Phóng to

TT - Trên thị trường tiền tệ thế giới, đồng USD không ngừng sụt giá trong suốt năm 2003 và các nhà kinh tế thế giới thận trọng nhất cũng không ngần ngại dự báo rằng đà sụt giá này sẽ tiếp tục trong hai năm tới do thâm hụt tài khoản vãng lai tiếp tục tăng lên và lãi suất ở Mỹ tiếp tục thấp. Số thâm hụt trong buôn bán của Mỹ với thế giới đã chiếm tới 5% GDP.

Đồng đôla đã bị mất giá 22% so với đồng euro trong năm 2003. Trong bối cảnh đồng đôla tiếp tục trượt dài và đồng euro không ngừng tăng giá, một câu hỏi đang làm đau đầu nhiều nhà hoạch định kinh tế các nước trên thế giới là liệu khi nào đồng euro có thể thay thế đồng đôla trở thành đồng tiền số một của thế giới và thị trường tiền tệ thế giới sẽ biến động ra sao trong hai năm tới?

Các nhà phân tích kinh tế Mỹ đã cho câu trả lời: châu Á đang nắm vận mệnh của đồng đôla và đồng euro sẽ trở thành đồng tiền số một của thế giới nếu đồng tiền này được châu Á lựa chọn. Thời báo kinh tế International Herald Tribune khẳng định các ngân hàng trung ương châu Á đang nắm giữ nguồn tài sản khổng lồ bằng đồng đôla và các nhà quản lý tiền tệ châu Á vẫn tiếp tục đầu tư vào Mỹ với một số lượng tài sản lớn áp đảo bằng đôla so với các đồng tiền khác.

Số tiền các nước cho Chính phủ Mỹ vay dưới hình thức mua công trái của Mỹ rất cao, chiếm tới 40% tổng số trái phiếu Chính phủ Mỹ phát hành. Nhật dẫn đầu với tỉ lệ cứ 100 đôla công trái của Mỹ, người Nhật sở hữu tới 12 USD. Những nước càng xuất khẩu nhiều hàng hóa vào Mỹ thì số ngoại tệ dự trữ bằng đồng đôla Mỹ càng lớn. Dự trữ ngoại tệ bằng đồng đôla Mỹ đồng nghĩa với việc cho Mỹ vay mà không có lãi.

William Pesek Jr, nhà phân tích kinh tế của Bloomberg News, cho rằng khi châu Á vẫn dự trữ đồng đôla Mỹ thì đồng euro vẫn không thể qua mặt được đồng đôla để vươn lên ngôi vua tiền tệ quốc tế. Sự ổn định của đồng euro vẫn bị nghi ngờ vì triển vọng không ổn định của kinh tế châu Âu trong bối cảnh cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Hai nền kinh tế trụ cột của châu Âu là Pháp và Đức đã tạo ra một tiền lệ xấu đối với các thành viên nhỏ hơn của EU về mức thâm hụt ngân sách.

Theo số liệu của Bộ Tài chính Mỹ, vào giữa tháng 11-2003, lần đầu tiên các ngân hàng trung ương nước ngoài, trong đó phần lớn là các ngân hàng trung ương châu Á, đã sở hữu hơn 1.000 tỉ USD dưới dạng công trái và các hình thức đầu tư tài chính khác và con số này tiếp tục tăng lên. Để giữ đồng yen không tăng giá, trong năm 2003 Nhật đã chi tới 20.000 tỉ yen để mua 187 tỉ USD. Tuy nhiên, đồng yen vẫn tăng giá 10% so với đồng đôla.

Năm 2004, Nhật dự kiến chi 61.000 tỉ yen để mua 575 tỉ USD, tương đương với số thâm hụt trong cán cân thương mại của Mỹ được dự kiến cho năm 2004. Ngày 7-1 tại thị trường chứng khoán New York, tỉ giá đồng yen tăng giá đến mức cao chưa từng thấy trong vòng 40 tháng qua. Tỉ giá giữa đồng USD và đồng yen có lúc lên đến 105,90 yen/1 USD.

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Sadakazu Tanigaki, đang thực hiện chuyến thăm Đông Nam Á, đã nói với các phóng viên rằng Nhật sẽ áp dụng những biện pháp thích hợp để đối phó với việc đồng yên tăng giá. Chính phủ Nhật đã thỏa thuận với Ngân hàng Trung ương bán công trái của Mỹ mà Nhật đang sở hữu nhằm thu một lượng tiền cần thiết để can thiệp vào thị trường tiền tệ trên qui mô lớn.