Phóng to

Bản đồ qui hoạch được dựng khắp nơi ở Nhơn Trạch nhưng không biêt bao giờ mới thực hiện

Suốt hơn 15 phút trên phà, hai người đàn ông trung niên ngồi trên chiếc xe biển số 60 trước mặt chúng tôi chỉ bàn luận về mỗi chuyện... bán đất. Phà cập bến, một người kết thúc câu chuyện một cách tiếc rẻ: “Biết vậy mấy tháng trước đừng bán vội”... Một nhân viên làm việc trên phà nói: “Suốt mấy tháng nay dân từ TP.HCM ùn ùn kéo qua Nhơn Trạch mua đất, dân “bên đó” cũng đang “sốt” lên vì đất.

Cọc trắng ruộng vườn...

Đi trên con đường 25A nối qua đường 25B huyết mạch của Nhơn Trạch bây giờ ấn tượng nhất với người qua lại vẫn là những hàng cọc dài hun hút giăng trắng khắp ruộng vườn. Có lẽ để dễ nhìn dễ thấy và dễ hình dung từng miếng đất đã được phân lô trong một rừng cây cối um tùm và những cánh đồng đang trồng đầy khoai mì đang tuổi lớn nên cây cọc nào cũng cao đến cả 1,5m và sơn trắng.

Phóng to

Cọc trắng ruộng vườn ở Nhơn Trạch

Từ những cây cọc này, những miếng đất đủ hình thù được định hình, được rao bán và sang tay qua lại liên tục. Cùng với những hàng cọc, dọc hai bên đường cũng đầy những bảng quảng cáo “bán đất”, từ vẽ tay nguệch ngoạc duy nhất một dòng “đất bán” cho đến những bảng hiệu được kẻ sơn bài bản, rao bán chi tiết giá từng công đất: 100 triệu đồng/công; 90 triệu đồng/công; 80 triệu đồng/công ...

Chúng tôi đang còn dạo xem những bảng quảng cáo giá đất ở ấp Bến Đình, xã Phú Đông, thì một thanh niên trẻ chạy chiếc Honda 79 từ trong một quán cà phê bên đường ngay lập tức đuổi theo: “Anh chị tìm mua đất phải không? Mua nền hay thổ? Anh chị ghé vô đây, đất gì cũng có...”. Cùng với phong trào bán đất, một đội ngũ “cò” phong phú cũng hình thành, nhiều người dân Nhơn Trạch cũng vì vậy mà đổi nghề, rủ nhau làm “cò”. Hầu hết các “cò” ở đây đều làm việc tại gia, trong các quán cà phê, các quán cóc ven đường hoặc dưới bóng mát của những lô cao su...

Nhơn Trạch nằm ở trung tâm của ba cực phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (TP.HCM - Đồng Nai - Vũng Tàu), gần các cảng lớn, các tuyến giao thông quan trọng. Phía bắc giáp với TP Biên Hòa, phía đông giáp huyện Long Thành, phía nam giáp với Cần Giờ và phía tây là quận 9 (TP.HCM). Cận kề quốc lộ 51, đường cao tốc Sài Gòn - Vũng Tàu nằm trên trục xa lộ xuyên Á, sân bay Long Thành (dự kiến), và còn có cảng Thị Vải, có một con sông Đồng Nai như một thủy lộ gắn kết với TP.HCM… Qui hoạch chung khu công nghiệp (KCN) Nhơn Trạch được phê duyệt năm 1997 có tổng diện tích 2.700ha. Sự hình thành KCN này là tiền đề quan trọng để hình thành một đô thị mới được qui hoạch theo hướng phát triển thành một thành phố công nghiệp hiện đại. Tính đến nay, trên địa bàn huyện Nhơn Trạch đã có bảy KCN và một cụm tiểu thủ công nghiệp được qui hoạch với tổng diện tích 3.600ha. Toàn bộ các KCN đã được tỉnh giao hết cho các nhà đầu tư và các công ty phát triển kinh doanh hạ tầng. Cho đến tháng 9-2004 tại đây đã thu hút được 149 dự án đầu tư trong và ngoài nước, với tổng vốn đăng ký lên tới 2.523 triệu USD. Cùng khu vực phát triển các KCN, một dải đất rộng lớn từ trung tâm huyện đổ về xã Phước An, đi qua các xã Phú Hội, Long Tân, Vĩnh Thanh, Đại Phước, Phú Đông, Phú Hữu… đã được qui hoạch dành cho các khu dân cư và dự án nhà ở, trong đó có không ít các dự án xây dựng chung cư, nhà liên kế, các khu biệt thự…

