Suy cho cùng, nó cũng là sản phẩm của cung cách vận hành nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp. Khi chuyển sang nền kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa, không tránh khỏi buổi đầu còn biểu hiện sự tiếc nuối ở nơi này nơi khác kể cả chính sách, các văn bản, cung cách làm ăn...

Tỉ như do được nuôi trong bầu sữa độc quyền nên ngành đường sắt không động não thay đổi cung cách làm ăn, thể hiện qua cung cách bán vé tàu vào các thời điểm năm hết tết đến, gây biết bao nỗi thống khổ “ám ảnh” cả xã hội. Chỉ cần để mắt nhìn qua cung cách bán vé của ngành hàng không thì có thể ngăn chặn được nạn vé chợ đen: đâu cần phải “làm đơn xét duyệt tập thể”, giấy này, giấy nọ!

Phải thấy rằng từ khi có Công ty cổ phần Pacific Airlines thì Công ty Hàng không Vietnam Airlines có nhiều chuyển biến tích cực trong cung cách phục vụ theo chiều hướng có lợi cho xã hội.

Dư luận gần đây nói nhiều đến sản phẩm côppha Fuvi và tấm xây dựng 3D được xét chọn vào danh sách sản phẩm công nghiệp chủ lực của TPHCM.

Nhưng trớ trêu là cả hai sản phẩm đều chưa được đưa vào chuẩn ngành, chưa có mã số tính thuế... Vì thế tuy côppha Fuvi, một giải pháp kỹ thuật tiên tiến, đã được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở tám nước nhưng các công trình lớn, sử dụng vốn nhà nước rất khó đưa côppha Fuvi vào dự toán và quyết toán. Thay vì tính thuế giá trị gia tăng là 5% theo côppha sắt thì côppha nhựa bị tính 10% theo thuế suất của hàng nhựa gia dụng.

Tương tự, tấm xây dựng 3D có nhiều ưu điểm hơn xây gạch như: trọng lượng nhẹ hơn một nửa; cách nhiệt và cách âm cao; chịu lực cao... Nhưng giám đốc Công ty cổ phần 3D cho biết tại thời điểm này, tiêu chuẩn kỹ thuật của sản phẩm, định mức dự toán, đơn giá của tấm xây dựng 3D vẫn chưa được chính thức công nhận và cho phép áp dụng trên diện rộng.

Trong khi đấy, côppha Fuvi và tấm xây dựng 3D được các nước đặt mua nhiều! Thế là sự trì trệ của công tác quản lý nhà nước đã làm hại đến các công trình có vốn nhà nước do không được tiếp cận với các giải pháp kỹ thuật tiên tiến, quyền lợi nhà nước lại bị sự trì trệ xâm hại!

Ta nói nhiều đến nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, điều này rất đúng và phải củng cố làm cho tốt, làm cho đúng. Tuy nhiên phải đề phòng nhiều khi chỉ là định hướng theo ý chí chủ quan của một số quan chức muốn níu kéo lại thời đặc quyền vàng son của họ dù nhiều trì trệ cho xã hội.