Phóng to

Điệu múa xoan của đội nghệ nhân Pleiku, tỉnh Gia Lai - Ảnh: N.T.H.

Đêm đêm, quanh ngọn lửa hồng giữa nhà rông, người ta kể khan, hmon, những anh hùng ca có điệu. Người kể lúc nói lúc ngâm, khi trầm khi bổng. Thường là những bài ca, điệu múa hay kể khan, hmon... đều được thể hiện trên nền nhạc của những nhạc cụ độc đáo có tự ngàn xưa như tù và, tiêu, sáo, trống, chiêng, kèn môi, kèn bầu sáu ống, đàn t'rưng, đàn klông pút, đàn bầu dây gấc...

Những sinh hoạt văn hóa đặc sắc đó nay được tái hiện khá đầy đủ. Trong những buổi biểu diễn, các nghệ nhân và diễn viên còn giao lưu với khán giả trong nước và quốc tế.

Chị H'Ngheo Ayuôn - nghệ nhân đội chiêng nữ Êđê Bih ở buôn Kiết, huyện Krông Ana - nói với một khán giả người Đan Mạch: "Chị em chúng tôi đến đây tham gia tiết mục tấu chiêng Êđê Bih, nay mai chúng tôi truyền lại cho con cháu trong buôn làng để giữ gìn bản sắc văn hóa mà cha ông chúng tôi đã để lại.

Trước đây trong buôn làng thường tổ chức lễ uống rượu cần kéo dài cả tháng trời và giết nhiều heo, gà tốn kém lắm. Ngày nay làm lễ tiết kiệm thôi, chỉ tổ chức các lễ nhỏ mang tính gia đình như: lễ cúng lúa mới, lễ mừng con trai trưởng thành... Còn Nhà nước cũng quan tâm lắm, hằng năm cho kinh phí để buôn làng làm lễ cúng bến nước, lễ khánh thành nhà văn hóa cộng đồng, lễ kết nghĩa với các cơ quan đơn vị trong huyện... Nhưng dù lễ to hay nhỏ cũng không thể thiếu rượu cần và tiếng chiêng".

Siu Thơm, một thanh niên dân tộc Jarai, tuy còn ít tuổi (đang học trung học cơ sở) nhưng đã sử dụng thành thạo nhiều loại nhạc cụ và tham gia biểu diễn ở nhiều nơi trong nước như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM. Trong Liên hoan dân ca dân vũ Tây nguyên lần 2, Siu Thơm đệm đàn, đánh chiêng cho nhiều bài hát, điệu múa, kể khan của đoàn Gia Lai.

Siu Thơm nói: "Việc ca hát, nhảy múa là truyền thống lâu đời của các dân tộc ở Tây nguyên. Em là thế hệ trẻ đã được cha anh truyền lại, em sẽ cùng con cháu của em sau này cố gắng giữ gìn, phát huy để đem lại niềm vui bất tận cho buôn làng. Việc này thì không thể để mất được!".

Còn Rôđa Nơchơng ở thôn M'Lọn, xã Thạnh Mỹ, huyện Đơn Dương, Lâm Đồng thì học được từ chính mẹ mình lời ru con của dân tộc Churu. Rôđa đã mang đến liên hoan này những lời ru em mượt mà tha thiết.

Kết quả của Liên hoan dân ca dân vũ Tây nguyên lần 2, như giáo sư tiến sĩ Tô Ngọc Thanh đánh giá: "Không chỉ các đoàn mang về 16 giải A (Đắc Lắc 4, Gia Lai 4, Đắc Nông 3, Kontum 3, Lâm Đồng 2), 17 giải B và 28 bằng khen, mà quan trọng hơn là liên hoan lần này thật sự đem đến cho công chúng một sân chơi bổ ích, hấp dẫn, thiết thực.

Mong kết quả này còn cao hơn nữa trong liên hoan lần 3 vào năm 2006, khi mà các đoàn giữ vững được định hướng "trở về nguồn" của liên hoan và không có một tí nào sự can thiệp của văn nghệ chuyên nghiệp của liên hoan lần 2 này còn rơi rớt lại".