Nghe đọc nội dung toàn bài:

Sáng 6-5, theo giới thiệu của H., người từng qua TQ bán thận, chúng tôi đi cùng Bảo (thợ hồ) đến một quán cà phê trên đường Nguyễn Chí Thanh, Q.5, TP.HCM. Một lát sau, "cò” N. xuất hiện trên chiếc xe Attila. Theo "hồ sơ”, N. là một "cò” bán máu, bán thận kiêm cho vay nặng lãi trước cổng các bệnh viện Chợ Rẫy, 115.

Nghe Bảo cần bán thận gấp để giúp gia đình, bà N. tiếc rẻ "nếu đến sớm chừng một tháng là đi chung đợt với nhóm trước rồi". Bà N. khoe vừa rồi đưa năm người qua TQ bán thận trót lọt trở về, tiền bạc rủng rỉnh. Đợt này mới có hai người (cùng ở Bình Thuận) đăng ký bán thận. Bà N. lấy sổ ghi tên tuổi, địa chỉ, số điện thoại của Bảo và hẹn đúng một tuần sau đến bệnh viện làm các xét nghiệm cần thiết.

Theo bà N., chừng 1-2 tháng nữa là có đợt đi. Thấy Bảo buồn rười rượi, bà N. an ủi: "Nay không bán được thì mai bán. Hàng này không bao giờ ế đâu mà lo". Đề cập giá cả, bà N. chắc nịch "năm chục chai (50 triệu đồng), tôi bao tiền giấy tờ, đi lại, ăn ở...".

Tuổi lớn, thận rẻ

Hoạt động dè chừng Sau sự cố "Tô Công Luân bán thận bị tai biến", các đường dây môi giới đưa người qua TQ bán thận và ghép thận hoạt động dè chừng chứ không rầm rộ, công khai như trước. "Cò” M., hoạt động khu vực Bệnh viện 175, khoe mới hôm qua có hai người đến xin "đăng ký” đi bán thận nhưng cũng chỉ nhận lời, xin số điện thoại để liên lạc sau. Tại Trung tâm Truyền máu huyết học TP.HCM, "cò” T. cho biết gần đây do "lình xình chuyện thằng Luân" nên đường dây mua bán thận tạm ngưng đưa người sang TQ. Trong khi đó, nhu cầu đi bán thận không giảm, nhiều người sẵn sàng chi thêm cho "cò” để được "chiếu cố" cho đi trước. Nhiều đường dây chỉ nhận đăng ký, trao đổi số điện thoại và hứa "ráng chờ một thời gian sẽ sắp xếp cho đi".

Sáng 7-5, V. - "trùm" một đường dây mua bán thận - đồng ý gặp chúng tôi. Địa điểm là quán cà phê trên đường Nguyễn Tri Phương (Q.10), gần Bệnh viện 115. Đợi gần hết buổi sáng V. mới xuất hiện cùng một "đệ tử" tên Long. Ngồi chưa đầy năm phút, V. viện lý do bận việc nên đi gấp và giao lại việc bàn bạc cho "đệ tử". Long cho biết hiện có hai người ở TP.HCM và một người ở Biên Hòa (Đồng Nai) đang chờ ghép thận nhưng chưa có "hàng". Long hỏi tôi máu gì, tôi nói máu O, Long vỗ đùi reo lên: "Có một người ở Q.5 cũng máu O. Cha này giàu lắm. Tuần sau ông lên đây tôi đưa đi xét nghiệm với ổng".

Sực nhớ điều gì, Long nhìn tôi ái ngại: "Ông có vợ rồi hả? Năm nay ông bao nhiêu tuổi?". Tôi nói 35, có một vợ một con. Long dặn: "Nếu gặp ổng thì khai chưa vợ. Tui sẽ làm CMND giả "đao" xuống cho ông còn 28 tuổi". Cũng vì "lý lịch" đó, Long "đao" luôn giá quả thận chỉ còn 45 triệu đồng.

Vươn vòi về quê

Ở TP.HCM có 7-8 đường dây đưa người qua TQ bán thận, hoạt động mạnh nhất là đường dây của V. (ngụ Q.Bình Thạnh), Sang, Loan (Q.5), Tám (H.Bình Chánh) và Thúy (Q.Gò Vấp).

Phần lớn các "cò” đều "khởi nghiệp" từ nghề bán máu. Ban đầu, vợ chồng Tám và bà Thúy là "khách hàng" thường xuyên của các bệnh viện Chợ Rẫy, 175, Trung tâm Truyền máu huyết học TP.HCM... Do vướng vào vòng vây của đám cho vay nặng lãi nên Tám nghe lời dụ dỗ của "cò” Sang, "cò” Loan sang TQ bán thận. Từ chuyến đi đó, Tám được ông Phong, chủ một đường dây ghép thận ở TQ, "đỡ đầu". Về VN, Tám lôi kéo những người bán máu sang TQ bán thận để ăn tiền "cò”. Dần dà, Tám trở thành đầu mối cung cấp "hàng" cho Phong.

Ngoài "cò” bán thận, bán máu, Tám còn là tay cho vay nặng lãi khét tiếng ở các bệnh viện. Nhiều người do vay mượn tiền của vợ chồng Tám với lãi suất cắt cổ 30% đành đi bán thận để trả nợ. Thời điểm "hút hàng", vợ chồng Tám về tận Sóc Trăng, quê vợ Tám, để dụ dỗ những người nghèo khổ đi bán thận. Kiếm được "hàng" (từ năm người trở lên), Tám liên hệ với ông Phong để đưa người qua TQ bán thận. Tám "cài cắm" hẳn một "đệ tử" tên Minh ở ngay bệnh viện của ông Phong làm nhiệm vụ "hậu cần" (đưa đón người, bố trí chỗ ăn ở, lo thủ tục đi lại...). Thời "ăn nên làm ra", chừng 1-2 tháng Tám, V. đưa một đợt người qua TQ bán thận.

"Cò” lớn dìu "cò” nhỏ

Tám là người "dìu dắt" bà Thúy vào đường dây mua bán thận. Trước đây bà Thúy cũng đi bán máu, dần dà trở thành "cò” bán máu kiêm cho vay nặng lãi. Một lần, Tám đến gặp bà Thúy đề nghị nếu bà Thúy giới thiệu người đi bán thận sẽ chia hoa hồng hậu hĩnh. Bà Thúy tiếp cận những người nghèo, có hoàn cảnh khó khăn đi bán máu để thuyết phục, dụ dỗ họ đi bán thận. Bà Thúy thừa nhận đã giới thiệu cho Tám rất nhiều người sang TQ bán thận, được Tám trả công 5 triệu đồng/người (có thông tin số tiền này nhiều hơn). Cuối năm 2007, chính bà Thúy giới thiệu anh Tô Công Luân và năm người khác cho Tám đưa sang TQ bán thận với ông Phong.

"Cò” V. vừa môi giới cho người bán thận vừa móc nối với bác sĩ tại các bệnh viện đưa những bệnh nhân có nhu cầu thay thận sang TQ ghép thận. Mỗi trường hợp bán thận, Tám, V. nhận của ông Phong 100 triệu đồng, trong đó Tám, V. cho người bán thận 50 triệu, còn lại bỏ túi. Trong khi đó, giá một ca ghép thận nếu "bao sang tên đổi chủ” (tức lo hết các thủ tục) thì từ 42.000-45.000 USD (tức khoảng 670-720 triệu đồng).