Nhà xuất bản muốn in truyện của một tác giả nào đó trước tiên phải qua các bước thật đơn giản: được sự đồng ý của tác giả, in xong phải gửi sách và nhuận bút cho tác giả. Nhưng trong những năm gần đây, có không ít nhà xuất bản đã không làm được điều này.

Truyện cứ ra ào ạt trên những giá sách ở các nhà sách với nhiều bìa thật bắt mắt: Truyện ngắn hay, Truyện ngắn tình yêu, Truyện ngắn lãng mạn... Hầu hết tác giả trong những tập truyện kiểu này không biết gì về chuyện đứa con tinh thần của mình được trưng dụng. Chuyện chỉ được phát hiện trong tư thế đã rồi khi tác giả lang thang đâu đó trong nhà sách.

Đã có tác giả trẻ hăng hái đi kiện nhưng rồi cũng xôi hỏng bỏng không khi những vụ lùm xùm xung quanh chuyện đạo nhạc, đạo văn hoành tráng hơn mà còn chưa giải quyết đến đầu đến đũa thì sá gì ba cái truyện ngắn cỏn con. Chuyện này cũng giải thích được vì sao các nhà xuất bản tùy tiện ấy không “in lụi” truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết. Lâu dần thành “quen”. Với một tập truyện ngắn nhiều tác giả được in lụi như thế, nhà xuất bản như được món quà từ trên trời rơi xuống (không phải mất thời gian làm việc với tác giả, không tốn công gửi sách biếu, không tốn tiền nhuận bút).

Việc bị in truyện tùy tiện đã gây nhiều khó khăn cho các tác giả. Trước tiên là chuyện rất… kỳ cục khi sau đó tác giả lại gom tất cả những truyện ngắn của mình in trên các báo để làm thành một tập in chung. Độc giả bỏ tiền mua sách hẳn vô cùng khó chịu vì đã đọc truyện ngắn này in trên sách trước đó… Bi kịch hơn khi chỉ với một truyện mà bị in trong hàng chục đầu sách, khi thì Truyện ngắn hay, khi Truyện lãng mạn, khi Chuyện tình tuổi trẻ… Chỉ một cánh đồng mà cày xới lung tung, trong tình thế này, thật tội nghiệp cho người viết và đáng buồn cho các nhà xuất bản! Chuyện tác phẩm của mình “bị” trình làng qua các phương tiện in ấn không còn là giấc mơ mà đã trở thành ác mộng. Không chỉ với nhà văn N.M., nhiều nhà văn trẻ đang viết sung sức và từng bước làm nên thương hiệu trên văn đàn như N.N.T., D.L., T.N.T., T.T.M., T.Đ.… cũng có chung nỗi khổ này.

Riêng với người viết bài, trong ngày cuối năm lang thang qua các hiệu sách cũng phát hiện được một truyện ngắn tầm tầm của mình rơi vào kiểu giống như truyện của nhà văn N.M.. Một truyện ngắn nằm trong ba đầu sách của ba nhà xuất bản khác nhau mà tác giả không hề biết gì về sự xuất hiện này. Quả thật không có nỗi buồn nào buồn hơn, nên chuyện muốn biến khỏi thế gian này của nhà văn N.M. cũng không có gì khó hiểu!