Phóng to

Đê tả Bùi sau khi được ứng cứu, nước sông cao hơn trong đồng khoảng 2m - Ảnh: Minh Quang

Mấy ngày qua, trên báo Tuổi Trẻ cũng như nhiều báo khác, những tin tức như trên đã xát muối vào lòng người dân Việt. Có mặt ở Hà Nội mấy ngày này mới thấm thía với nỗi khổ, thậm chí với một số gia đình là nỗi đau - lẽ ra không đáng phải chịu đựng của bà con ta ở một địa phương thường được “quan tâm, chiếu cố” nhất nước.

Tất nhiên tai trời ách đất là chuyện khó tránh. Động đất ở Trung Quốc, sóng thần ở Nhật Bản, lũ lụt ở Ấn Độ, bão tố ở Hoa Kỳ... trời kêu ai người nấy phải dạ. Nhưng ngẫm lại có thể hỏi: anh bác sĩ trẻ có đáng bị chết đuối ở bờ mương khu Mỹ Đình? Cháu học sinh lớp 7 tại sao bị cuốn xuống cống Chẹm (ngã ba Hồ Đắc Di - Đặng Văn Ngữ) đến nay chưa tìm thấy thi thể?

Và có thể trả lời: đấy là hậu quả của lối làm ăn vô trách nhiệm của một cơ quan chức năng nào đó. Chỉ cần một tấm biển cảnh báo nguy hiểm, anh bác sĩ và em học sinh kia đâu bị chết một cách tức tưởi?

Đấy là chuyện cụ thể, cục bộ. Nhìn bức tranh toàn cảnh thủ đô hôm nay quả là có nhiều điều đáng nghĩ và đáng nói về tầm nhìn và trách nhiệm của những nhà quản lý.

Sáng 3-11, hội đồng chấm luận án tiến sĩ cho nghiên cứu sinh Trần Hoài Anh vẫn hoàn tất nhiệm vụ của mình một cách bình thường tại Viện Văn học. Trưa hôm đó, mấy anh em rủ nhau ra phố Đinh Lễ chọn mua sách mới “ra lò”. Buổi chiều vẫn thong dong đi dạo phố cổ Hàng Ngang, Hàng Đào trước khi đến ăn với nhau bữa cơm chia tay tại phố Chả Cá...

Tất cả những địa điểm nói trên thuộc khu vực phố cổ, nước đều thoát hết rất sớm, du khách nước ngoài vui vẻ nói cười. Vậy mà gọi điện đến người thân ở Láng Hạ, Thái Hà, Trung Hòa, Nhân Chính để ngỏ ý đến thăm, tôi đều nhận được lời khuyên không nên đi, vì các khu đô thị mới - niềm tự hào của ngành xây dựng thủ đô - bị ngập rất nặng.

Bao lâu nữa tình trạng ngập úng hiện nay của Hà Nội sẽ được giải quyết? Trả lời câu hỏi trên của báo chí, chiều 3-11, người đứng đầu chính quyền thủ đô cho biết phải 4-5 ngày nữa. Đúng thế, vì việc tiêu thoát nước cho khu vực nội thành đến nay, sau bao nhiêu năm đầu tư, đổ không biết bao nhiêu tiền của, vẫn chỉ trông đợi duy nhất vào trạm bơm Yên Sở với công suất 45m³/giây.

Nếu những nhà quản lý thật sự có tầm nhìn xa và tinh thần trách nhiệm cao trước nhân dân, việc quy hoạch các khu đô thị mới của Hà Nội đâu đến nỗi rơi vào tình trạng tệ hại như ta đang thấy? Và việc tiêu thoát nước cho thủ đô - hiện tượng mang tính chu kỳ thường niên, chỉ có điều mức độ nghiêm trọng, lớn nhỏ có thể khác nhau - đâu chỉ đơn thuần dựa vào một trạm bơm Yên Sở đơn độc? Ấy là chưa kể, xin “nói dại, nói gở”, trạm ấy có thể bị sự cố, ngưng hoạt động bất cứ lúc nào.

Tôi nghĩ lan man đến các ngành quan trọng, gắn bó máu thịt với quốc kế dân sinh: các nhà quản lý sẽ xử lý ra sao để cứu những con sông, những vùng đất đang ngắc ngoải vì môi trường bị hủy hoại? Sẽ mạnh tay như thế nào để việc giao thông khỏi bị ách tắc khủng khiếp như ở TP.HCM hiện nay? Sẽ kiên quyết ra sao để hệ thống sân golf không lấn đất ruộng? Sẽ làm gì để bộ máy hành chính công quyền khỏi thoải mái “hành dân là chính” như chính Thanh tra Nhà nước đã phát hiện?...

Những băn khoăn nói trên cũng như bao điều Đảng và dân trăn trở lâu nay đều có thể giải quyết thấu đáo, tích cực với điều kiện tiên quyết là người quản lý có tầm nhìn xa và tinh thần trách nhiệm cao như trên đã nói. Tai trời ách đất có nặng nề đến mấy cũng không thể giữ vai trò quyết định, vì như người xưa đã khẳng định hoàn toàn chính xác “Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều”!

Hà Nội ngày 4-11-2008