Phóng to

Đạo diễn Kim Ki Duk

Ông chính là cha đẻ của những bộ phim khiến người xem thổn thức và suy nghĩ như Xuân hạ thu đông rồi lại xuân, Căn phòng trống, Thiếu nữ Samaria, Người đàn ông tồi hay mới đây là Cánh cung...

Đạo diễn trình độ... cấp II

Trong quyển tự truyện của Kim Ki Duk, ông viết: “Một ngày nọ, bố bảo tôi đừng đi học nữa. Vì anh trai tôi vốn được bố đặt rất nhiều kỳ vọng nhưng từ khi chuyển lên Seoul, kết quả học tập của anh ấy càng ngày càng tệ khiến ông thất vọng. Gọi hai anh em tôi đến trước mặt, ông nói như ra lệnh: Tao thấy chúng mày chẳng phải những đứa trẻ ham học, thôi thì đi học lấy một cái nghề. Đó là con đường sống duy nhất”. Thế là vừa mới hoàn thành chương trình tiểu học, cậu bé Kim Ki Duk đã rời khỏi trường học, bắt đầu chuỗi ngày vừa sống vừa học.

Năm 20 tuổi, Kim Ki Duk gia nhập hải quân. Năm năm sau xuất ngũ, ông vào nhà thờ làm chân thợ vẽ, rồi đi làm trong một hãng điện tử, xưởng mộc, phụ việc trong gara sửa xe hơi... Năm 1990, bằng những đồng tiền tích cóp được, ông sang Pháp theo học một lớp hội họa. Tuy nhiên, muốn sống được với nghề hội họa ở Paris không đơn giản nên hai năm sau ông quyết định quay trở về Hàn Quốc.

Đi nhiều, nhạy cảm trước những điều mắt thấy tai nghe nên Kim Ki Duk có khả năng cảm nhận cuộc sống sâu sắc khác thường. Bốn năm làm việc trong nhà thờ còn giúp ông nhìn sự việc xung quanh mình bằng cặp mắt hiếu kỳ, luôn muốn khám phá.

Tất cả đã được gom góp lại trong những trang kịch bản. Năm 1993, trong số những tác phẩm đã viết, kịch bản Người họa sĩ và tên tử tội đoạt giải của Hiệp hội Kịch bản giáo dục Hàn Quốc. Có thể xem đây là chiếc cầu nối đưa ông đến với điện ảnh và đến năm 1996, Kim Ki Duk thực hiện tác phẩm đầu tay mang tên Nhật ký người nhặt xác (Crocodile) với vai trò đạo diễn.

Phóng to

Apphich phim Xuân hạ thu đông rồi lại xuân

Kim Ki Duk nhiều lần thú nhận rằng điều ông cảm thấy đáng tiếc trong cuộc sống là ít học nên làm việc gì cũng phải cố gắng hơn người khác. Đối với ông, điện ảnh là một tấm gương soi và ông đưa tất cả mặt trái, tội ác của cuộc sống lên đó để mọi người cùng xem, cùng suy nghĩ.

Có lẽ vì vậy mà phim của Kim Ki Duk luôn gây tranh luận, thậm chí bị lên án, bị xem là có những “ý tưởng tâm thần”. Lý giải về vấn đề này, ông nói: “Câu chuyện trong những tác phẩm của tôi đều xuất phát từ kinh nghiệm của bản thân tôi. Song tôi nghĩ sống chung với nhau trong một xã hội thì những chuyện như thế có thể xảy ra với cùng lúc nhiều người”.

Kim Ki Duk cho biết hình ảnh cô gái điếm dùng dây điện bắt cá trong phim Seom, hay chuyện chú tiểu cột hòn đá lên lưng con ếch trong phim Xuân hạ thu đông rồi lại xuân... là những việc mà chính ông đã từng làm.

