Vừa qua dư luận vừa mới tạm nguôi ngoai việc thêm một “giấy hồng” đăng ký nhà do Bộ Xây dựng đề xuất, lại rộ lên với dự thảo Luật bất động sản (BĐS) do Bộ Tư pháp đề xuất về một loại giấy chứng nhận đăng ký BĐS gọi là “giấy xanh”.

Thế là chỉ một cái nhà, nền nhà “sổ đỏ” (Bộ Tài nguyên - môi trường), nhà “giấy hồng” (Bộ Xây dựng) và khi muốn xác lập quyền sở hữu mới tiến hành giao dịch thì phải đăng ký “giấy xanh” (Bộ Tư pháp).

Cách đây gần 10 năm, để đơn giản thủ tục hành chính trong việc đăng ký quyền sử dụng đất ở và nhà, tránh tình trạng nền nhà một cơ quan quản lý, nhà do cơ quan khác quản lý, tại bốn TP trực thuộc trung ương quản lý có một sáng kiến nhập hai sở địa chính và nhà đất thành một sở mới và cơ quan này chỉ cấp cho người dân một giấy gọi là “giấy hồng” có đủ hai quyền sử dụng đất và sở hữu nhà. Lúc bấy giờ sáng kiến này được coi là một thành tích trong CCHC. Thế là sau gần mười năm làm CCHC, tình hình có vẻ như “lùi lại còn xa hơn vạch xuất phát”.

Việc xuất hiện ba loại giấy không những không phù hợp với xu thế CCHC mà e rằng “không phù hợp với thực tế, trái với qui định của pháp luật hiện hành và gây ra nhiều phức tạp không cần thiết”. Theo điều 48 Luật đất đai qui định “chủ sở hữu của tài sản phải đăng ký quyền sở hữu tài sản theo qui định của pháp luật về đăng ký BĐS”, có nghĩa là người có tài sản phải được Nhà nước công nhận quyền sở hữu trước khi thực hiện hành vi đăng ký. Như vậy, việc đăng ký BĐS không đồng nghĩa với việc “xác lập quyền sở hữu BĐS”.

Hình như khi đề xuất cấp “giấy xanh”, ban soạn thảo Luật đăng ký BĐS có lẽ chưa ý thức đầy đủ về việc để xác lập quyền sử dụng đất cũng như sở hữu tài sản trên đất cần một hệ thống hồ sơ địa chính, liên quan đến không chỉ qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà còn kỹ thuật về đo vẽ bản đồ rất phức tạp mà mô hình văn phòng đăng ký BĐS trong dự thảo không thể nào “kham nổi”. Ngoài ra nếu đặt văn phòng đăng ký BĐS tại mỗi quận huyện thì hơn 600 huyện trên cả nước sẽ làm tăng thêm một số lượng tổ chức khổng lồ, kéo theo tăng biên chế, kinh phí... vốn đã quá cồng kềnh và lãng phí!

Đúng là ở đây ngược lại có sự không đồng tình giữa ba bộ. Tuy nhiên, sự không đồng tình này lại khá giống nhau về một tư duy quản lý rất lỗi thời “ăn cây nào rào cây nấy”, thiếu sự phối hợp theo chiều ngang. Lúc này rất cần vai trò của “nhạc trưởng” để tránh tình trạng trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Sự đồng tình của ba bộ thời trước hay không đồng tình của ba bộ thời nay cuối cùng chỉ làm khổ “con dân...”.