 Phóng to |
| Cơ sở đóng gói sữa bột Thuận Thông nằm trong cơ sở gia công hàng... nhôm, sắt, inox (ảnh chụp sáng 19-5-2004) - |
Sữa bột được pha trộn đóng gói bằng... tay!
Chúng tôi tìm đến cơ sở đóng gói sữa bột Phước Tài trên đường Bà Hom, Q.6, TP.HCM. Đây là cơ sở có bao bì khá đẹp, giá bán lẻ 16.000đ/gói nửa kg.
Khác hẳn với sự hình dung của chúng tôi, cơ sở này chỉ là một căn nhà cấp bốn, rộng khoảng 50-60m2. Phía trước chất đầy những bao bột nguyên liệu, phần sau của căn nhà rộng không đến 20m2 làm nơi... pha chế và đóng gói sữa. Khi chúng tôi bước vào khu “sản xuất”, một thanh niên cởi trần đang tay không trộn bột!
|
Hải quan TP.HCM cho biết số liệu nhập bột whey qua các cửa khẩu TP.HCM bốn tháng đầu năm 2004 là 1.393 tấn, trị giá trên 744.000 USD. Trong cả năm 2003, số bột whey nhập vào TP là 23.555 tấn, trị giá gần 4 triệu USD. |
Chỉ sau khi được một cô gái trẻ gật đầu xác nhận “cơ sở Thuận Thông ở đây” và quay vào trong thông báo: “Anh Trọng, có người tìm”, chúng tôi mới thật sự tin rằng đây là địa chỉ cần liên hệ.
Theo chân người thanh niên tên Trọng, chúng tôi len qua “phòng khách” - khu vực được bố trí làm cửa sắt - mới vào được “đại bản doanh” của Thuận Thông. Toàn bộ khu vực này được bao bọc bởi những kiện sữa bột đã đóng hộp, các bao đựng nguyên liệu không rõ nguồn gốc và la liệt các dụng cụ như cân, thau, máy ép bao nilông... Đây là nơi những bao sưa bột được “chế biến”, liệu chất lượng của nó sẽ ra sao?
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết cơ sở sản xuất sữa bột chỉ sử dụng nhân công là người thân của gia đình. “Dây chuyền thiết bị” chỉ là chiếc máy trộn, máy ép hàn miệng bao, cân (loại cân đồng hồ thông thường), thau...; những công đoạn như vô bao, đóng gói... đều làm bằng tay! Các cơ sở cũng tận dụng tất cả khoảng trống có trong nhà, kể cả nhà bếp hoặc khu vực nhà... vệ sinh, để thực hiện công đoạn vô bao, đóng gói sản phẩm...
 Phóng to |
| Đóng gói sữa bột tại cơ sở sản xuất sữa Hoàng Yến (Q.3) |
“Công thức pha trộn” và loại nguyên liệu sản xuất luôn được các cơ sở giấu kín như là một loại “bí mật công nghệ”.
Tuy nhiên trong quá trình tìm hiểu về hoạt động sản xuất sữa bột tại các cơ sở, chúng tôi đã được ông X. - chủ một cơ sở sản xuất sữa bột nay đã bỏ nghề - cung cấp thêm một số thông tin.
“Họ đều sử dụng loại bột váng sữa Argentina hoặc nguyên liệu sữa bột cận “đát” làm nguyên liệu chính!” - ông X. nói.
|
Whey powder là gì? Theo các tài liệu khoa học, whey powder gọi là bột nước sữa, là một phụ phẩm trong quá trình sản xuất chế biến các sản phẩm từ sữa. Sữa tươi vắt ra từ bò sữa sẽ được quay ly tâm, sau khi rút hết những thành phần chất béo, đạm để làm phô mai, bơ, váng sữa, sữa gầy..., whey là nước trong còn lại. Trước đây ở nhà máy sữa các nước họ đổ nước trong này đi, nhưng sau này tận thu, sản xuất thành bột whey. Có nhiều loại whey, có loại whey cô đặc (whey protein concentrate) có hàm lượng albumine rất cao, đến trên 80%, giá thành đắt, khoảng 80.000đ/kg; còn whey powder là loại có albumine rất thấp, chỉ vài đến trên 10%, giá chỉ 10.000-20.000đ/kg. |
Bột whey có hàm lượng dinh dưỡng rất thấp, độ béo (lipid) chỉ khoảng 1,5%, đạm (protein) chỉ vài phần trăm; trong khi bột sữa nguyên liệu nguyên kem (milk powder, full cream) để làm sữa bột thành phẩm, loại đúng tiêu chuẩn phải có độ béo đạt 28%...
Cùng một gốc nên whey powder có đặc điểm bên ngoài giống milk powder, nhìn bằng mắt thường hoàn toàn không phân biệt được, chỉ dân trong nghề mới biết.
Đặc biệt loại whey Argentina có ưu điểm là hạt to, màu vàng ngà giống nguyên liệu sữa béo thật, độ hòa tan cao nên được nhiều cơ sở sản xuất sữa bột... dỏm chuộng hàng.
Các cơ sở sản xuất chỉ cần mua loại whey Argentina rồi “gia vị” thêm hương sữa dạng bột và đường, lượng bột sữa thật cho vào rất ít, và tùy theo mức độ gia giảm các thành phần mà giá cả các loại sản phẩm sữa sẽ cao hay thấp.
