Phóng to

Các bạn SV thuộc đội công tác xã hội Học viện Hành chính quốc gia tại TP.HCM vui chơi với các em nhỏ đang được nuôi dưỡng tại Trung tâm bảo trợ trẻ tàn tật, mồ côi Thị Nghè, TP.HCM - Ảnh: Minh Đức

TT - Ngay từ ngày đầu ra mắt, đội công tác xã hội thanh niên TP.HCM đã chọn logo: ba bàn tay siết chặt tình thân ái. Đấy cũng là hình ảnh cách điệu của những cánh chim câu mang ước vọng hòa bình. 20 năm trôi qua, những cánh chim ấy vẫn bay khắp nơi, đem tin vui đến nhiều bà con khó khăn, nhiều trẻ thơ bất hạnh…

1. Ra đời ngày 24-9-1988 tại công viên Tao Đàn chỉ với hơn 20 thành viên ban đầu. Đó là lớp đội viên được tập huấn với những chuyên viên về công tác xã hội (CTXH), tư vấn tâm lý như: Nguyễn Thị Oanh, Nguyễn Minh Nga, Tô Thị Ánh… Lần đầu tiên những người trẻ làm quen với khái niệm “làm CTXH”. Anh Phan Thế Lực, một trong những đội viên đầu tiên, nhớ: “Lúc đó chúng tôi là đội làm CTXH đầu tiên, duy nhất của TP.HCM và cả nước”. Đấy cũng là thời điểm phong trào Đoàn có dấu hiệu chững lại. Và đội trở thành sân chơi mới, với khả năng tập hợp nhiều bạn trẻ.

Đi cùng hoạt động của đội từ những ngày đầu, ông Vũ Văn Hòa (hiện là trưởng Ban quản lý các khu chế xuất - khu công nghiệp TP.HCM) cho biết: “Chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn vốn dĩ là truyền thống của người Sài Gòn. Lúc đó chúng tôi mong muốn từ hạt nhân là đội CTXH cấp thành sẽ nhân lên nhiều CLB CTXH thuộc các trường, quận, huyện để là nơi các bạn trẻ chung sở thích, muốn chia sẻ với mọi người và hơn hết là khơi gợi ngọn lửa tình nguyện trong trái tim người trẻ”.

2. 20 năm đã trôi qua, nhưng những tháng ngày bắt đầu làm quen với công việc tình nguyện trong mỗi đội viên ngày ấy vẫn tươi nguyên cảm xúc như chỉ mới hôm qua. “Đạp xe hàng chục cây số, rồi chèo ghe, lội ruộng, nhưng những chuyến đi tình nguyện tại Cần Giờ, Bình Chánh, Nhà Bè lúc nào cũng “cả trăm đội viên”, đội trưởng đầu tiên Thái Dương Thanh cho biết. Cũng là lứa đội viên đầu tiên, chị Nguyễn Thị Thu Ba tâm sự: “Chỉ cần nghe bốn chữ CTXH là mình bị hút như nam châm rồi. Cuộc sống lúc đó khó khăn lắm, ai cũng muốn làm điều gì đó cho mọi người, vào đội mình có điều kiện thực hiện mong muốn ấy”.

Những chuyến xe cứu trợ, chuyển tiền, quà của bạn đọc báo Tuổi Trẻ và nhiều mạnh thường quân đến với vùng quê khắp mọi miền sau mỗi trận bão lũ chưa khi nào vắng bóng đội. Khắc phục hậu quả thiên tai ở các tỉnh miền Trung, ĐBSCL đều có mặt đội CTXH thanh niên TP. “Có thời điểm nhiều chuyến đi liên tiếp không còn người, chúng tôi phải huy động luôn các bạn mới sinh hoạt nhưng chưa được kết nạp là đội viên chính thức cùng tham gia”, anh Lực kể.

Ký ức của người đội trưởng đầu tiên còn là câu chuyện không thể quên của đêm trung thu tại Cần Giờ. Lần ấy, một người đàn ông cứ nằng nặc xin bằng được chiếc lồng đèn làm từ vỏ lon bia. Đội viên không dám cho mà chỉ ông đến gặp đội trưởng. Ông xin cho đứa con vừa bị nước cuốn đi cách đó ít lâu khi mò cua bắt ốc mà lúc sống chỉ ao ước có được chiếc lồng đèn trung thu nhưng không có tiền mua. Chỉ kịp nghe đến đó, đội trưởng và các bạn nhờ người cha bất hạnh ấy dẫn đường, mang lồng đèn, bánh trung thu đến bên mộ người bạn nhỏ kia! Và đó là đêm trung thu của nước mắt.

3. Có thể nói đội CTXH thanh niên TP là mô hình đầu tiên thắp lên ngọn lửa tình nguyện của người trẻ trong giai đoạn đổi mới. Ngay từ đầu hoạt động của đội không chỉ theo nghĩa “đem cho”, mà cả đội đã nghĩ cách làm sao giúp những gia đình nghèo vượt khó. Vì vậy, thay vì trao tiền cho mỗi hộ nghèo ở xã nghèo Lý Nhơn (huyện Cần Giờ), đội đã mua năm chiếc ghe, lưới để họ mưu sinh và làm phương tiện đi lại.

Ở tuổi 20, vẫn còn đó những trăn trở cho chặng đường mới. Anh Thái Dương Thanh nhấn mạnh: “Tại sao chỉ là bạn trẻ mà không phải nhiều đối tượng khác nhau cùng tham gia đội”. Anh Thế Lực băn khoăn: “Hiện tại các bạn chưa gắn kết với các tờ báo, đơn vị kinh tế, trong khi những đầu mối này có sẵn nguồn lực và nhu cầu hoạt động CTXH rất lớn”. Trong khi đó, ông Vũ Văn Hòa mong muốn: “Hoạt động xã hội phải có chiều sâu, không chỉ đến rồi đi hay làm thay cho người ta, mà là nghĩ cách giúp họ trang bị thông tin để họ tự vươn lên, cải thiện cuộc sống”.

Ngày 28-9-2008, tại Nhà văn hóa Thanh niên TP, đội CTXH thanh niên TP đã tổ chức sinh nhật 20 tuổi với nhiều hoạt động. 12 đội CTXH của các trường ĐH, CĐ và THCN trên địa bàn TP đã đến các mái ấm, nhà mở, cơ sở xã hội tổ chức cho các em vui chơi. Dịp này, đội đã tuyên dương 15 bạn trẻ danh hiệu “Hoa nhân ái” và 30 anh chị đóng góp nhiều cho đội trong thời gian qua.