Chỉ thấy bóng dáng những chiếc xe máy hoặc xế hộp biển số TP.HCM chạy rề rà nhìn quanh là ngay lập tức các cò túa ra mời gọi. Mấy lần xuống Nhơn Trạch, lần nào chúng tôi cũng được các “cò” hoặc “tay chân” các “cò” chạy theo “chào hàng”. Thậm chí có cả những “cò” tự nhận mình chỉ “đánh du kích” (tức nghề tay trái) như “cò” Mười H. chuyên “vịt quay - heo quay - gà quay”, tranh thủ những lúc đi giao hàng hoặc rảnh rỗi chạy tà tà trên đường gặp khách nào thì giới thiệu khách đó cho các chủ đất...

Trong một quán cà phê “cò” T.V. giới thiệu chúng tôi một loạt mấy miếng đất có thể “để dành” hoặc làm nhà xưởng rồi dắt đi đến từng nơi “xem mặt mũi”. Miếng đất “đẹp” nằm trên một nhánh đường 25B chiều dài trên 40m được rao 27 triệu đồng/m tới. Miếng đất “giá tương đối” 1,6 công nằm hun hút trong một cánh đồng đầy gai được ông chủ đất cùng đi rao giá 220 triệu đồng. Cò T.V. bảo: “Nhìn thấy vậy nhưng ở đây miếng nào cũng được bán đi bán lại đến 4-5 lần”, và tiếp tục dắt chúng tôi xem một miếng khác 2,2 công ở xã Vĩnh Thanh giá 320 triệu đồng. Theo “cò”, mua đất ở đây là an tâm nhất vì nằm lọt lòng trong khu dân cư, chỉ cần đổi “thổ”... Theo một “cò” khác, hầu hết những bảng quảng cáo đất giá 80 - 100 triệu đồng/công rao đầy ngoài đường 25B là chỉ nhằm “dụ” khách bởi thực chất hiếm có giá này, có chăng nữa là đất nằm sâu trong rẫy, “đi mỏi giò” cũng không thấy mặt “hẻm”.

Theo đó, hầu hết giá đất dọc theo đường 25B, ở cả những khu vắng vẻ nhất hiện giá cũng đã leo đến khoảng 35 - 40 triệu đồng/m tới, (sâu 50m, 70m, 90m tùy theo đất...) và hiện tại gần như tất cả đều có chủ, thậm chí nhiều miếng đã được sang tay cả tá người. Trên đường số 2, đất có vẻ không “sốt” như trên đường 25B nhưng mấy công đất mà cò Mười H. giới thiệu cũng đã có giá đến 7 cây vàng 1m tới và 190 triệu đồng/công.

Trong khi đó, ở xã Long Tân, nơi sẽ là cầu nối của chiếc cầu từ quận 9 qua Nhơn Trạch, giá của những mảnh ruộng và vườn hiện đã vượt xa con số 400 triệu đồng/công. Dọc theo trục lộ chính khu vực này các loại đất thổ, nền cũng đã được rao với giá 9-10 cây vàng 1m tới, trong khi đất chỉ có chiều dài trung bình 30 - 40m... Anh chàng dắt mối tâm sự: “Ngày nào em cũng dắt khách đi coi đất đến mỏi chân, nhìn họ bán đất lời thấy đã lắm. Nhiều miếng mới mua có 200 triệu hơn tháng sau bán lại đã lên cả gần 500 triệu. Nhiều người sang qua sang lại mà lời cả tỉ”...

Theo các “cò”, chuyện người dân các xã Phú Hữu, Đại Phước, Phú Đông, Phú Thạnh, Vĩnh Thanh... ùn ùn bán đất đã là chuyện “cũ như Trái đất” và chuyện đất đai ở Nhơn Trạch đang trở thành món hàng béo bở với giá lời từng miếng tính ra hàng trăm triệu đến hàng tỉ đồng là chuyện thường ngày, không còn ai buồn kể. “Cò” T.V. còn cho biết có một khách hàng của mình ở TP.HCM hiện đang sở hữu đến hơn cả 150ha đất tại Nhơn Trạch, chưa kể cả 23ha đất khác tại quận 2(!)

Diện mạo nào cho thành phố tương lai?