Có thể ý tưởng của ông bị xem là “tâm thần”, song người ta vẫn cố xếp hàng vào rạp xem cho bằng được. Đó là nguyên nhân khiến phim ông luôn ăn khách. Và điều đặc biệt, những tác phẩm mang tên Kim Ki Duk có nhiều cơ hội trong những giải thưởng điện ảnh quốc tế chính do nó “khác người”. 10 năm làm 13 bộ phim nhưng hơn phân nửa số lượng ấy đã được ghi tên vào danh sách vàng của nhiều liên hoan phim uy tín như Berlin (Đức), Venice (Ý)...

Năm 2004, bộ phim Xuân hạ thu đông rồi lại xuân được chọn là đại diện điện ảnh Hàn Quốc tham gia tranh giải Oscar “Phim nước ngoài hay nhất”. Tuy không thể lọt vào vòng đề cử vì bộ phim nặng “luận điệu bi quan”, vốn là điều mà ban tổ chức giải thưởng Oscar không mặn mà, nhưng tài năng của Kim Ki Duk có điều kiện chứng tỏ thêm một lần nữa trước giới làm phim thế giới.

Sẽ rút chân khỏi điện ảnh?

Thời gian gần đây, những tác phẩm của Kim Ki Duk có vẻ như đang được “dè chừng” tại chính Hàn Quốc. Nhất là kể từ bộ phim Căn phòng trống, khi ông can đảm mời nữ diễn viên Lee Seung Yeon đảm nhận vai nữ chính trong lúc cô đang khiến nhiều người phẫn nộ vì đã chụp bộ ảnh khỏa thân khơi gợi lại nỗi đau của những người phụ nữ Hàn Quốc thời kỳ Nhật chiếm đóng.

Trong lúc tác phẩm này được đánh giá rất cao, đạt doanh thu khá lý tưởng tại thị trường Pháp, Đức và Ý thì ở Hàn Quốc chỉ có 95.000 lượt khán giả. Hệ lụy của nó là năm 2005, bộ phim Cánh cung chỉ được chiếu tại một rạp duy nhất, số lượt khán giả sau một tuần công chiếu cũng chỉ đạt 1.398 người.

Bộ phim mới nhất năm 2006 của Kim Ki Duk là Thời gian, nếu không nhờ sự can thiệp của Hãng phát hành Sponge yêu cầu phải ra rạp thì có lẽ khán giả Hàn Quốc đành phải xem qua đĩa DVD. Phát biểu trong buổi ra mắt bộ phim này, chẳng hiểu vì lý do gì mà Kim Ki Duk đã lớn tiếng: “Nếu lần này doanh thu vẫn thấp thì từ nay về sau tôi sẽ không bán bản quyền cho Hàn Quốc nữa”.

Dư luận báo chí và khán giả Hàn Quốc phản ứng quyết liệt. Chuyện vẫn chưa dừng lại ở đây khi ông tiếp tục phát biểu chê bai bộ phim The host của đạo diễn Joon Ho Bong (chiếu tại 620 rạp/1.600 rạp, 11 ngày với 6 triệu lượt khán giả) rằng: “Đây là kết quả của sự kết hợp trình độ điện ảnh Hàn Quốc và trình độ khán giả” trong cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình. Rồi ông kết luận: “Bộ phim The host đã phá hỏng không gian dành cho phim nghệ thuật khi chỉ biết kéo khán giả bằng những trò kỹ xảo”.

Trước phản ứng gay gắt của dư luận, mới đây ông đã chính thức xin lỗi khán giả Hàn Quốc và đạo diễn Joon Ho Bong. Trong lá thư gửi đến Thông tấn xã Hàn Quốc, ông viết: “Sau những sự việc đã xảy ra, tôi hiểu mình chẳng khác gì quái vật, vì thế mà những tác phẩm của tôi đều là rác rưởi. Tôi sẽ lặng lẽ rút chân khỏi điện ảnh”.

Đây chỉ là những phát biểu mang tính nhất thời của người đạo diễn 46 tuổi, hay là Kim Ki Duk thật sự có ý nghĩ như vậy? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.