Trong khi các đội cứu hộ vẫn lùng sục trên Đại Tây Dương để tìm kiếm những thi thể hành khách còn lại, hàng chục nhân viên của Cục Điều tra và phân tích an toàn hàng không dân sự Pháp (BEA) cũng đang vật lộn với nhiệm vụ xác định nguyên nhân tại sao chiếc Airbus 330-200 siêu hiện đại lại đâm xuống biển.

Giữa một dòng thác giả thuyết và tin đồn, các điều tra BEA khẳng định hãy còn quá sớm để đưa ra bất cứ kết luận gì về nguyên nhân vụ tai nạn. BEA xác định chỉ có hai sự thật chắc chắn đã xảy ra là máy bay đã qua khu vực bão tố khi gặp nạn và 24 tín hiệu báo lỗi tự động máy bay gửi về cho thấy có sự mâu thuẫn trong việc đo tốc độ máy bay.

Phóng to

Tàu ngầm hạt nhân Pháp Emeraude truy tìm hộp đen máy bay dưới đáy Đại Tây Dương -Ảnh: Reuters

Kỳ 1: Vụ mất tích đột ngột Kỳ 2: Cuộc truy tìm giữa Đại Tây Dương

Liệu có khủng bố?

Ngày 27-5, chỉ vài ngày trước khi vụ tai nạn xảy ra, Hãng Air France nhận được một cú điện thoại cảnh báo có bom trên một chuyến bay cùng ngày từ Buenos Aires (Argentina) đến Paris (Pháp). An ninh sân bay Ezeiza ở Buenos Aires đã hoãn chuyến bay và kiểm tra máy bay trong vòng 90 phút, nhưng không phát hiện được bất cứ chất liệu gây nổ nào.

Ngày 10-6, báo Pháp L’Express đưa tin mật vụ Pháp phát hiện tên của hai hành khách trên chuyến bay Air France 447 trùng với tên của hai nghi can có tên trong danh sách mật các phần tử Hồi giáo cực đoan bị xem là mối đe dọa đối với nước Pháp. L’Express dẫn lời nguồn tin an ninh miêu tả đây là một “sự trùng hợp đáng sợ”. Tuy nhiên, L’Express cũng nhấn mạnh rằng hiện chưa rõ ngày sinh của các hành khách này, do đó không thể xác định được đó có phải là những kẻ khủng bố thật sự hay không hay chỉ là trùng tên.

Thời gian qua, Pháp liên tiếp nhận được những lời đe dọa tấn công từ các nhóm khủng bố Hồi giáo, đặc biệt từ khi chính quyền Paris gửi quân đến chiến trường Afghanistan. Theo báo Tây Ban Nha El Mundo, hai phi công và một hành khách trên chuyến bay của Hãng Air Comet từ Lima tới Lisbon khi bay ngang qua khu vực chiếc Airbus mất tích vào ngày 1-6 đã nhìn thấy “một chớp sáng màu trắng cực mạnh rơi xuống theo phương thẳng đứng và biến mất sau sáu giây”. Thông tin này củng cố giả thuyết máy bay nổ tung trên không trung, có thể do bị đánh bom.

Báo Newsweek dẫn lời các quan chức an ninh Mỹ cho biết Mỹ và Pháp chia sẻ thông tin về các cái tên khả nghi trong danh sách hành khách đi máy bay, và các điều tra ban đầu không cho thấy mối liên quan giữa khủng bố và chuyến bay Air France 447. Một quan chức cho biết tên của hai hành khách này là những cái tên Trung Đông rất thường gặp, tương tự như những cái tên tiếng Anh phổ thông như John Smith. “Tên quá phổ thông và lại không có ngày sinh, do đó không đủ cơ sở để cho rằng bọn khủng bố đã gây ra vụ tai nạn”, quan chức này khẳng định. Bộ Nội vụ Pháp cũng đưa ra kết luận tương tự.

Ngoài ra, cũng cần phải nhấn mạnh một thực tế là cho tới nay vẫn chưa có nhóm khủng bố nào nhận trách nhiệm về vụ tai nạn, và các cơ quan tình báo Pháp, qua hệ thống giám sát điện tử các nhóm khủng bố, cũng không phát hiện bất cứ cuộc nói chuyện nào trước ngày 1-6 về một cuộc tấn công. Dù vậy, chính quyền Pháp cho biết cũng không thể loại bỏ hoàn toàn khả năng khủng bố.