Phóng to

Ở đâu cũng thấy bán đất

Từ bến phà Cát Lái, trên khu vực xã Phú Hữu dọc theo trục lộ 25A, theo phong trào bán đất, cũng chưa bao giờ người ta thấy nhiều nhà mới mọc lên như vậy. Những căn nhà cấp 4 mới toanh đủ màu sắc đang xô ra bám lấy mặt đường với một “công thức chung” không cần đến kiến trúc sư mà bất cứ một người dân nào vốn sợ hãi căn bệnh “đô thị hóa” mới nhìn thấy cũng phải hoảng hồn. Một cán bộ xã cho biết có tiền bán đất, nhiều gia đình có điều kiện xây dựng lại nhà cửa, mua sắm các tiện ích..., nhưng cũng có nhiều gia đình lại tìm mua những miếng đất phân lô sát mặt đường vì cho rằng như vậy nhà cửa sẽ “có giá” hơn và tiện cho việc kinh doanh mua bán... Còn về thiết kế, kiến trúc... thì cấp xã chịu thua!

Điều đáng nói ngay trên trục lộ 25B ở khu vực xã Phú Thạnh đã được qui hoạch làm khu dân cư mới cũng xuất hiện hàng trăm căn nhà ống mới xây tương tự nằm san sát chồm ra mặt đường. Theo một quan chức ở huyện, khu vực này vốn đã được qui hoạch loại nhà liên kế, một trệt hai lầu nhưng quyền sở hữu đất lại thuộc bên quân đội và đất đã được cấp cho cán bộ chiến sĩ trực thuộc.

Theo trình tự, họ cũng lập qui hoạch và xây dựng qui hoạch chi tiết theo tổng thể chung nhưng cuối cùng do... không đủ điều kiện thực hiện, họ lại xin phép tỉnh cho phép xây dựng... tạm như vậy, còn sau này khi có điều kiện thì phải có cải tạo, xây dựng lại cho đúng qui hoạch kiến trúc(!?).

Phóng to

Những dãy nhà ống lộn xộn mặt tiên

Trên thực tế, theo ông Võ Thanh Thái, trưởng Phòng Tài nguyên - môi trường huyện Nhơn Trạch, đã có 170 hồ sơ đã được phân lô trên diện tích khoảng trên 30.000m2 đất và “ai có nhiều tiền thì xây nhiều, ai ít tiền thì xây ít”. Cũng theo ông, đã có nhiều ý kiến về kiến trúc hiện hữu của khu vực mới xây theo trục lộ 25B này nhưng do tỉnh đã chấp thuận thì huyện xem như chấp hành!

Ngoài “phong trào” bám lấy mặt đường, theo chúng tôi, nhiều người dân cũng đang “cố gắng” tìm cách “săn” đất gần các khu dự án với hi vọng một khoản lời đất “mặt tiền” trong tương lai hoặc hi vọng vào một khoản đền bù giải tỏa béo bở(?). Khi nghe tin các cơ quan chức năng đang khảo sát hướng tuyến để tìm đường nối từ đường 25B lên đến đầu cầu phía Nhơn Trạch, ngay lập tức họ đổ xô tới khu vực này. Cũng như vậy, khi dự án Khu đô thị du lịch sinh thái 750ha ở cù lao Ông Cồn (xã Đại Phước) vừa hình thành thì giá đất nông nghiệp ở đây cũng ngay lập tức nhảy điệu tăng - gô!...

Theo một quan chức Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Đồng Nai, thực tế tình trạng qui hoạch Nhơn Trạch cho đến nay vẫn chưa ổn định vì có rất nhiều vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển, vấn đề ô nhiễm môi trường... Và nguy hiểm nhất vẫn là vấn đề qui hoạch. Ông Thái nhắc lại: trong chuyến về thăm và làm việc với lãnh đạo huyện cách đây hơn một năm rưỡi, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh cũng đã lưu ý phải hết sức quan tâm đến việc qui hoạch tổng thể. Không thể nhìn gần mà phải gắn việc qui hoạch phát triển Nhơn Trạch với TP.HCM và các thành phố lân cận trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Từ qui hoạch này, các qui hoạch khác về môi trường, cảnh quan, kiến trúc nhà ở, giao thông thủy bộ, các cơ sở hạ tầng khác sẽ được tính toán sao cho đảm bảo yêu cầu phát triển ổn định hàng trăm năm sau, chứ không để cho vài chục năm trước mắt, sau đó lại nhanh chóng quá tải, phải phá đi làm lại... Thế nhưng cũng theo ông Thái, đến bao giờ Nhơn Trạch sẽ trở thành thành phố thì chưa ai biết.