Phóng to

Liệu có nhà đầu tư nào đứng ra kiện VFMVF1 về những thiệt thòi của mình? Ảnh: Phạm Yên - Tiền Phong

Nhưng có lẽ khó mà “dĩ hoà vi quý” với sự kiện chưa từng có trong lịch sử thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam này vì qua đây dư luận không chỉ thấy tính thiếu chuyên nghiệp của VFM mà cả của các cơ quan quản lý.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính VN (VAFI) cho rằng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho phép VFM điều chỉnh giảm giá phát hành so với công bố ban đầu là trái luật. Mặc dù Ủy ban Chứng khoán Nhà nước lập luận rằng họ đồng ý với phương án “thay đổi điểm giá phát hành bằng một khoảng giá” chứ không phải là phê duyệt việc giảm giá phát hành.

Việc chấp thuận phương án “khoảng giá” là căn cứ vào tình hình thị trường, còn lại VFM định mức giá nào, thời điểm chốt quyền, tỷ lệ... là những vấn đề kỹ thuật và là chuyện của VFM, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước không thể can thiệp.

Tuy nhiên, khi thông báo với công chúng về việc giảm giá phát hành, VFM lại cho rằng “được sự chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo công văn số 496/UBCK-QLKD ngày 27-4-2007 về việc điều chỉnh giá”. Nhà đầu tư sẽ tin ai? Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hay VFM?

Hai ngày sau, Ban đại diện VFM quay lại giá cũ thì người ta thấy quỹ này không còn viện dẫn Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vào đây và dư luận hiểu đây là quyết định đơn phương của VFM.

Tổng Giám đốc VFM Trần Thanh Tân cho biết, VFM phải giữ nguyên giá cũ vì áp lực của các nhà đầu tư phản đối việc giảm giá. Trên thực tế, nhiều nhà đầu tư đã tuyên bố sẽ kiện VFM vì những thiệt hại của họ vì theo ước tính đến phiên thứ sáu ngày 4-5-2007, cứ mỗi chứng chỉ quỹ VF1 thì nhà đầu tư mất 4.700 đồng. Nhưng liệu có kiện được VFM?

Ông Tân cũng nói thêm, VFM xin lỗi các nhà đầu tư, tuy nhiên việc đền bù thiệt hại thì VFM không tính đến bởi chưa có cơ sở nào để làm việc này.

Luật Chứng khoán đã có hiệu lực từ 1-1-2007, Bộ Tài chính sẽ ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn luật, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Trung tâm Giao dịch chứng khoán sẽ ban hành các quy chế, nhưng cho đến nay việc VMF có quyền hạ giá hay không và hạ giá ra sao lại nằm trong các thông tư, quy chế chưa được ban hành! Vì vậy Ủy ban Chứng khoán Nhà nước mới cho rằng vụ VF1 là “ngoại lệ”!?

Một quan chức Ủy ban Chứng khoán Nhà nước biện hộ: “Hiện không có quy định cụ thể nên UBCKNN chỉ cho phép VF1 thay đổi khoảng giá phát hành chứ không buộc VF1 giữ nguyên giá phát hành cũ khi giá hạ”.

Cũng về vấn đề này, giám đốc một Cty chứng khoán cho biết: “Đúng là không có cơ sở để kiện VFM vì những thiệt hại nếu có, tôi nghĩ là VFM cũng đã thấy rõ những thiếu sót của UBCKNN trước khi quyết định giảm giá”.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đứng ở đâu?

Nhà phân tích chứng khoán Phùng Văn Nam khẳng định: “VFM đã lợi dụng kẽ hở của luật để định đem lại lợi lớn cho các cổ đông lớn, cổ đông chiếm đa số trong VF1, quả là đáng lo ngại vì biết rõ họ làm sai mà chẳng có luật, lệ gì để chế tài họ”.

Ông Nguyễn Đình Hùng (nhà đầu tư sàn SBS TPHCM) bức xúc: “Nếu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước không cho phép, tôi chắc rằng VFM không dám ngang nhiên làm thế. Ai dám tin sẽ không còn những VF1 khác khi mà Ủy ban Chứng khoán Nhà nước lại bị động đến thế trong vụ này”.

Còn chuyên gia chứng khoán Huy Nam nói: “Lẽ ra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải cân nhắc việc cho VFM giảm giá vì sẽ ảnh hưởng lớn đến lòng tin và túi tiền của nhà đầu tư, tôi rất ngạc nhiên trước quyết định thiếu tính toán của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và VFM, nếu cứ quản lý kiểu này tôi e rằng sẽ còn tái diễn những vụ việc tương tự”.

Từ 3-5 đến nay, lẽ ra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải có thông tin chính thức đến dư luận, nhà đầu tư nhưng dường như mọi “lỗi lầm” họ đã đẩy về VFM và chọn cách im lặng!?

Dù giá VF1 lên lại và VFM đã “sửa sai” nhưng liệu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ để “chìm xuồng” vụ này? Dư luận vẫn chưa hết nghi hoặc về việc dù đã ký hợp đồng bảo lãnh phát hành nhưng vì sao VFM lại tự nhận phần thiệt thòi về mình?

Tổng Giám đốc VFM Trần Thanh Tân nói với báo giới “Hợp đồng bảo lãnh cũng có ghi là trong những điều kiện thị trường quá xấu thì việc bảo lãnh sẽ không còn hiệu lực” sau ngày 4-5. Nhưng trong thông báo tối 4-5, VFM lại ghi rõ rằng “các đơn vị bảo lãnh phát hành cam kết thực hiện các trách nhiệm đối với việc bảo lãnh phát hành cho đợt tăng vốn của Quỹ đầu tư VF1” .

Cho đến giờ, nhà đầu tư vẫn chưa thể biết rõ đằng sau những điều khoản mà VFM tự nhận thiệt thòi về mình là những gì? Giá VF1 lên lại, tiền bạc có thể chưa mất đi nhưng còn lòng tin của nhà đầu tư vào VFM và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thì sao? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ bởi chưa ai muốn làm tròn trách nhiệm trong vụ này, nhất là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.