Phóng to

Hình ảnh trong một số tập Cao hơn bầu trời đã quay trước khi có kinh phí từ phía Nhà nước, được in thành lịch 2013 (Quý Tỵ) Ảnh: C.K.

Đây không phải lần đầu tiên báo chí nhắc đến 50 tập phim được làm về đề tài phòng không không quân VN. Tháng 12-2012, bộ phim này đã có buổi họp báo ra mắt một số tập đầu tiên (Tuổi Trẻ ngày 28-12 có sổ tay “Tôi thấy hình như chưa phải chúng tôi”) và nhận được những lời phản biện mạnh mẽ từ các tướng lĩnh phi công quân đội. Thời điểm đó, phim được định danh là tác phẩm Phim Giải Phóng phối hợp cùng Quân chủng phòng không không quân sản xuất. Thậm chí, dịp tết 2012-2013, Phim Giải Phóng còn in bộ lịch Cao hơn bầu trời với các hình ảnh diễn viên và bối cảnh trong phim để tặng các đối tác, đồng nghiệp và cán bộ hãng.

Thế nhưng đến tận ngày 15-3-2013, Bộ VH-TT&DL mới có quyết định số 1065/QĐ-BVHTT&DL đưa kịch bản bộ phim truyện Cao hơn bầu trời (tác giả kịch bản Nguyễn Minh Ngọc) vào kế hoạch sản xuất phim truyện năm 2013. Theo đó, “Bộ VH-TT&DL giao Cục Điện ảnh là chủ đầu tư dự án sản xuất bộ phim truyện truyền hình lịch sử nhiều tập Cao hơn bầu trời và phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện đặt hàng Phim Giải Phóng sản xuất. [...]. Kinh phí đặt hàng cấp bổ sung theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 10026/VPCP-KGVX ngày 7-12-2012; nguồn kinh phí do Nhà nước đặt hàng là 70% và nguồn xã hội hóa là 30%”. Và chuyện lùm xùm bắt đầu từ đó.

Dù đứng tên tác giả kịch bản của dự án này là ông Nguyễn Minh Ngọc, nhưng thực chất Phim Giải Phóng đã ký hợp đồng với ông Phạm Thùy Nhân (số 42/HĐKT/PGP) từ tháng 4-2012 để sửa chữa hoàn chỉnh 50 tập kịch bản Cao hơn bầu trời với giá trị nhuận bút là 7 triệu đồng/tập (350 triệu đồng cho 50 tập bao gồm cả thuế). Hiện tại số tiền còn lại của hợp đồng là khoảng 195 triệu đồng, Phim Giải Phóng chưa trả cho ông Nhân và đó là nguyên nhân của lá đơn (ngày 27-11-2013) khiếu nại ông Nguyễn Thái Hòa (tổng giám đốc Phim Giải Phóng) mà ông Nhân viết gửi Bộ VH-TT&DL, Cục Điện ảnh...

Trong đơn ông Nhân cho biết lý do ông được mời tham gia Cao hơn bầu trời là bởi “tháng 3-2012, kịch bản của tác giả Nguyễn Minh Ngọc do Phim Giải Phóng gửi duyệt xin Nhà nước đặt hàng đã bị Cục Điện ảnh bác”. Ngay sau đó, ông Nhân đã viết lại năm tập đầu tiên của kịch bản này và được Cục Điện ảnh thông qua để triển khai tiếp 45 tập sau. Sau hơn một năm làm việc để hoàn thành kịch bản thì ngày 21-6-2013, ông Thái Hòa đề nghị ông Nhân sửa chữa bổ sung một nhân vật mới vào kịch bản. Theo ông Nhân, đây là yêu cầu phức tạp nên đã đề nghị ông Thái Hòa hỗ trợ tiền, ông Hòa từ chối nên ông Nhân không sửa chữa nữa. Theo ông Nhân, đây là lý do ông Thái Hòa từ chối tạm thời không trả số tiền nhuận bút còn lại.

Cuộc gặp sáng 24-12 không như ông Nhân mong đợi, bởi ông cho biết ông Thái Hòa vẫn không chịu trả số tiền nhuận bút còn lại dù ông Nhân đã đề nghị ông Thái Hòa có thể trừ đi 10 triệu đồng “coi như tiền phạt về việc không sửa chữa kịch bản”. Ông Nhân cho rằng ông buộc phải làm đơn vì ông Hòa không chịu gặp để đối thoại cũng như không chịu trả tiền.

Trong cuộc gặp với ông Phạm Thùy Nhân, PV Tuổi Trẻ còn được biết thêm hiện tại ông Thái Hòa cũng có công văn gửi Đài truyền hình TP.HCM (ngày 11-7-2013) yêu cầu dừng giải ngân và quyết toán doanh thu từ việc phát sóng 40 tập phim truyền hình Bình Tây Đại nguyên soái của Hãng phim Cửu Long. Lý do cũng liên quan đến ông Phạm Thùy Nhân là bởi ông Thái Hòa cho rằng kịch bản Bình Tây Đại nguyên soái là của Phim Giải Phóng (đã thanh toán tiền theo hợp đồng số 88/HHĐ-PGP). Còn ông Nhân thì cho rằng kịch bản đó Phim Giải Phóng mới chỉ thanh toán 15 triệu đồng ứng trước (theo mức nhuận bút năm 2006 thì mới chỉ là khoảng 1/10 giá trị). Hơn nữa 40 tập mà Hãng phim Cửu Long thực hiện là kịch bản có cùng tên nhưng bản khác do ông Nhân viết cho Hãng Cửu Long sản xuất.

Vậy là chỉ trong vòng hai năm, Phim Giải Phóng đã có ba vụ khiếu nại cùng liên quan đến nhà biên kịch Phạm Thùy Nhân (trước đó là Cát nóng, Tuổi Trẻ có bài ngày 22-12-2012: “Cát nóng là của ai?”). Xem ra, sự tồn tại của các hãng phim nhà nước gặp khó khăn không chỉ bởi sự lớn mạnh của khối làm phim tư nhân mà còn bởi những mâu thuẫn nội tại liên tục chưa được giải quyết...