Phóng to

Bìa chương trình băng hình vở cải lương Rạng ngọc Côn Sơn do Trung tâm Dịch vụ truyền hình - Đài truyền hình TP phát hành với giá 70.000 đồng/bộ

TTO - Rạng ngọc Côn Sơn được tác giả Xuân Phong viết xong vào năm 1981, là một trong nhiều kịch bản đặt vấn đề chứ không chỉ đồ lại lịch sử, bằng cách thông qua hình tượng Nguyễn Trãi cảnh báo về nạn công thần, tài năng bị vùi dập, quan tham, nịnh thần thao túng triều đình.

Từng ăn khách hơn mười năm liền trên sân khấu Nhà hát Trần Hữu Trang... Được TTDV phát hành băng với lực lượng diễn viên: Minh Vương, Ngọc Huyền, Phương Quang, Thanh Vy, Thoại Mỹ, Trường Xuân, Minh Châu...

Tình cờ một người cháu của ông Xuân Phong, tác giả vở cải lương Rạng ngọc Côn Sơn, từ Đức về VN khoe với ông bộ (hai cuốn) băng video vở cải lương này do Trung tâm Dịch vụ truyền hình Đài truyền hình TP.HCM (TTDV) sản xuất và phát hành.

Lúc này tác giả Xuân Phong mới ngớ ra rằng tác phẩm của mình đã được phát hành, bày bán từ rất lâu tại cửa hàng của TTDV mà ông không hề hay biết.

Ông bèn viết một lá thư gửi ban giám đốc đài và TTDV, nội dung thông báo việc ông “chưa hề bán bản quyền vở cải lương cho cá nhân hoặc đơn vị nào cả, vì thế việc TTDV tự ý lấy tác phẩm của tôi để kinh doanh là việc làm sai trái, nếu không nói là vi phạm Luật bản quyền tác giả”.

Đáp lại lá thư này, ông Nguyễn Văn Mẫn - cửa hàng trưởng cửa hàng băng đĩa của TTDV - đã điện thoại đến tác giả Xuân Phong để xin lỗi và cho biết thời điểm làm chương trình nói trên, phía đài có sự chuyển giao giữa hai êkip cũ - mới nên những người làm đã “không tìm được tác giả”, và hứa sẽ cho người mang hợp đồng tới nhà để ông ký, với giá 2,5-3 triệu đồng “theo barem” qui định của đài.

Phóng to

Tác giả Xuân PhongẢnh: T.T.D.

Đến đây thì tác giả Xuân Phong cho biết ông bắt đầu thấy giận. Theo ông, là một “nghệ sĩ cán bộ”, ông sẵn lòng cho Đài truyền hình lấy tác phẩm của mình dàn dựng phát sóng miễn phí để phục vụ bà con.

Nhưng đem tác phẩm đó kinh doanh lại là chuyện khác: “Với tôi, luật Berne gì đó xa vời lắm. Tôi chỉ muốn luật công bằng được thiết lập trong xã hội. Không nên ban ơn cho các tác giả, nghệ sĩ bằng thái độ được đài cho lên hình, đài trả bao nhiêu cũng phải chịu. Mà không hiểu sao Sở Văn hóa - thông tin TP lại cấp phép cho một chương trình chưa có đủ các hợp đồng cần thiết như vậy?”.

Để làm rõ hơn sự việc, chúng tôi đã tìm gặp ông Nguyễn Văn Mẫn. Ông Mẫn cho biết: “Tất cả chương trình băng đĩa bán tại cửa hàng đều là các chương trình đã được đài thu hình, phát sóng và được trả bản quyền làm hai đợt: đợt một lúc phát sóng và đợt hai lúc đem ra kinh doanh. Rạng ngọc Côn Sơn cũng nằm trong số đó và đã từng được trả tiền tác giả lúc thu hình (theo tác giả Xuân Phong, số tiền này là khoảng 2,5 triệu đồng).

Tuy nhiên, đúng là khi làm băng bán thì nhóm làm đã sơ suất không tìm ra tác giả. Chúng tôi đã xin lỗi chú Xuân Phong và sẵn sàng làm theo yêu cầu “trả tiền theo số băng phát hành” của chú”.

* Với tất cả chương trình đem ra kinh doanh, TTDV đều tự qui định giá hay dựa trên tiêu chuẩn nào?

- Thật ra từ trước đến nay Nhà nước chưa có văn bản qui định việc này. Chỉ có bên các nhạc sĩ thì có khung giá về việc trả theo số lượng phát hành, nhưng điều đó là trên lý thuyết thôi, không thể làm được, cho nên trên thị trường chỉ qui định ngầm giá với nhau, việc trả tác quyền thế nào là do tự hai bên thỏa thuận. Riêng đài có khung giá của đài. Dĩ nhiên cũng có những tác giả không đồng ý. Không đồng ý thì chúng tôi sẽ không làm.

* Cá nhân ông có thấy tác quyền cho một kịch bản cải lương khi làm băng kinh doanh trả 2,5-3 triệu đồng là thỏa đáng?

- Nếu như đó là một kịch bản độc lập được dàn dựng làm băng đem kinh doanh thì giá đó là hơi ít. Nhưng nếu là kịch bản đã được phát sóng và trả tiền tác giả lúc thu hình thì tôi nghĩ giá đó chấp nhận được.

Kết thúc cuộc gặp này, ông Mẫn mong muốn có một cuộc gặp giữa tác giả Xuân Phong và đại diện ban giám đốc TTDV để dàn xếp sao cho ổn thỏa.