Phóng to

Chiếc va ly nhỏ gọn này chứa hàng trăm các kit kiểm tra nhanh cùng một số dụng cụ phục vụ công tác lấy, bảo quản mẫu

Từ nay, người tiêu dùng có thể biết ngay thực phẩm có chứa hóa chất độc hại không… bằng bộ kít thử nhanh của Tổng cục Kỹ thuật (Bộ Công an).

Chưa đầy 5 phút, đã biết kết quả

Kết quả thật không ngờ... như mẫu bánh phở vừa mua, chỉ cần cho một ít vào túi thử rồi bóp ống hóa chất ở đáy túi. Hầu như ngay lập tức bánh phở chuyển từ màu trắng đục ban đầu sang màu tím nhạt. Cán bộ Viện kỹ thuật Hóa Sinh và Tài liệu nghiệp vụ (Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Công an) cho biết, sự chuyển màu của túi thử chứng tỏ có fooc-môn trong bánh phở.

Tiếp tục, chúng tôi đưa một ít giấm ăn mua được ở chợ vào một túi thử khác. Kết quả, giấm ăn từ không màu đã chuyển sang màu xanh nhạt. Cán bộ Viện khẳng định, mẫu giấm ăn nhất định có chứa axit clohydric (HCl) hoặc axit sulfuric (H₂SO₄) - các axit vô cơ có hại cho cơ thể đã được cho vào giấm để tăng độ chua và chống thối.

Kit kiểm tra nhanh là sản phẩm của các chuyên gia thuộc Viện kỹ thuật Hóa sinh và Tài liệu nghiệp vụ (Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Công an). Chúng được sản xuất dưới dạng ống thủy tinh, que nhựa hoặc túi nhỏ, bằng nguyên liệu sẵn có trong nước. Những loại kit này có chung một đặc điểm: phát hiện sự hiện diện của một loại hóa chất độc hại trong thực phẩm thông qua sự thay đổi màu sắc của thuốc thử nằm sẵn bên trong kit, do vậy có thể dễ dàng đọc kết quả bằng mắt thường.

Hiện Viện đã chế tạo được 15 bộ kít khác nhau có thể thử nhanh và cho ngay kết quả nhiều loại độc chất thường được cho vào thực phẩm như nitrit trong thịt đã chế biến, chì trong thực phẩm, thức uống...

Ngoại trừ kit kiểm tra thuốc trừ sâu cho kết quả sau khoảng 50 phút, các loại kit còn lại cho kết quả sau không quá 5 phút với độ nhạy và chính xác cao. Với những ưu điểm này, các cơ quan quản lý nhà nước và người tiêu dùng có thể sử dụng kit thử nhanh để kiểm tra ngay tại cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm, các chợ và cửa hàng.

Từ kỹ thuật hình sự chuyển sang phục vụ dân sự

Theo số liệu thống kê tại Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm, từ 1997 tới 2004 đã có 2.237 vụ ngộ độc thực phẩm với 43.655 người mắc và 429 người tử vong. Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm chủ yếu là do vi sinh vật (42,2%), sau đó là hoá chất (24,9%) và độc tố tự nhiên trong thực phẩm (25,2%). Tuy nhiên, hiện Việt Nam chưa có hệ thống giám sát, thống kê báo cáo ngộ độc thực phẩm đến cộng đồng nên con số thực tế cao hơn rất nhiều so với con số trên. Ước tính, mỗi năm có khoảng 8 triệu ca ngộ độc thực phẩm tại Việt Nam. Vẫn theo Bộ Y tế, có đến 60 - 93% các sản phẩm như bánh cuốn, bánh đúc, giò, chả, bánh tẻ có hàn the.

Theo Th.S Lê Trọng Văn, Phó trưởng phòng kỹ thuật sinh học nghiệp vụ, công nghệ sản xuất kit kiểm tra nhanh từ lâu đã được áp dụng để phục vụ trong ngành công an.

