Phóng to

TT - Thiết kế nhà vệ sinh công cộng (NVSCC) nghe qua tưởng đơn giản, nhưng đơn giản mà đẹp và tiện nghi mới khó. Ông Lâm Sơn Hoàng, giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, Sở Tài nguyên - môi trường TP.HCM, nhấn mạnh như trên khi trao đổi về công tác lập qui hoạch và làm dự án đầu tư xây dựng, lắp đặt hệ thống NVSCC trên địa bàn TP. Ông cho biết:

- Chúng tôi đã hoàn tất công việc khảo sát kiểm tra chất lượng NVSCC ở một số quận trung tâm và nội thành TP.HCM và có những đánh giá sơ bộ. Có thể nói đa số NVSCC được đặt ở công viên, chợ, bến xe, một ít gần bệnh viện, trường học... với đối tượng sử dụng chủ yếu là tài xế xe ôm, xích lô, khách bộ hành, người nhập cư.

Vì số lượng thiếu nên các NVSCC hiện tại bố trí không đủ đáp ứng nhu cầu, bán kính phục vụ không đồng đều nên rất ít người đi đường và khách nước ngoài sử dụng. Đặc biệt ở những đường phố chính, những nơi sinh hoạt công cộng phổ biến như công viên 30-4, Nhà hát lớn TP, khu vực nhà thờ Đức Bà, hồ Con Rùa... đều không có NVSCC.

Trước nay hệ thống NVSCC do các công ty dịch vụ công ích TP và quận đầu tư, quản lý. Hiện nay mô hình NVSCC phải được qui hoạch một cách có hệ thống, dựa theo các tiêu chí cụ thể và đồng bộ, đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng của xã hội tại những nơi cần thiết. Trên cơ sở đó, Sở Tài nguyên - môi trường đã xây dựng một lộ trình để triển khai công tác qui hoạch, xây dựng, lắp đặt hệ thống NVSCC trên toàn địa bàn nhằm tăng cường công tác vệ sinh môi trường, chấm dứt hành vi tiểu tiện, tắm giặt, phóng uế bừa bãi, tùy tiện trên đường phố và nơi công cộng. Việc triển khai toàn bộ lộ trình này dự kiến từ tháng 8-2005 đến cuối tháng 8-2006.

Nhìn chung, hệ thống NVSCC trên địa bàn TP.HCM còn quá ít về số lượng (toàn TP chỉ có 103 NVSCC ở 11 quận huyện - PV) cũng như chất lượng phục vụ cần được cải thiện và chưa đáp ứng đầy đủ cho nhiều đối tượng, chưa là phương tiện hiệu quả trong việc góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường đô thị...

* Nhiều người ủng hộ việc xử phạt hành chính các trường hợp tiểu tiện bậy bạ trên đường phố trung tâm. Tuy nhiên, cũng đặt ra vấn đề những người dân có thu nhập quá thấp (bán vé số, ve chai...) không có khả năng bỏ ra vài ngàn đồng một ngày cho việc tiểu tiện trong khi họ gần như cả ngày phải sống trên đường phố. Dự án đã có những giải pháp nào cho vấn đề này?

- Trên thực tế đây là những người sử dụng NVSCC nhiều nhất nên có nảy sinh vấn đề như nhà báo nêu ra. Vừa qua, chúng tôi cũng đã có suy nghĩ nhiều đến đối tượng này và cũng có định hướng bên cạnh những NVSCC hoạt động có thu, ở một số khu vực nào đó cần phải làm những NVSCC miễn phí hoặc những loại có giá thành thấp để việc thu phí có thể giảm bớt cho các đối tượng này. Đây là việc giải quyết vệ sinh môi trường đô thị TP, đồng thời cũng là một vấn đề xã hội nên sở sẽ trao đổi thêm với các quận huyện để trình UBND TP xem xét.

* Một trong những lý do khiến nhiều NVSCC “khai tử” trước đây là nó mọc lên ở đâu cũng bị người dân sở tại phản đối. Đã có những tính toán nào để có thể giải quyết bài toán này?

Phóng to

Mô hình NVSCC kết hợp bảng quảng cáo - Ảnh: H.TRANG

- Chúng tôi đang có những ý tưởng cho việc bố trí nhiều NVSCC tại các trạm xăng, trạm dừng xe buýt, bến xe và có thể có một mô hình NVSCC âm dưới đất ngay tại các khu trung tâm TP, khu vực công cộng tập trung. Tất nhiên là chúng phải phù hợp cảnh quan môi trường, nằm ở những khu vực hợp lý như nơi có tường rào của các công trình công cộng thích hợp... Những NVSCC này có thể kết hợp mặt trước là bảng quảng cáo, phía sau là nhà vệ sinh, có lối vào hoặc được bao phủ bên ngoài như một “trụ cây”, “trụ hoa”...

Ngoài ra, việc qui hoạch cũng phải tính đến sự hài hòa trong kiến trúc và loại hình NVSCC: loại di động nhỏ sử dụng trên vỉa hè; loại cố định sử dụng trong công viên, bến xe; loại nửa chìm nửa nổi sử dụng cho những nơi có diện tích nhỏ.

Sắp tới chúng tôi dự định phát động cuộc thi ý tưởng kiến trúc NVSCC sao cho có được những thiết kế đảm bảo tính thẩm mỹ, tiện nghi ở nhiều vị trí khác nhau với những vật liệu sạch, nhẹ nhàng hơn...