Bên hành lang Quốc hội
 Phóng to |
| Tiến sĩ Phan Trung Lý - phó chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của QH |
- Luật sửa đổi lần này có rất nhiều điểm mới, nhiều nội dung mới. Ví dụ sẽ phân định rõ hơn nghĩa vụ và quyền hạn điều tra của các cơ quan điều tra trong công an, quân đội và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; có những qui định cụ thể hơn để tăng cường hiệu quả hoạt động của cơ quan điều tra và bảo đảm cho hoạt động điều tra đáp ứng yêu cầu đối với hoạt động phòng chống tội phạm hiện nay, đồng thời bảo đảm quyền tự do dân chủ của công dân.
Dự luật cũng có qui định cụ thể hơn về bắt tạm giữ, tạm giam, qui định về bắt khẩn cấp, những qui định không được bắt người ban đêm (trừ những trường hợp bắt quả tang)... Trong hoạt động xét xử thì tăng cường tính tranh luận tại phiên tòa, đảm bảo quyền của bị can, bị cáo, bảo vệ quyền bào chữa, tạo điều kiện cho các luật sư thực hiện quyền bào chữa của mình...
Một điểm mới nữa là tòa án phải tạo điều kiện bảo đảm cho viện kiểm sát, các bị cáo, bị can, những người tham gia tố tụng tranh tụng tại phiên tòa, kiểm sát viên phải trả lời những câu hỏi các bên đặt ra. Hỏi ngay và trả lời ngay tại tòa nhằm tăng tính dân chủ trong tranh tụng. Các qui định khiếu nại tố cáo cũng cụ thể hơn, vấn đề gì người dân có quyền khiếu nại tố cáo, vấn đề gì được xét xử theo trình tự tố tụng hiện nay.
* Với dự luật này, theo ông, tình trạng “án bỏ túi” liệu có được khắc phục không?
- Việc sửa đổi lần này rất quan trọng, vì thực hiện theo tinh thần NQ 08 của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp. Mong muốn của chúng tôi là làm sao trong Bộ luật tố tụng hình sự lần này sửa được nhiều tồn đọng, vướng mắc. Tôi tin với tinh thần cải cách tư pháp, đặc biệt là vấn đề tranh tụng, biến tranh tụng thành tư tưởng xuyên suốt trong hoạt động xét xử của tòa án, sẽ làm thay đổi một cách cơ bản về hoạt động tố tụng hiện nay và góp phần đắc lực cho việc tòa án ra một bản án khách quan, chính xác. Trong dự án có qui định phán quyết của tòa là kết quả của tranh tụng trong phiên tòa, tránh tình trạng “án bỏ túi”, án chuẩn bị sẵn cứ thế đem ra mà đọc.
* Trước khi các đại biểu QH biểu quyết thông qua dự án, đến giờ này ông còn băn khoăn điều gì?
- Với tôi, mong muốn thì nhiều nhưng vẫn có những điều chưa thể thực hiện ngay được. Đó là vẫn còn vướng giữa tố tụng xét hỏi và tranh tụng. Phương án này trong dự luật vẫn còn chung chung, vẫn chỉ là tranh luận và trong tình trạng... dung hòa. Dự án chưa qui định cụ thể tranh tụng tại tòa phải là một nguyên tắc.
Khi tranh tụng tại phiên tòa trở thành nguyên tắc thì mọi hoạt động khác để phục vụ việc xét xử tại tòa là phải theo tư tưởng tranh tụng. Nếu không qui định thành nguyên tắc rõ ràng, việc tranh tụng vẫn còn vướng mắc, mà vướng chính là cho những người tham gia tố tụng chứ không phải bị cáo hay luật sư. Chỉ có văn hóa tranh tụng, khi tranh tụng tại tòa trở thành nguyên tắc được qui định cụ thể.
* Thực hiện văn hóa tranh tụng trong tố tụng sao không được đưa vào trong đề án sửa đổi này?
- Muốn làm được như vậy, các qui định phải trở thành nguyên tắc, phải qui định cụ thể quyền và nghĩa vụ các bên trong tranh tụng, diễn tiến của tranh tụng, xử lý hiệu quả của tranh tụng, đặc biệt đối với các bên phải qui định rõ các bên trong tranh tụng được tham gia như thế nào. Nếu không qui định, hoạt động tranh tụng sẽ bị lợi dụng và không loại trừ trường hợp có người quá lạm dụng tranh tụng để làm mất đi tính khách quan của hoạt động tranh tụng tại tòa.
Muốn qui định đầy đủ những điều tôi nêu trên đòi hỏi phải có thời gian, có thực tiễn, phải tổng kết rồi mới đưa vào.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận