"Ngọt ngào con biết mình con.Đắng cay lại nhớ lối mòn về quê". (TL)

Phóng to

Soi bóng - Ảnh Trương Ân Triêm dự thi Góc ảnh lữ hành 2008

Điện tắt phụt. Tôi lọ mọ bước ra ngoài và ngồi xuống mái hiên nơi mẹ đang thái rau. Mẹ vẫn đều tay, chừng như không bận tâm mấy đến chuyện không đèn, không điện.

- Mẹ! Đừng thái nữa, coi chừng đứt tay giờ. Để con tìm đèn…

Tôi toan đứng dậy thì mẹ cười, ngăn lại: Không cần đâu con. Mẹ quen rồi…

Vậy là tôi lại về đây, ngồi bên mẹ dưới mái hiên nhà. Bao nhiêu năm rồi vẫn thế, mái hiên này, góc sân này, mảnh trăng này… và cả mẹ nữa. Dường như chỉ có tôi là đổi khác.

Gió lao xao rặng tre. Mùi nắng như vẫn còn đọng trên nền xi-măng ngái ngái. Tôi ngồi im bên mẹ, nghe mẹ kể chuyện xưa. Cuộc đời mẹ sống bằng ký ức, về ông bà tôi, cha tôi… và cả về tôi. Tôi bỗng nghe sống mũi mình cay cay và cổ họng đăng đắng. Dường như tôi không nhớ nhiều về tuổi thơ của mình.

- Mẹ nhớ hồi trước con hay ngã ở bậc tam cấp này. – Mẹ đập nhẹ tay vào chỗ mình đang ngồi, kể.

- Hèn gì giờ chân con chi chít sẹo. – Tôi cười, tiếp lời mẹ. - Mà hồi đó chưa có điện mẹ nhỉ?

- Ừ! Làm gì đã có. Mà con còn nhớ chú Thuật không?

- A! Chú Thuật ạ? Nhớ chứ mẹ. Hồi đó mẹ đi làm, con toàn ở nhà chơi với chú Thuật thôi. Nhưng cũng gần 20 năm rồi mẹ nhỉ?

Mẹ im lặng. 20 năm, con số tròn trĩnh nhưng những ký ức không tròn… 20 năm, chú chưa một lần về thăm nơi chú đã ở suốt thời kỳ làm đường điện quốc gia.

- Con nhớ ngày xưa nhà mình có cái chõng tre kê ở chỗ này. – Tôi chỉ về góc sân. – Tối tối con với chú Thuật hay nằm ngắm trăng ở đó. Chú Thuật đàn hay mẹ nhỉ?

Gió thổi lộng. Rặng tre vặn mình trong gió. Trăng lên cao và trời cũng cao. Mùi rau lang ngòn ngọt, vừa lạ vừa quen. Tôi với tay bẻ một lá rau lang có cả cuống dài, tỉ mỉ bẻ từng đoạn ngắn làm thành một sợi dây.

- Con nhớ ngày xưa chú Thuật hay làm cho con những "sợi dây chuyền" bằng cuống rau lang. Chú bảo con đeo nó vào là xinh nhất trong bọn trẻ con trong làng.

Tôi cười. Những ký ức xưa bắt đầu sống lại, tựa như một dòng suối đã được khơi nguồn. Ánh trăng xuyên qua những tàn cây, soi sáng cả một góc sân. Tôi hít hà, mùi rơm rạ tháng ba, thơm đến lạ lùng.

- Mẹ này! Sao mẹ có thể thái rau trong bóng tối, nhỡ đứt tay thì sao?

- Khéo lo. Mẹ làm cả đời rồi. Với lại nếu để ý, con sẽ thấy trong bóng tối luôn có ánh sáng.

Tôi im lặng, nén tiếng thở dài, nhưng rồi cuối cùng tôi bật khóc. Dường như trước mẹ, tôi không bao giờ giấu giếm được điều gì. Vượt hơn một nghìn cây số, rời xa cuộc sống thị thành ồn ã, tôi trở về nhà, ngồi bên mẹ trong một đêm vắng và nghĩ về những ký ức xưa. Mẹ không hỏi, tôi cũng chẳng muốn kể với mẹ về những va chạm bên ngoài của mình. Nhưng bằng cách nào đó, mẹ luôn biết tôi nghĩ gì, cần gì.