“Tất cả loại sữa bột nguyên kem đạt tiêu chuẩn nhập về VN dùng cho sản xuất sữa thật hiện có giá thành không dưới 38.000đ/kg, nếu sử dụng loại nguyên liệu này các cơ sở sản xuất sữa sẽ không thể nào bán sản phẩm có giá từ 20.000 - 34.000 đ/kg như hiện nay” - ông X. nói.
Trong vai những người đi mua nguyên liệu về sản xuất sữa, chúng tôi tìm đến một số địa chỉ kinh doanh whey powder trên đường Nguyễn Thông, Q.3, TP.HCM.
Khi nghe chúng tôi muốn tìm mua loại bột có giá thành thật rẻ để sản xuất sữa bình dân, một nhân viên của Công ty ĐT giới thiệu ba loại whey, trong đó whey Ba Lan giá 15.000đ/kg, whey New Zealand và Argentina 16.000đ/kg. “Loại whey Argentina được nhiều cơ sở mua về làm sữa lắm, có những cơ sở mỗi lần đến lấy không dưới chục tấn...”, nhân viên này nói.
Tại một cửa hàng khác cũng trên đường Nguyễn Thông, bà chủ tên M. cho giá 19.000đ/kg và cho biết: “Chỉ có hàng whey của cửa hàng này là loại thật. Chỉ cần cho vào nước là sữa tan ngay chứ không đóng cặn như sản phẩm sữa của những nơi khác”. Theo giới thiệu của bà M., loại whey Argentina được một công ty - do ông chủ là Việt kiều Úc làm chủ - nhập về.
Chúng tôi liên lạc với công ty này qua điện thoại đặt mua bột whey về sản xuất sữa. Một nhân viên cho biết giá bán loại whey của đơn vị này là 18.500đ/kg, nếu mua trên 5 tấn mức giá chỉ còn 18.000đ/kg, tuy nhiên nhân viên này cũng “thòng” thêm một câu: “Công ty chúng tôi không quan tâm anh mua về sử dụng vào mục đích gì”.
|
Hà Nội: “sữa Mai Dần” thành... “sữa PAM”! Vừa qua, đoàn thanh tra liên ngành của Hà Nội đã kiểm tra và đình chỉ lưu hành sản phẩm sữa bột béo New Zealand, đóng gói tại cơ sở Mai Dần (Đầm Trấu, Hà Nội). Lý do của việc này là sữa do Mai Dần đóng gói chưa được công bố chất lượng, chưa được phép lưu hành trên thị trường. Điều đáng ngạc nhiên là cơ sở này đã hoạt động được năm tháng, lượng sữa bán ra khoảng 2 tấn/tháng và bán sữa cho cả... Bệnh viện Nhi T.Ư, nhưng cơ quan chức năng không hề hay biết! Xưởng đóng gói của Mai Dần ở ngay bên cạnh nhà kho, cửa đóng then cài, người lạ thật khó tiếp cận. Những người hàng xóm sát bên cũng không biết đây là cơ sở đóng túi và kinh doanh sữa. Theo giới thiệu của chủ nhà, sữa ở đây gồm hai loại sữa uống liền và sữa nguyên liệu, được nhập khẩu từ Úc và New Zealand qua cảng Sài Gòn. Tại Hà Nội, cơ sở Mai Dần đã bán sữa cho cửa hàng kem Tràng Tiền, Bệnh viện Nhi, thậm chí cho cả một hãng sữa bột khác đóng hộp và bán trên thị trường... Khi cùng đoàn thanh tra liên ngành gồm y tế - quản lý thị trường - đội chống hàng giả của Hà Nội đến kiểm tra cơ sở Mai Dần, tờ khai hải quan khi nhập khẩu cho thấy Mai Dần nhận sữa từ nhà nhập khẩu là Công ty TNHH Da Kao, ở 130 Điện Biên Phủ, Q.1, TP.HCM và toàn bộ hàng nhập là sữa bột... nguyên liệu, hàm lượng chất béo 1,5%, chỉ có thể dùng làm kem, bánh, không thể uống trực tiếp. Loại sữa bột này cũng chưa hề được công bố chất lượng tại cơ quan y tế, theo qui định là chưa được phép lưu hành trên thị trường. Hết sức bức xúc trước thông tin này, chúng tôi đến ngay Bệnh viện Nhi T.Ư. Một lãnh đạo Bệnh viện Nhi cho biết bệnh viện không có nhu cầu sử dụng loại sữa bột nói trên, nhưng một số nhân viên đã mượn danh tiếng bệnh viện lấy sữa từ cơ sở Mai Dần về bán lại cho bệnh nhi. Một thời gian dài sữa bột đóng gói tại cơ sở Mai Dần được bày bán ở nhiều nơi trong bệnh viện, nhiều bệnh nhân nghèo đã sử dụng loại sữa này. Điều nguy hiểm hơn là nhờ danh tiếng bệnh viện, sữa bột béo nguyên liệu nói trên đã biến thành của hiếm: “sữa PAM”, khiến nhiều người dân cạy cục, nhờ vả để tìm mua. Ngay một thành viên đoàn thanh tra liên ngành đến kiểm tra cơ sở Mai Dần (nhân viên đội chống hàng giả Hà Nội) cũng thú thật: vài tháng nay hai cháu bé con anh cũng sử dụng... “sữa PAM” Mai Dần, từ nguồn cung cấp là người quen ở Bệnh viện Nhi T.Ư! |
____________________________________________
Bài trước: Sữa bột “không tên” giá nào cũng có!
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận