Kyrgyzstan tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn quốc Bạo lực ở Kyrgyzstan, 12 người chết

Phóng to

Quân đội Uzbekistan giúp người Uzbek chạy vượt qua biên giới - Ảnh AP

Lệnh động viên từng phần cũng đã được ban hành sau khi bạo loạn lan sang thành phố Jalal-Abad kế cận đêm hôm qua. Quân đội cũng được quyền bắn vào những người gây bạo loạn.

Nga từ chối can thiệp quân sự

Phát biểu trên đài truyền hình hình quốc gia, bà Otunyayeva tuyên bố: “Kể từ hôm qua (12-6) tình hình ở Osh đã vuột khỏi tầm tay chúng ta. Nỗ lực hòa giải đã thất bại. Giao chiến và bạo lực vẫn đang tiếp diễn. Chúng ta cần lực lượng bên ngoài để dập tắt cuộc đối đầu này”.

Sáng hôm qua chính quyền lâm thời Kyrgyzstan đã yêu cầu Nga trợ giúp về mặt quân sự nhưng Nga đã từ chối và cho biết chỉ có thể trợ giúp về mặt nhân đạo. Bà Natalya Timakova, người phát ngôn của Điện Kremlin, đã trả lời: ”Đây là một cuộc xung đột nội bộ. Hiện nay Nga không thấy có điều kiện nào để tham gia giải quyết nó”.

Bà Timakova cho biết thêm Nga sẽ thảo luận với các thành viên khác của tổ chức Hiệp ước an ninh các nước Xô Viết cũ vể khả năng gửi một lực lượng gìn giữ hòa bình hỗn hợp đến Kyrgyzstan.

Trong khi đó, theo nhật báo Pháp Le Monde, bộ tình huống khẩn cấp Nga đã gửi một máy bay chở 10 bác sĩ , dụng cụ y tế và thuốc men đến Kyrgyzstan. Chiếc máy bay này có thể giúp chở các nạn nhân vụ xung đột ra khỏi Kyrgyzstan.

Nga hiện có 500 quân đóng tại căn cứ quân sự Nga ở Kyrgyzstan, hầu hết là lính không quân.

Sau hai ngày xung đột sắc tộc ở miền nam Kyrgyzstan, hôm qua các tổ chức nhân đạo và nước láng giềng lo ngại tình hình trở nên trầm trọng hơn khi bạo loạn lan sang thành phố Jalal-Abad.

Một số thanh niên Kyrgyz tấn công đồn cảnh sát, đốt trường đại học, chiếm một xe bọc thép và vũ khí của một đơn vị quân sự địa phương.

Thảm họa nhân đạo

Hãng tin Mỹ AP mô tả thành phố Osh hôm qua chìm trong khói lửa khi những thanh niên Kyrgyz cầm súng và ống thép tấn công cộng đồng thiểu số người Uzbek ở vùng ven, đốt nhà họ.

Ở trung tâm thành phố, đám đông đập phá các cửa hàng và siêu thị cướp lương thực khiến thành phố này thiếu lương thực trầm trọng. Chính phủ lâm thời đã ban hành tình trạng khẩn cấp và lệnh giới nghiêm ở Osh, Jalal- Abad và các vùng lân cận. Các lệnh này sẽ kéo dài đến ngày 20-6, theo AFP.

Phóng to

Một thiếu niên Uzbek bị bắn tỉa vào đầu được chở tới bệnh viện làng Naramon, hôm qua 12-6 - Ảnh: AP

Omurbek Suvanaliyev, một thủ lĩnh chính trị địa phương, bức xúc: ”Đây là chiến tranh thật sự. Mọi thứ đều bị đốt. Xác chết nằm la liệt trên đường phố”.

AP dẫn nguôn bộ y tế Kyrgyzstan cho biết đã có ít nhất 77 người chết và 1.024 người bị thương.

Con số thương vong thật sự có thể cao hơn vì các bác sĩ và nhân viên cứu trợ nhân đạo nói người Uzbek quá sợ không dám đến bệnh viện. Nhiều xác chết nằm trên đường phố Osh và trong các ngôi nhà bị đốt không được thu dọn.

Hàng ngàn người Uzbek, đa số là phụ nữ và trẻ em, bị người Kyrgyz chém giết, đốt nhà, cướp của đang chạy về hướng biên giới Uzbekistan, theo bà Severine Chappaz, trưởng phái bộ Hội Chữ thập đỏ quốc tế ở Kyrgyzstan.

”Chúng tôi rất lo lắng. Tình hình càng trầm trọng hơn mỗi giớ”, bà Chappaz nhấn mạnh.

Tổ chức bảo vệ nhân quyền quôc tế HRW cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ chính phủ lâm thời Kyrgyzstan để ngăn chận cuộc xung đột sắc tộc lan rộng.

Bà Andrea Berg, phụ trách HWR ở Osh từ đầu cuộc xung đột, cho biết: ”Có rất nhiều người bị thương trong các quận có đông người Uzbek ở Osh. Con số này có thể lên tới hàng ngàn người”.

Ủy ban châu Âu hôm qua cũng cho biết sẽ cử một chuyên gia về nhân đạo đến Kyrgyzstan để đánh giá tình hình và quyết định Ủy ban nên làm gì.

Tình hình nói trên đã khiến chinh phủ Uzbekistan rất lo lắng, Bộ ngoại giao Uzbekistan sáng hôm qua (12-6) ra thống báo nhấn mạnh: ”Không nghi ngờ gì nữa, tất cả chuyện này do các thế lực mà quyến lợi rất khác quyền lợi của nhân dân Kirgyz gây ra”.

Về nguyên nhân gây ra xung đột sắc tộc, bà Otunyayeva chỉ đích danh gia đình cựu tổng thống Bakiyev bị lật đổ hồi tháng tư vừa qua.

Maksat Zheinbekov, thị trưởng lâm thời thành phố Jalal-Abad, cũng tố cáo những người ủng hộ ông Bakiyev - ông này hiện tị nạn ở Kazakhstan - đã phát động chiến dịch tấn công cộng đồng thiểu số người Uzbek ở Osh và Jalal-Abad.