Chỉ đến gần đây, công nghệ sản xuất kít đã được mở rộng sang lĩnh vực dân sự để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Mỗi loại kit kiểm tra được chế tạo bằng một công nghệ khác nhau, tuân thủ các quy định của Bộ Y tế, Tiêu chuẩn Việt Nam hoặc Dược điển Việt Nam. ''Đây hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chúng tôi - một loại sản phẩm hoàn toàn của Việt Nam'', Th.S Văn khẳng định.

Để nghiên cứu, sản xuất những loại kit thử nhanh, tiện lợi và đơn giản cho người tiêu dùng, nhóm nghiên cứu đã phải thử hàng chục phương án khác nhau, dần dần khắc phục các nhược điểm và hiện đang sản xuất trên quy mô nhỏ.

Không dừng lại đó, để phục vụ các cơ quan quản lý Nhà nước về vệ sinh an toàn thực phẩm, nhóm đã thiết kế một loại valy gọn nhẹ, phù hợp với công tác kiểm tra cơ động, chứa 15 loại kit trên cùng với một số dụng cụ phục vụ việc xử lý mẫu, thu thập mẫu cho xét nghiệp tiếp theo trong phòng thí nghiệm.

Trên phương diện quản lý Nhà nước, các kit này đã được thử nghiệm thực tế tại Viện Dinh dưỡng và một số trung tâm y tế dự phòng. Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội cũng đã tiến hành thử nghiệm bộ kit kiểm tra nhanh thuốc trừ sâu trước khi áp dụng thực tế. Theo đánh giá của Chi cục, sản phẩm này có cách sử dụng đơn giản hơn so với sản phẩm ngoại nhập cùng loại và cho kết quả chính xác. Hiện nay Chi cục đã mua sản phẩm này để áp dụng cho công tác kiểm tra hàng năm.

Riêng trên thị trường nước ta, hiện chưa có các loại kit nội tương tự dành cho người tiêu dùng. Các kit ngoại thì chưa phù hợp lắm với điều kiện của Việt Nam, khi sử dụng phải đong, đo hóa chất từ các lọ nhỏ đóng sẵn, vì vậy không loại trừ được sai số chủ quan do người sử dụng gây ra. Còn lượng hóa chất trong các kit thử của Viện Kỹ thuật Hóa Sinh và Tài liệu nghiệp vụ (Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Công an) đã được định lượng sẵn, do vậy loại bỏ được sai số nói trên.

Theo Th.S Văn, trường hợp sản xuất thương mại hàng loạt, giá của mỗi kit thử sẽ rất rẻ, chỉ khoảng 2.000 - 5.000 đồng. Hiện Viện đang làm thủ tục cần thiết để đăng ký nhãn hiệu sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.

* 15 bộ kit do Viện Kỹ thuật Hóa Sinh và Tài liệu nghiệp vụ (Tổng Cục Kỹ thuật - Bộ Công an) nghiên cứu, sản xuất và chuẩn bị đưa ra thị trường

STT<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />	Tên kit/test và tính năng chính
1	Kit kiểm tra nhanh thuốc trừ sâu trong rau quả
2	Kit kiểm tra, phát hiện nhanh axít vô cơ trong giấm ăn
3	Kit kiểm tra hàn the trong giò, chả, thịt tươi sống...
4	Kit kiểm tra nhanh hypoclorid trong thực phẩm
5	Kit kiểm tra nhanh dầu mỡ bị oxy hóa quá mức
6	Kit kiểm tra nhanh phẩm màu tổng hợp thuộc loại axit bazo
7	Kit kiểm tra nhanh nitrit trong sản phẩm thịt đã chế biến
8	Kit kiểm tra nhanh nitorate sử dụng để bảo quản thực phẩm
9	Kit kiểm tra nhanh salisilic trong một số loại thực phẩm
10	Kit kiểm tra nhanh các thực phẩm sử dụng foocmon bảo quản
11	Kit kiểm tra nhanh methanol trong các loại rượu
12	Kit kiểm tra chì trong thực phẩm, đồ uống
13	Kit kiểm tra nhanh asen trong thực phẩm, đồ uống
14	Kit kiểm tra nhanh muối thủy ngân hòa tan trong thực phẩm, đồ uống
15	Bộ kiểm tra đường sacaroza trong đồ uống