(nguyenluu_le@)

- Về nội dung này, chúng tôi thấy GS.TS Nguyễn Thiện Giáp có bài tổng thuật rất kỹ về chính sách ngôn ngữ ở Việt Nam qua các thời kỳ. Nếu tính từ 1945, thì chính sách ngôn ngữ tập trung vào ba mảng: Chính sách đối với các ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số; Chính sách đối với tiếng Việt; Chính sách đối với các ngoại ngữ.

Về tiếng Việt, đã có những cuộc vận động và văn kiện nhằm phát triển tiếng Việt như:

a/ Tháng 9-1960, hội nghị về vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ đã được tổ chức tại Hà Nội. Hội nghị đã thành lập Ban nghiên cứu cải tiến chữ quốc ngữ.

b/ Nhà nước đã tổ chức hội nghị bàn về vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt từ ngày 7 đến 10-2-1966. Ba khâu cần phải làm để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là:

- Giữ gìn và phát triển vốn chữ của tiếng ta.

- Nói và viết đúng phép tắc của tiếng ta.

- Giữ gìn bản sắc, tinh hoa, phong cách của tiếng ta trong mọi thể văn (văn nghệ, chính trị, khoa học, kỹ thuật...).

c/ Cuộc vận động chuẩn hóa tiếng Việt. Sau khi đất nước thống nhất, cuối năm 1979 đầu những năm 1980, Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam đã phối hợp với Viện Khoa học giáo dục, Bộ Giáo dục tổ chức một số cuộc hội thảo về vấn đề chuẩn hóa tiếng Việt và đã thành lập hai Hội đồng: Hội đồng chuẩn hóa chính tả do giáo sư Phạm Huy Thông làm chủ tịch và Hội đồng chuẩn hóa thuật ngữ do giáo sư Nguyễn Cảnh Toàn làm chủ tịch. Kết quả là quyết nghị của Hội đồng chuẩn hóa chính tả và Hội đồng chuẩn hóa thuật ngữ đã được ban hành ngày 1-7-1983. Trước đó, Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam và Bộ Giáo dục cũng đã thông qua Một số quy định về chính tả trong sách giáo khoa cải cách giáo dục (ngày 30-11-1980). Trên cơ sở đó, ngày 5-3-1984, Bộ trưởng Bộ Giáo dục đã ra quyết định số 240-QĐ ban hành quy định về chính tả tiếng Việt và về thuật ngữ tiếng Việt áp dụng cho các sách giáo khoa, báo và văn bản của ngành giáo dục.

d/ Bên cạnh đó còn có các văn bản:

Nghị định của Chính phủ số 194-CP ngày 31-12-1994 về hoạt động quảng cáo trên lãnh thổ Việt Nam.

Quy chế lưu hành, kinh doanh phim, băng đĩa hình, băng đĩa nhạc, cho thuê xuất bản phẩm, hoạt động văn hóa và dịch vụ văn hóa nơi công cộng, quảng cáo, viết, đặt khẩu hiệu ban hành kèm theo nghị định số 87-CP ngày 12-12-1995

e/ Ngoài ra, chính sách ngôn ngữ tiếng Việt còn được quy định tại Hiến pháp và các luật: Luật giáo dục tiểu học, Luật phổ cập giáo dục tiểu học.

* Chúng tôi nghe một người bạn nói có người từng tặng bức thư pháp chép bài thơ của Nhạc Phi cho đại tướng Võ Nguyên Giáp, chỉ nhớ câu cuối là “Bất vấn đăng đàn vạn hộ hầu”. BPVH có thể cho biết nguyên bài này không, và nếu được, xin cho biết phần dịch nghĩa.

Xin cảm ơn! (Nguyên Bình - TP.HCM)

- Nếu thơ Nhạc Phi mà có câu trên, thì đó là bài “Đề Phục Ma tự bích”, nguyên văn bốn câu như sau (phiên âm):

Đảm khí đường đường quán đẩu ngưuThệ tương trực tiết báo quân cừuTrảm trừ nguyên ác hoàn xa giáBất vấn đăng đàn vạn hộ hầu.(Khí gan dạ bừng bừng át cả sao ngưu sao đẩuThề đem tiết tháo thẳng thắn báo thù cho vuaChém trừ đầu sỏ bọn giặc để giành lại vương triều[Nhưng] không đòi hỏi được cấp phong bổng lộc thu thuế vạn nhà).

Phóng to Áo Trắng số 21 ra ngày 15/11/2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.