TTO - Trước những quyển sách lịch sử chán ngắt toàn những con số, làm sao để có hứng thú học? Cần thiết kế lại để chúng bắt mắt, thân thiện hơn!

Đó là ý tưởng của em Đoàn Nguyễn Phương Danh - học sinh lớp 12 chuyên Anh Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền ở TP.HCM.

Trên cơ sở những cuốn sách giáo khoa đang có, Danh đã tự nghiên cứu, sưu tầm thêm hình ảnh, dữ liệu... rồi tự tay thiết kế thành những cuốn sách - đồ họa sinh động, khơi gợi hứng thú cho người xem.

Sinh ra trong một gia đình có "máu" thiết kế sáng tạo (bố là kỹ sư của công ty Nhật, anh trai từng đoạt huy chương vàng môn Toán quốc gia), Danh xem bố và anh như hai tấm gương để học tập và cho con đường sáng tạo của mình sau này.

Ngay từ bé, Danh chỉ thích học tiếng Anh và vẽ. Những bức vẽ của Danh đều bắt nguồn từ thực tế cuộc sống, từ điều gần gũi nhất.

"Em quan sát thấy cảnh trên đường đi học, thấy những tiết học nào hứng thú, hoặc thấy những hình ảnh nào trong ngày để lại cho mình ấn tượng, tối về sau khi xem bài ở lớp xong, em vẽ lại theo suy nghĩ của mình", Danh chia sẻ.

"Bình thường trong năm em tập trung học chính khóa, thời gian hè em tập trung học vẽ. Đề tài em vẽ là những thứ em quan sát, nhìn thấy mỗi ngày chứ chẳng có gì cao siêu. Như những trang ảnh lịch sử mà em thiết kế cũng xuất phát từ thực tế mà em đối diện trên lớp", Danh tâm sự.

Đó là việc học lịch sử quá "ám ảnh" với nhiều bạn, một phần do cách thầy cô giáo truyền đạt nhưng một phần cũng do sách giáo khoa thiết kế quá chán, không có gì hút mắt. Mở cuốn sách ra chỉ có chữ viết, đôi ba tấm ảnh nhân vật lịch sử và sự kiện là xong nội dung bài học.

"Ngay cả em, chưa bao giờ em hứng thú với bộ môn này. Vì chạy cho kịp chương trình, nhiều khi em thấy thầy cô chuẩn bị tài liệu cho chúng em còn thiếu sót, tiết dạy thiếu thiện cảm", Danh chia sẻ.

"Hè vừa rồi, lúc rảnh, em nghĩ phải làm cách nào đó để sách giáo khoa sử sinh động. Mà muốn sinh động thì phải có những hình ảnh hút mắt. Do đó em đã tập trung thiết kế phần ảnh lại cho những trang sách thật đẹp, thật sát nội dung", Danh kể.

Để thiết kế lại bộ sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông gồm chương trình các lớp 10, 11 và 12, Danh đã tìm tài liệu trên mạng, tìm hình ảnh các báo đã dẫn nguồn rõ ràng, tìm những ảnh minh họa có độ phân giải cao, rồi đọc các chuyên đề về chiến tranh, những sự kiện có liên quan đến nội dung sách lịch sử chuyển tải...

Sau đó, em dùng Indesign và Photoshop "hô biến" các tài liệu, hình ảnh này thành những trang sách.

"Khi bắt tay vào thực hiện, em không đặt nặng việc mình phải làm bộ sách này thật hoàn thiện, xuất sắc mà chỉ xem nó là cơ hội cho em thỏa sức sáng tạo, luyện tay vẽ cũng như tạo hứng thú giúp em cân bằng việc học khi hầu hết thời gian em chỉ dành cho các môn học chính", Danh chia sẻ.

Tuy ngán ngại học môn sử nhưng Danh lại thích lịch sử dưới góc độ nghiên cứu nên ở mỗi bộ sách, em chọn ra bài nào tiêu biểu và có điểm nhấn nhất để thiết kế lại theo ý mình.

Ví dụ như trong sách giáo khoa lớp 11, em chọn chiến tranh thế giới thứ I (1914-1918) và chiến tranh thế giới thứ II (1939-1945), sách lớp 12 thì em chọn nạn đói kinh hoàng ở Việt Nam năm 1945.

"Học sinh đọc nội dung có thể không đủ hiểu, nhưng nếu nhìn hình ảnh cộng thêm giải thích của thầy cô, em đảm bảo các bạn sẽ nhớ lâu và hứng thú học ngay", Danh tự tin.

Đoàn Nguyễn Phương Danh (phải) cùng Hà Nhân Hiếu, lớp 12A10, phác thảo ý tưởng thiết kế sách môn lịch sử - Ảnh: NHƯ HÙNG

Em ví dụ: "Như trang sách về nạn đói năm 1945 mà em thiết kế, hình ảnh rất rõ ràng, nhìn vào các bạn sẽ tái hiện được ngay cảnh đói năm ấy hãi hùng ra làm sao chứ không cần phải hàn lâm bằng những con số như năm 1945 có hơn 2 triệu người chết đói, dân ta rơi vào thảm cảnh...".

"Đồng thời em thiết kế theo phân khúc từng bài, phần nguyên nhân thì em lấy hình ảnh tương ứng để minh họa, tương tự phần hậu quả, ý nghĩa lịch sử cũng vậy", Danh vừa chỉ tay trang sách thiết kế vừa giải thích.

Dù đã lên kế hoạch rõ ràng, khi thực hiện bộ sách Danh vẫn gặp không ít khó khăn. Chẳng hạn như khâu dàn trang. Tuy là một trong những khâu của thiết kế, dàn trang cũng liên quan đến ngành in.

Những phác thảo đầu tiên cho ý tưởng thiết kế sách môn lịch sử của Phương Danh - Ảnh: NHƯ HÙNG

Thế nhưng in ấn là ngành mới toanh đối với Danh, vì thế em phải lọ mọ tự học như vỡ lòng. Em tìm sách đọc, tra cứu trên mạng... vì nếu không có kiến thức in mà lỡ sai một thông số thì in ra sẽ bị lỗi ngay.

Thậm chí nếu không nắm thông số thì dù hình ảnh em có chọn kỹ và độ phân giải cao mức nào đi nữa cũng sẽ bị sai màu so với trên màn hình máy tính, lúc đậm lúc nhạt, đó là chưa kể hình nằm sát lề quá khi in ra sẽ bị tràn và mất góc hình...

Gọi bộ sách của mình là "Tân sử" (New History), Danh nói trước mắt nó sẽ tạo nguồn cảm hứng học tập cho chính bản thân em ở năm cuối cấp.

Dự án đặc biệt này, Danh còn mạnh dạn gởi đến tham gia Chương trình Tri thức trẻ vì giáo dục năm 2018 do Trung ương Đoàn, Bộ GD-ĐT, Báo Tuổi Trẻ và Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Long tổ chức.

Cô Phạm Ngọc Nguyên Thảo - giáo viên chủ nhiệm lớp 10 và 11 của Danh, cho biết cậu học trò của mình rất biết cân bằng trong học tập, ngoài những môn chính, điểm số các môn phụ của em lúc nào cũng khá. Trường hay lớp tổ chức hội họa, thiết kế logo áo cho lớp... thì Danh luôn là người tham gia và thực hiện rất năng nổ.

"Thấy học trò mình sáng tạo để có niềm hứng thú trong học tập, chúng tôi phấn khởi và tự hào lắm. Sáng tạo của học trò cũng tạo động lực dạy học cho giáo viên chúng tôi", cô Nguyên Thảo hào hứng.