![]() |
Tĩnh mạch là hệ mạch đưa máu về tim, trong lòng chúng có hệ thống van ngăn không cho máu chảy ngược lại. Hệ thống cơ chung quanh tĩnh mạch luôn co bóp, đè ép giúp máu chảy về tim dễ dàng hơn.
Bạn gái làm việc trong tư thế đứng lâu (công nhân dệt…), ngồi suốt buổi bên máy vi tính, ngồi bó gối trong chuyến bay dài hơi, hay đi xe khách - "xe tù" tuyến Bắc Nam bị nhốt nghẹt thở, bị ép dẹp lép như con tép, sẽ thấy chân mình nặng trình trịch, sưng phù hai mắt cá, tê rần rần… ấy là máu ở chi dưới bị nghẽn, chẳng khác gì giao thông thành phố giờ tan tầm.
Tình trạng này sẽ trầm kha dần lên nếu bạn mang thai, tử cung phải giãn tối đa để chứa thai, nhau, và nước ối. Một khối tròn to và nặng như tảng đá chèn vào tĩnh mạch chậu hông, là vật cản làm cho máu từ chi dưới chuyển động về tim lặc lè hơn cả hình ảnh của "bà bầu". Có chị sau khi sinh "gái một con trông… tròn con mắt" bởi mặc đầm ngắn, mang giày cao gót có khác gì "khoe" một búi đỉa màu xanh lè "khảm" vào hai bắp chân trước đây vốn thon, dài.
Trở lại với tĩnh mạch ở chân. Khi tĩnh mạch không đẩy được máu về tim, tức là chúng đang bị suy yếu. Lượng máu ứ lại sẽ làm tĩnh mạch giãn nở nhằm tăng sức chứa đựng. Lâu dần, thành tĩnh mạch bị suy giống như ruột xe bị lão hóa, chúng không thể "cùng nhau" đoàn kết một lòng giãn, mà nơi giãn nhiều, chỗ giãn ít tạo nên một hình ảnh lồi lõm, ngoằn ngoèo.
Ai chả từng nếm mùi kẹt xe giữa đàng: Đi chẳng được, lùi lại không xong. Vùng chân giờ này y như vậy. Máu động mạch "đến" khó khăn vì chưa "giải tỏa" hết lượng máu ứ. Thần kinh, cơ thiếu ôxy dẫn đến tê, mỏi, cử động khó khăn và nhức. Ai đó ăn uống nhiều để cơ thể "lỡ dại" lâm vào cảnh… "bí phèo" càng dễ bị giãn tĩnh mạch, bởi ông bà con cháu nhà mỡ xúm lại "đánh hội đồng" khiến chân tê cứng, nặng nề, đau nhức, để các chị trông càng "hoàn cảnh".
Một vài chị uống thuốc ngừa thai trong khi thân nhân đã có bệnh giãn tĩnh mạch thì coi chừng sẽ được nếm chịu… giãn tĩnh mạch gia truyền. Thống kê ở Pháp 4,5% nữ giới trưởng thành có bệnh lý tĩnh mạch chi dưới. Ở ta, bệnh này chưa được các chị và cả ngành y quan tâm. Theo nghiên cứu của trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh thì 77,6% bệnh nhân có giãn tĩnh mạch chi dưới, nhưng không hề biết đến bệnh này trước đó. Trong số này 91,3% bệnh nhân không được điều trị, 8,7% được điều trị nhưng không đúng phương pháp.
Bởi thế, chị em thường đến bệnh viện khi bệnh đã ở giai đoạn trầm kha. Trước hết là các biến chứng về huyết động học: Cẳng chân bị sưng to, đau buốt mặt sau cẳng chân, chuột rút. Nặng hơn là viêm tắc tĩnh mạch :sưng, nóng, đỏ, đau, những "con đỉa xanh" nổi lên cứng cáp, đầy thách thức.
Lúc này, thân chủ chỉ có nước ngồi khóc. Biến chứng nguy hiểm tiếp theo hoặc đi cùng với viêm tắc là cục máu đông (huyết khối tạo thành do máu di chuyển chậm) sẽ xuất hiện và lừ lừ đi theo dòng máu, bạ đâu dừng lại đó thường gây tắc động mạch phổi là nguyên nhân tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Chuyện bé tí ở dưới da chân nay đã nguy hiểm đến tính mạng.
Vậy làm gì khi chân bắt đầu tê?
Khi nằm nghỉ, hãy để chân cao hơn đầu bằng cách kê gối. Nằm đá chân cao vuông góc với thân. Mang vớ thun nhằm ép tĩnh mạch không cho chúng phồng giúp máu về tim tốt hơn. Nếu bị béo phì thì buộc phải giảm trọng lượng, ăn nhiều rau xanh để chống táo bón. Dùng kiên trì các thuốc giúp bền thành mạch như hoa hòe, Daflon, RutinC, Veinamitol… Nếu đã quá muộn, uống thuốc cũng không hết đau nhức thì đành phẫu thuật để cắt bỏ những tĩnh mạch đã trở thành vật cản cho huyết động học.
Giãn tĩnh mạch chi dưới có phòng được không?
Đây là bệnh gây ra do lối sống và điều kiện làm việc, nên có thể phòng được. Trước hết là chị em cố gắng đừng để cho mình bị "bí phèo" - béo phì vừa xấu xí vừa dễ giãn tĩnh mạch. Nếu bạn bị bệnh tiểu đường thì phải thường xuyên uống thuốc và tích cực tập luyện.
Khi tập, các cơ co giãn sẽ giúp máu tĩnh mạch chảy về tim dễ dàng hơn, làm thành mạch dẻo dai, tăng độ bền. Nếu công việc ở tư thế đứng, ngồi lâu thì sau 2 giờ làm việc hãy tập thể dục chân bằng cách đá cầu, nằm đá chân vuông góc với thân, thở dưỡng sinh… Chế độ ăn uống cần bổ sung nhiều chất xơ, chống táo bón. Sau khi sinh con nên tập vận động nhẹ như đi bộ sớm, tránh nằm, ngồi nhiều.
Phòng "giãn tĩnh mạch gia truyền" không sử dụng thuốc ngừa thai, tập luyện ngay khi còn trẻ, đều đặn. Đừng chờ đến khi "những con đỉa xanh" xuất hiện mới nhảy nhổm lên, mà hãy làm cho chúng không thể dính vào chân bạn.
BS TỊT TUỐT
Tuổi Trẻ Cười số 342(ra ngày 15-10-2007) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này. Chúc bạn đọc có thật nhiều thời gian thư giãn thoải mái! |
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận