01/06/2009 07:43 GMT+7

Tiến ra khai thác "mặt tiền" biển

KHIẾT HƯNG thực hiện
KHIẾT HƯNG thực hiện

TT - “Tiến ra biển là xu thế tất yếu của dân tộc ta để tìm kiếm và đảm bảo các nhu cầu về nguyên liệu, năng lượng, thực phẩm... cho tương lai”. Ông Nguyễn Chu Hồi - phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và hải đảo VN - nhấn mạnh như vậy với Tuổi Trẻ nhân sự kiện Tuần lễ biển và hải đảo (từ ngày 1 đến 8-6) lần đầu tiên được tổ chức tại VN.

* “Ngày biển Đông và hải đảo VN”, tại sao không?

OxkOIlRE.jpgPhóng to
Ông Nguyễn Chu Hồi - Ảnh: Việt Dũng
TT - “Tiến ra biển là xu thế tất yếu của dân tộc ta để tìm kiếm và đảm bảo các nhu cầu về nguyên liệu, năng lượng, thực phẩm... cho tương lai”. Ông Nguyễn Chu Hồi - phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và hải đảo VN - nhấn mạnh như vậy với Tuổi Trẻ nhân sự kiện Tuần lễ biển và hải đảo (từ ngày 1 đến 8-6) lần đầu tiên được tổ chức tại VN.

Ông NGUYỄN CHU HỒI nói:

- Nước ta có lợi thế “mặt tiền” hướng ra biển. Biển đã gắn bó với người dân Việt từ bao đời. Thế đứng tự nhiên - lịch sử như vậy tạo cho nước ta một vị thế địa chính trị và địa kinh tế có tầm quan trọng to lớn trong hình thế chiến lược phát triển toàn cầu và khu vực. Vì thế biển, đảo đã tạo cho nước ta thế và lực trong phát triển kinh tế và bảo đảm an ninh chủ quyền đất nước. Biển nước ta giàu tài nguyên thiên nhiên, là nơi nương tựa của hàng chục triệu người dân, là không gian sinh tồn của dân tộc, là địa bàn chiến lược trong bảo vệ và phát triển đất nước, là phần Tổ quốc thiêng liêng trên biển của đất nước ta trong bối cảnh hội nhập quốc tế...

Quá trình toàn cầu hóa càng được đẩy mạnh, Đông Á càng bùng nổ phát triển thì vị thế đó càng được củng cố và nâng cao. Vì vậy, tiến ra biển là xu thế tất yếu của dân tộc ta để tìm kiếm và đảm bảo các nhu cầu về nguyên liệu, năng lượng, thực phẩm... cho tương lai. Đó là một hướng đi đúng, một cách nhìn xa trông rộng, cần một quyết tâm chính trị và tính nhất quán của cả dân tộc mới biến chủ trương như vậy thành hiện thực. Dựa vào lợi thế biển, VN có thể thực thi chiến lược kinh tế mở và tạo đột phá thành công cho nền kinh tế đất nước.

2wPbjZg7.jpgPhóng to
Những cư dân trên đảo Trường Sa Lớn vẫn chiều chiều tụ tập chuyện trò trước cửa nhà - Ảnh: LÊ ĐỨC DỤC

* Trên thực tế, chúng ta khai thác chưa hiệu quả tiềm năng biển, đảo?

- Về tổng thể, khai thác tiềm năng biển để phát triển ở nước ta cho đến nay còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu. Cơ cấu ngành nghề kinh tế biển chưa hợp lý, mới phát triển một phần ở vùng biển quốc gia, chưa chuẩn bị điều kiện để vươn ra vùng biển quốc tế. Tình hình sử dụng biển và hải đảo chưa hiệu quả, thiếu bền vững do khai thác tự phát, thiếu và không tuân thủ quy hoạch biển đảo, làm nảy sinh nhiều mâu thuẫn lợi ích, thậm chí mâu thuẫn ngay trong một khu vực địa lý nhỏ (một vịnh biển, một vùng cửa sông, một khu bờ biển...).

Chúng ta tập trung quá nhiều vào khai thác các dạng tài nguyên vật chất nhìn thấy, không tái tạo, chưa chú trọng đến các dạng tài nguyên phi vật thể, các giá trị không gian, giá trị chức năng và giá trị dịch vụ của biển. Cho nên một số dạng tài nguyên, kể cả dầu khí, sẽ sớm cạn kiệt, ảnh hưởng đến chiến lược an ninh năng lượng quốc gia. Kết quả là hiệu quả kinh tế chung trên một đơn vị biển không cao, thua xa các quốc gia biển khác. Có một thực tế, nước ta là một quốc gia biển nhưng không phải là quốc gia có nghề biển phát triển và đặc biệt trình độ khai thác, sử dụng biển đến nay vẫn còn rất lạc hậu.

* Thưa ông, đó có phải là do trước đây chưa nhìn nhận đúng đắn về vai trò của biển, đảo?

- Có nhiều nguyên nhân giải thích tình trạng nêu trên, trong đó có những nguyên nhân về kinh tế gắn với sự nghèo nàn, manh mún của một nền kinh tế kém phát triển, có những nguyên nhân về khoa học - công nghệ gắn với sự lạc hậu, tụt hậu về trình độ phát triển, nhưng bao trùm và mang tính tiền đề là nguyên nhân gắn với tư duy và tầm nhìn phát triển.

Phát huy mọi tiềm năng từ biển

Quan điểm chỉ đạo của chiến lược biển là phải phấn đấu đưa nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển, phát huy mọi tiềm năng từ biển, với tầm nhìn dài hạn. Định hướng đó được cụ thể hóa trong việc xác lập quan điểm kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế, xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh; phát triển vùng biển, ven biển, hải đảo gắn với phát triển vùng nội địa; bảo vệ môi trường, tranh thủ hợp tác quốc tế và giữ vững nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước.