Chuyên gia an ninh hàng không Andrew Thomas thuộc Đại học Akron (Mỹ) cho biết việc không có tuyên bố nhận trách nhiệm không phải là chuyện hiếm. Al Qaeda đã không nhận trách nhiệm vụ tấn công 11-9 nhiều tháng sau đó. Cũng chẳng ai lên tiếng ngay về vụ tai nạn chuyến bay Pan Am 103 rơi xuống Scotland hồi năm 1988.

Phóng to

Ngày 11-6, thi thể các nạn nhân tiếp tục được chuyển về đảo Fernando de Noronha (Brazil) để xác định mẫu răng và ADN do gia đình cung cấp -Ảnh: Getty Images

Hay cảm biến tốc độ là thủ phạm?

Qua phân tích 24 tín hiệu báo lỗi tự động máy bay gửi về trước khi biến mất, các nhà điều tra Pháp phát hiện có sự sai lệch trong việc đo tốc độ máy bay. Giới điều tra bắt đầu chú ý đến khả năng các cảm biến đo tốc độ và độ cao bên ngoài chiếc Airbus 330-200 đã bị đóng băng khi bay vào vùng bão tố, dẫn đến việc máy bay bay sai tốc độ. Thông thường các máy bay phải bay với một vận tốc nhất định khi qua vùng thời tiết xấu.

Các bằng chứng mới thu thập được cho thấy nhiều khả năng máy bay đã bị vỡ trên không trung trong vòng vài phút. Đầu tiên là các thi thể hành khách trên chuyến bay trôi nổi ở các vị trí cách xa nhau tới hơn 80km. Thứ hai là các phân tích lại những tín hiệu báo lỗi tự động cuối cùng cho thấy rất nhiều bộ phận máy bay đã ngừng hoạt động trước khi nó đâm xuống Đại Tây Dương.

Các nhân viên điều tra cũng xác nhận ba cảm biến đo tốc độ của máy bay - có tên là ống Pitot - bị hỏng đầu tiên trước khi máy bay mất liên lạc với đài kiểm soát không lưu. Các ống Pitot trên hai loại máy bay A330 và A340 của Airbus là do Hãng Thales của Pháp sản xuất. Air France cho biết đã nhận thấy vấn đề ống Pitot đóng băng trong thời tiết xấu trên một số chuyến bay từ tháng 5-2008 và đã thông báo cho Airbus.

Phía Airbus đề nghị Air France thay ống Pitot mới nhưng không coi đây là một điều kiện an toàn bắt buộc. Sau đó Air France đã thử nghiệm loại ống Pitot mới cũng của Thales và nhận thấy chúng hoạt động hiệu quả hơn, do đó đã quyết định lắp chúng vào hai dòng A330 và A340 từ ngày 27-4. Tuy nhiên, chiếc A330-200 gặp nạn vẫn sử dụng ống Pitot phiên bản cũ.

Hiện tại, hàng loạt hãng hàng không trên thế giới đã bắt đầu thay thế ống Pitot mới cho các máy bay Airbus A330 và A340 của họ. Mới đây, một tổ chức công đoàn các phi công của Air France đã kêu gọi các phi công từ chối lái hai loại máy bay A330 và A340 cho đến khi Air France thay thế xong ống Pitot mới cho các máy bay này.

Giám đốc Air France Pierre-Henri Gourgeon đã cam kết hãng sẽ hoàn thành việc thay thế vào cuối tháng này. Tuy nhiên, Air France và cả giới điều tra Pháp vẫn tỏ ra thận trọng với việc xác định ống Pitot là thủ phạm chính dẫn đến vụ tai nạn làm 228 người thiệt mạng.

Ông Gourgeon tuyên bố “không tin rằng cảm biến đo tốc độ đã gây ra vụ tai nạn”. Còn người phát ngôn của BEA cũng khẳng định chưa thể xác định mối liên quan giữa các ống Pitot và nguyên nhân thảm họa. Có lẽ chỉ khi tìm ra hộp đen các nhà điều tra mới có thể đưa ra kết luận cuối cùng.

_______________________

Số tới, đón đọc những câu chuyện xúc động:

Sống cho ngày mai

Họ còn rất trẻ, nhiều người chỉ mới mười tám, đôi mươi nhưng đã không may mang trên mình căn bệnh khủng khiếp: ung thư máu. Cái chết có thể đến với họ bất cứ lúc nào.

Nhưng trong tột cùng đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần, những chàng trai, cô gái tuổi đôi mươi vẫn không ngừng hi vọng được sống để được làm những việc có ích cho đời. Những câu chuyện thật đẹp tưởng như trong cổ tích.