Trả lời Tuổi Trẻ ngày 26-6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Dũng nói hành động này của phía Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của VN ở biển Đông. Ngay sau khi nhận được thông tin, ngày 22-6 Bộ Ngoại giao VN đã gửi công hàm cho Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội yêu cầu phía Trung Quốc thả ngay các ngư dân và các tàu cá nói trên.

Theo ông Lê Dũng, hiện các cơ quan chức năng của VN đang tiếp tục yêu cầu phía Trung Quốc thả các ngư dân và tàu cá còn lại, không có hành động cản trở công việc làm ăn bình thường của ngư dân VN trên vùng biển thuộc chủ quyền của VN.

--------------------------

Cùng một lúc ba tàu cá đánh bắt xa bờ của ngư dân huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi bị lực lượng tuần tra Trung Quốc bắt giữ trên quần đảo Hoàng Sa, đồng thời đưa ra mức phạt lên hơn nửa tỉ đồng.

Phóng to

Ông Dương Văn Thọ (chủ tàu QNg 6597-TS) và quyết định xử phạt của Trung Quốc - Ảnh: M.Thu

Vừa trở về nhà sau nhiều ngày bị phía Trung Quốc bắt giữ, ông Dương Văn Thọ (chủ tàu QNg 6597-TS ở xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn) kể: “Sáng 16-6, sau khi nghe tin bão số 2, tàu của chúng tôi chạy trú bão gần về phía đông đảo Linh Côn thuộc quần đảo Hoàng Sa. Lúc đó, tàu của tôi và tàu QNg 6364-TS do anh Dương Thành Vinh làm thuyền trưởng đang ở tọa độ 16,40 độ vĩ bắc, 112,58 độ kinh đông, cách đảo Linh Côn khoảng 15 hải lý thì bị tàu Trung Quốc mang ký hiệu 309 bắt đưa về đảo Phú Lâm”. 24 ngư dân Lý Sơn trên hai tàu lần lượt được đưa lên chiếc xe giống xe U-oat chở về trại tạm giam.

Đòi nộp phạt hơn nửa tỉ đồng

Ngư dân Nguyễn Tâm đi trên tàu QNg 6517-TS bàng hoàng nhớ lại chiều 17-6, tàu Trung Quốc đã bắt giữ tàu QNg 6517-TS do anh Nguyễn Chí Thạnh làm thuyền trưởng. Do lai dắt chạy với tốc độ quá lớn, tàu bị hỏng ván nước tràn vào làm hỏng máy. Đêm 17-6, 13 ngư dân được đưa về trại giam chung với 24 ngư dân Lý Sơn đi trên hai tàu bị bắt ngày trước đó. Cả 37 ngư dân của ba chiếc tàu cùng bị giam chung trong một trại giam rộng chừng 70m², thường xuyên có hai lính gác.

Sau sáu ngày giam giữ, đến ngày 21-6, phía Trung Quốc đưa ra ba quyết định toàn chữ Trung Quốc và đề nghị ba thuyền trưởng của ba tàu điểm chỉ tay vào, chấp nhận mức phạt mỗi tàu 70.000 nhân dân tệ. Tổng số tiền mà ba tàu này phải nộp lên đến 210.000 nhân dân tệ (tương đương 540 triệu đồng VN) với lý do: “xâm phạm chủ quyền lãnh hải Trung Quốc”?!

Theo quyết định xử phạt này, trong vòng mười ngày (kể từ ngày 21-6), nếu ngư dân Lý Sơn không nộp đủ số tiền trên thì phía Trung Quốc sẽ đưa 12 ngư dân cùng hai tàu đang tạm giữ ở đảo Phú Lâm về đảo Hải Nam (Trung Quốc) để xử lý. Hiện phía Trung Quốc đã thả tàu QNg 6597-TS của ông Dương Văn Thọ cùng 25 ngư dân về Lý Sơn. Ba thuyền trưởng cùng chín thuyền viên của ba tàu còn bị giữ làm “con tin” trên đảo Phú Lâm đợi đến khi nộp phạt đủ tiền mới được cho về.

Không tạo thành tiền lệ xấu

Chiều 26-6, ông Nguyễn Xuân Hước, phó chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, nêu rõ quan điểm: “Huyện chúng tôi đang kiến nghị Đại sứ quán VN tại Trung Quốc, Bộ Ngoại giao can thiệp để phía Trung Quốc sớm thả ngư dân cùng phương tiện trở về. Ngư dân Lý Sơn chúng tôi đánh bắt ngay trên tọa độ vùng biển của VN, cớ sao phía Trung Quốc bắt ngư dân và ép ngư dân lăn tay, chịu mức phạt cao như vậy. Huyện kiên quyết không để ngư dân Lý Sơn phải nộp khoản tiền vô lý đó”. Theo ông Hước, huyện không muốn ngư dân lại tiếp tục nộp phạt tạo thành tiền lệ xấu mà cần có sự can thiệp từ các cấp cao hơn để giải cứu ngư dân.

Ông Võ Xuân Danh - chủ tịch UBND xã An Vĩnh (Lý Sơn), huyện đảo Lý Sơn - cũng cho biết tháng 2-2009 tại xã có ba tàu của ông Lê Vinh, ông Đặng Thu và ông Trần Tùng đang đánh bắt ở vùng biển Hoàng Sa bị phía Trung Quốc bắt giữ ở khu vực gần đảo Linh Côn. Phía Trung Quốc đã tạm giữ hàng chục ngư dân của ba tàu này bảy ngày và quyết định xử phạt ba tàu với tổng số tiền 190.000 nhân dân tệ (487 triệu đồng), khiến nhiều gia đình phải chạy đôn chạy đáo để nộp khoản tiền phạt này.

Đến thời điểm này, huyện đảo Lý Sơn có khoảng 100 tàu đánh bắt xa bờ với hơn 1.200 lao động nghề cá đang hành nghề trên vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa.