưa xe tăng vào Tskhinvali

Phóng to

Vào 15g địa phương, có tin xe tăng Nga đã vào Nam Ossetia. Phóng viên kênh 1 Đài truyền hình Nga tường thuật từ vùng chiến sự cho biết quân Nam Ossetia đã phản công và mở tuyến đường Zarskaya nối cộng hòa ly khai này với Nga. Đây là tuyến đường xe tăng Nga tiến vào Nam Ossetia. Interfax dẫn tin nhân chứng có mặt từ hiện trường xác nhận đoàn xe quân sự từ phía Nga đã tiến về Nam Ossetia. Tối cùng ngày, kênh 1 đài truyền hình Nga cho biết binh đoàn tăng 58 của Nga đã bắt đầu pháo vào các địa điểm Gruzia chiếm đóng ở Tskhinvali.

Trước đó, chính quyền Tbilisi khẳng định sẽ tuyên bố chiến tranh với Nga nếu quân đội Nga vào lãnh thổ Nam Ossetia. Nhưng chiều qua, quân đội Nga xem như đã giao chiến trực tiếp với quân Gruzia nhưng vẫn không có tuyên bố chiến tranh nào. Tình hình thủ phủ Nam Ossetia vẫn chưa có gì được khẳng định, nhưng AFP dẫn lời các đại diện Bộ Nội vụ Gruzia xác nhận "sau khi quân Nga bắn pháo, quân Gruzia đã buộc phải rút khỏi một số điểm ở Tskhinvali".

Trước đó, Tổng thống Nga Medvedev đã tuyên bố Nga sẽ "không để (những kẻ gây ra) cái chết của các đồng bào mình không bị trừng phạt", và theo đúng hiến pháp và luật LB Nga, "tổng thống Nga có nghĩa vụ bảo vệ mạng sống và danh dự của đồng bào mình dù họ ở bất cứ đâu". Lời tuyên bố được đưa ra cùng lúc với thông tin cho biết sau khi chiếm một số cứ điểm quan sát, từ đó quân Gruzia đã tấn công vào các trạm gác của binh sĩ gìn giữ hòa bình Nga và cư dân địa phương.

Quân đội Nga đã có mặt ở vùng xung đột Nam Ossetia trên cơ sở thỏa thuận 1992, theo đó ba nước và lãnh thổ ly khai là Nga, Gruzia và Nam Ossetia sẽ cử mỗi bên 500 quân tham gia nhóm phối hợp gìn giữ hòa bình.

Hội đồng Bảo an bất đồng

Ngay sau khi Gruzia tấn công, trong đêm 7-8, Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hiệp Quốc đã tổ chức cuộc họp khẩn theo đề xuất của Nga. Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vitaliy Churkin kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chặn một cuộc "tắm máu". Tuy nhiên, Reuters cho biết HĐBA không thể đưa ra tuyên bố kêu gọi cả hai bên ngừng bắn ngay lập tức theo đề xuất của Nga.

Nguy cơ chiến tranh lan rộng

Nguồn tin Interfax cho biết nhà lãnh đạo Bắc Ossetia Teimuraz Mamsurov đã đến Tskhinvali. Ông Mamsurov cho biết hàng trăm người tình nguyện từ Bắc Ossetia đang đổ về Nam Ossetia tham gia chiến đấu chống lại quân đội Gruzia. Có tin 1.000 người từ vùng ly khai Abkhazia đã có mặt. Trước đó, chính quyền Gruzia đã cảnh báo Abkhazia không nên tham gia cuộc chiến. Nam Ossetia và Abkhazia từng cam kết cùng hợp tác phòng thủ để bảo vệ độc lập.

Hãng tin Reuters cho biết dù HĐBA không đưa ra tuyên bố chung nhưng Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và khối Liên hiệp Bắc Đại Tây Dương (NATO) đều kêu gọi các bên lập tức ngừng bắn và tổ chức đàm phán hòa bình. Trung Quốc cũng kêu gọi hai bên hòa hoãn trong dịp Thế vận hội đang diễn ra tại Bắc Kinh.

Phóng to Bản đồ lãnh thổ Gruzia và Nam Ossetia - Đồ họa: V.Cường Nam Ossetia là vùng lãnh thổ rộng khoảng 4.000km2 tại phía nam núi Caucasus, có dân số khoảng 70.000 người, nằm cách Tbilisi, thủ đô Gruzia, khoảng 100km. Sự sụp đổ của Liên Xô đã thúc đẩy tư tưởng ly khai tại Nam Ossetia, nơi phần lớn người dân có xu hướng hướng về Nga hơn là Gruzia. Nam Ossetia ly khai với Gruzia trong cuộc chiến 1991-1992 làm vài ngàn người thiệt mạng. Sau khi ly khai, Nam Ossetia giữ mối quan hệ thân cận với Bắc Ossetia, vùng lãnh thổ tự trị thuộc Nga tại phía bắc núi Caucasus. Trong tổng dân số Nam Ossetia có khoảng 45.000 người gốc Ossetia và 17.500 người gốc Gruzia. Người gốc Ossetia có chủng tộc khác biệt và ngôn ngữ riêng.