Tư duy tiểu nông với phương thức sinh tồn chỉ dựa vào đất, tầm nhìn tự cấp, tự túc bị bó hẹp trong không gian làng xã đã làm cản trở quá trình xác lập và phát triển hệ tư duy phát triển “mở”, hướng ra thế giới và vươn ra đại dương. Chúng ta chưa có tư tưởng vươn ra biển lớn, gắn kết đất liền với đại dương để giải quyết bài toán phát triển.

* Hiện nay vấn đề chủ quyền biển, đảo đang xảy ra giữa VN với các nước lân cận, vai trò của tổng cục trong vấn đề này như thế nào?

- Biển Đông nước ta là một trong những khu vực có tranh chấp kéo dài và phức tạp liên quan tới lợi ích lãnh thổ trên các đảo, quần đảo, vùng biển; tranh chấp chủ quyền vùng biển và nhiều vùng chồng lấn, liên quan tới nhiều nước. Đặc biệt, trong bối cảnh nguồn tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt, trong khi nhu cầu nguyên - nhiên liệu và lợi ích kinh tế từ biển và đại dương ngày càng tăng thì tham vọng biển, đảo lại càng trở nên phức tạp.

Để giải quyết, chúng ta có đủ bằng chứng lịch sử, pháp lý và cần phải tham khảo thận trọng Luật biển quốc tế, đối chiếu từng vụ việc cụ thể để đấu tranh trong quá trình đàm phán. Trên thực tế thường khó hơn nhiều. Các “nước lớn” thường để ngỏ quyền hoạt động của mình trên các vùng biển để tự do đơn phương thực hiện quyền của mình với tư cách là nước hoàn toàn có quyền chủ quyền và quyền tài phán ở vùng biển nước ta là không tôn trọng các quyền và lợi ích của VN, vi phạm các cam kết của hai bên thực hiện quy tắc ứng xử đa phương ở biển Đông.

Tổng cục Biển và hải đảo VN có trách nhiệm xác lập và cung cấp các luận cứ khoa học biển, nghiên cứu cơ sở pháp lý để đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho toàn xã hội, toàn hệ thống chính trị và từng người dân về chức năng, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của biển và đại dương đối với sự phát triển bền vững đại dương, đối với việc giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu thế giới nói chung và đối với VN nói riêng. Từ đó khơi dậy ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, khơi dậy lòng tự hào, ý thức dân tộc của mọi người dân VN đối với chủ quyền vùng biển của Tổ quốc, đối với chính cuộc sống của cộng đồng và đối với sự nghiệp phát triển kinh tế biển lâu dài của đất nước, góp phần đưa nước ta trở thành một quốc gia giàu lên từ biển, mạnh lên từ biển.

_______________________

“Ngày biển Đông và hải đảo VN”, tại sao không?

Trong một năm, chúng ta có rất nhiều ngày lễ, ngày kỷ niệm, ngày truyền thống. Rất nhiều. Nhưng đến nay VN - một quốc gia có hơn 3.260km bờ biển - vẫn chưa có một ngày về biển, đảo và thềm lục địa.

jjW1ycNX.jpgPhóng to
Khu dịch vụ hậu cần nghề cá của Tổng công ty hải sản Biển Đông ở đảo Đá Tây - Ảnh: L.Đ.DỤC

“Ngày biển Đông và hải đảo VN”, tại sao không?

Kiến nghị này, đề xuất này đã được nêu lên ít nhất ba lần chỉ trong năm 2008 tại các hội nghị, hội thảo về biển, đảo VN. Nhưng đến nay kiến nghị xác đáng đó từ Cục chính trị Bộ tư lệnh hải quân và các địa phương vẫn chưa được xem xét quyết định.

Dĩ nhiên, đâu phải chỉ có một ngày để chúng ta quan tâm đến biển Đông, đến Hoàng Sa, Trường Sa và thềm lục địa. Không phải như vậy. Nhưng đó sẽ là thời điểm nhắc nhở chúng ta trong việc thực thi một chiến lược biển, một nền kinh tế biển trong việc khai thác và bảo vệ tài nguyên - môi trường biển. Đó sẽ là thời điểm nhấn mạnh để mọi công dân nhớ về ý thức và trách nhiệm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền quốc gia mà ông cha đã để lại.

“Ngày biển Đông và hải đảo VN” cũng sẽ là ngày chúng ta tổ chức nhiều hoạt động rộng rãi nhằm phổ biến kiến thức và thông tin về biển Đông, về Hoàng Sa, Trường Sa và thềm lục địa. Trong thực tế, không phải mọi người, đặc biệt là giới trẻ, đều có đầy đủ thông tin về biển đảo VN, về Hoàng Sa, Trường Sa và thậm chí rất nhiều người còn chưa biết gì về cụm DK1 trong thềm lục địa phía Nam. Đó cũng sẽ là ngày thể hiện những hành động cụ thể, thiết thực nhằm hỗ trợ vật chất và tinh thần cho những người lính biển...

Trên tất cả, đó là tình yêu Tổ quốc, để mọi công dân ý thức và cùng góp tay vào những hoạt động yêu nước ấy, như những công dân biển của một quốc gia biển. Có lẽ chưa bao giờ sự quan tâm về biển, đảo và thềm lục địa trong cộng đồng Việt lại cao như lúc này.

Vì thế, rất cần Nhà nước xem xét và quyết định ngay một ngày về biển, đảo và thềm lục địa VN.

KHIẾT HƯNG thực hiện
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên