Theo tìm hiểu từ những người trong cuộc, tìm việc năm nay khó hơn hẳn các năm trước dù vào cuối năm nhu cầu sử dụng lao động thường tăng.

Phóng to

Rất đông thanh niên đến tìm kiếm cơ hội việc làm tại một trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm thanh niên - Ảnh: Minh Đức

Mỏi mòn tìm việc

Lê Thị Hường (xã Yên Lương, Ý Yên, Nam Định) có mặt ở Trung tâm giới thiệu việc làm Hà Nội từ rất sớm. Chen chúc trong đám đông càng lúc càng chật chội, Hường cho biết đây là lần thứ ba cô tới đây trình diện về tình trạng việc làm của mình kể từ khi nhận trợ cấp thất nghiệp từ tháng 10-2013. “Em thất nghiệp từ tháng 10-2013, đã nộp nhiều bộ hồ sơ ở các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Thăng Long và cả tại quê tại Nam Định nhưng ba tháng rồi vẫn chưa có việc làm”, Hường kể.

25 tuổi, trông Hường già hơn tuổi của mình vì lo lắng. Hường đã có bốn năm làm việc tại Công ty Nissei của Nhật Bản ở Khu công nghiệp Thăng Long, Đông Anh, Hà Nội. Hường kể lương trước khi thất nghiệp là 3 triệu đồng/tháng. “Trước đây công việc nhiều, làm thêm đều đặn em cũng được 5-6 triệu đồng/tháng nhưng cả năm 2013 ít việc, không có làm thêm nên thu nhập giảm, em tính nghỉ tìm việc khác nhưng mãi chưa tìm được”, Hường nói.

Hoàng Trung Hiếu (phường Văn Khê, Hà Đông, Hà Nội) cũng đang xếp hàng để đến lượt nộp giấy kê khai tình trạng tìm việc làm. Trước đây Hiếu là lái xe cho một công ty xây dựng nhưng do năm nay công ty ít việc, một số người phải nghỉ để đi tìm việc mới, trong đó có Hiếu. Nhận trợ cấp thất nghiệp đã được ba tháng, Hiếu nộp hồ sơ vào bốn công ty, đã đi phỏng vấn ở ba công ty nhưng sau đó được trả lời là đợi. Đến nay Hiếu vẫn chưa có việc làm và tiếp tục đi khai báo thất nghiệp. “Em không muốn nhận trợ cấp làm gì vì mình vẫn sức dài vai rộng nhưng năm nay khó tìm việc quá. Nộp hồ sơ khắp nơi cũng chưa có việc làm”, Hiếu than vãn.

Hiếu và Hường chỉ là số ít trong số khoảng 10.000 lao động đang nhận trợ cấp thất nghiệp ở Hà Nội.

Theo nhận định của ông Lê Hải Anh, phó trưởng phòng bảo hiểm thất nghiệp thuộc Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội, khác với mọi năm, thời điểm cuối năm dương và âm lịch, thị trường lao động rất sôi động với nhu cầu tuyển dụng thường tăng hơn so với các quý trước nhưng năm nay số người tìm được việc làm mới rất thấp, chỉ khoảng 20% số người được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đó là còn chưa kể tới một lực lượng lớn lao động thất nghiệp mà không đến đăng ký nhận trợ cấp.

Việc mới kém việc cũ

Ông Lê Hải Anh cho biết có đến 70% trong số khoảng 10.000 lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp tiếp tục hưởng thêm tháng thứ 4, 5 vì vẫn chưa tìm được việc làm. Số lao động đã tìm được việc làm chuyển sang nhận trợ cấp một lần chỉ khoảng 2.000 người (chiếm khoảng 20%). Qua trao đổi với nhiều người lao động, hầu hết đều kêu ca để tìm được một việc mới có mức lương bằng với trước khi thất nghiệp đã là rất khó, chưa kể đến việc mong muốn mức lương cao hơn.

Có một tỉ lệ lớn lao động, tới 40- 50%, không tìm được việc làm nhưng hết thời hạn hưởng trợ cấp thất nghiệp đã phải chấp nhận tìm việc làm trong khu vực phi chính thức, không có hợp đồng lao động. Công việc của họ là về quê làm nông nghiệp hoặc ở lại thành phố làm thuê các việc thời vụ. “Ngay tại Trung tâm Giới thiệu việc làm năm nay cũng ít doanh nghiệp tới đăng ký tuyển dụng hơn so với các năm trước nên không nhiều việc để giới thiệu cho người lao động, đặc biệt là lao động có trình độ hoặc đã có vị trí nhất định trong công việc”, ông Hải Anh cho biết.

Tại báo cáo toàn cầu “Kinh tế phục hồi chậm không giúp cải thiện việc làm” do Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) vừa công bố hôm 21-1 cho thấy tại Việt Nam, nhóm việc làm dễ bị tổn thương bao gồm các việc tự làm hoặc lao động gia đình đã tăng 2,2% trong quý 4-2013 so với cùng kỳ năm 2012. Như vậy số việc làm dễ bị tổn thương chiếm 62,1% trong tổng số việc làm. Số lượng này cao hơn nhiều so với mức chung 47,7% của thế giới.

Ông Gyorgy Sziraczki, giám đốc ILO, nhận định xu hướng chuyển việc làm từ khu vực chính thức có hợp đồng lao động sang khu vực phi chính thức không có hợp đồng lao động như vậy rất đáng lo ngại bởi sẽ ảnh hưởng tới việc thực hiện và đảm bảo các chính sách an sinh xã hội của nước ta.