Phóng to

TT - Hoàng Minh H., 20 tuổi, nữ, nhà ở Đồng Nai, đang học trung cấp y. Từ lâu H. đã có ý nghĩ tự sát cùng với các triệu chứng mất ngủ, chán ăn, giảm hứng thú, luôn căng thẳng, mệt mỏi, chán nản, hay khóc.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Đến trường sao lo quá!

Các chuyên gia chẩn đoán H. rối loạn cảm xúc giai đoạn trầm cảm.

Sau khi mẹ sinh bé thứ hai, gia đình H. từ Tây nguyên chuyển về Đồng Nai sinh sống do cuộc sống khó khăn. Về Đồng Nai, cuộc sống cũng không hơn, bố chạy xe ba gác, mẹ bán dạo. Sau khi mẹ sinh em trai cách đây bốn năm, cuộc sống càng khó khăn hơn. Ba càng uống nhiều rượu hơn. Trong nhà thường xuyên có cãi vã và đánh nhau. Ba H. lại thích có con trai, do vậy trước khi em trai ra đời, gia đình luôn trong tâm lý nặng nề.

Mẹ là người nóng tính, ít tâm sự với con gái do suốt ngày bận bán hàng. H. thường xuyên bị ba đánh và mẹ mắng chửi. Điều đó gây cho H. nhiều áp lực và stress kéo dài.

Gần đây lại có cãi cọ giữa mẹ H. và người dì do cùng cạnh tranh bán dạo, càng làm H. chán nản và chịu nhiều áp lực hơn.

H. chỉ là một trong hàng trăm trường hợp đã đến tham vấn tâm lý tại BV Tâm thần T.Ư 2 vì stress có căn nguyên từ gia đình.

Bỏ qua điều nhỏ

Lo lắng tuổi dậy thì Tuổi dậy thì không chỉ là giai đoạn bản năng tính dục trỗi dậy mà còn là thời gian khám phá nhiều lĩnh vực. Trước hết, các em nam và nữ đều trải qua những khó khăn, căng thẳng về cảm hứng tính dục. Rồi các em bắt đầu biết để ý đến nhau theo một cách khác và điều này gây ra biết bao mối bận tâm, lo lắng trong tâm hồn các bạn trẻ. Toàn bộ tính cách hấp dẫn về tính dục như chăm lo cho dáng vẻ bề ngoài, dễ cường điệu bất cứ khuyết điểm nào trên cơ thể mình như cái mũi to, mái tóc xơ xác… là nỗi giày vò đối với lứa tuổi thanh thiếu niên. Và một khi thanh thiếu niên nam nữ biết hẹn hò nhau thì bắt đầu nảy sinh áp lực mới. Các em bắt đầu trải nghiệm những cảm xúc vui, buồn, hờn giận và đau khổ…

Trong gia đình thường ẩn chứa tiềm năng gây xung đột và stress đối với các em ở tuổi thanh thiếu niên, thể hiện như sau.

Trước hết là sự khác biệt về tính cách tâm lý giữa những người trong gia đình. Thanh thiếu niên nhận thấy mình phải sống cùng với những người khác hẳn mình về tuổi tác, tính cách. Các em sẽ cảm thấy khó chịu vì mọi người sống không phù hợp với mình về tính cách, sở thích.

Muốn giải quyết vấn đề này các em phải biết chấp nhận không thể có bất cứ người nào giống hệt mình.Tiếp theo là đụng chạm nhau giữa các thành viên gia đình về nhu cầu và cách sinh hoạt. Trong gia đình, mỗi người có một cách sinh hoạt khác nhau nên khó tránh khỏi sự đụng chạm.

Chỉ cần mỗi người thích xem một chương trình phát trên tivi khác nhau trong khi phải xem chung một màn hình, chỉ cần sử dụng quá lâu một phòng vệ sinh dùng chung… cũng đủ gây bực bội, khó chịu. Vấn đề là cần bỏ qua những điều nhỏ nhặt để giữ được hòa khí. Việc tình nguyện chịu thua, nhường nhịn người khác một cách hiểu biết không phải là yếu đuối, hèn nhát, mà ngược lại chính nó phản ánh sức mạnh tinh thần của các em.

Chấp nhận qui tắc

Một yếu tố khác là sự kỳ vọng của cha mẹ. Các bậc cha mẹ thường mong muốn rất nhiều điều và thường đặt ra những tiêu chuẩn cao, đầy kỳ vọng ở con cái. Điều này nhiều khi mâu thuẫn với các em vì các em thường có khuynh hướng muốn được là chính mình, muốn một chút sống buông thả và thậm chí không thích phải sống với qui tắc hoàn toàn theo sự sắp xếp của cha mẹ. Để tránh sự bất đồng này, cha mẹ cần bàn bạc với các em để có một thỏa thuận chung.

Cuối cùng là sự bất mãn trước quyền lực và những qui tắc luật lệ trong gia đình. Đây là lĩnh vực chính gây căng thẳng đối với lứa tuổi thanh thiếu niên. Để khắc phục vấn đề này, các em hãy cố gắng chấp nhận sự tồn tại của những qui tắc trong gia đình. Nếu ai cũng muốn sống thoải mái theo ý riêng mình, chắc chắn gia đình sẽ hỗn loạn. Vậy đừng tức giận, bực bội mà cố gắng nhận ra những dấu hiệu thương yêu của những người thân trong gia đình, trong nguyên tắc, qui củ nhất định.