Phóng to

Cửa hầm mộ

Viện Khảo cổ học Quốc gia sẽ chính thức vào cuộc để khảo sát hầm mộ cổ này.

Theo phân tích của người đại diện Sở VH-TT Hà Tây: Công nghệ làm hầm mộ còn rất sơ khai. Hầm mộ không được xây như các thời đại sau, mà chỉ xếp lớp chồng khít các viên gạch vào nhau. Kỹ thuật nung gạch còn rất yếu kém. Gạch làm từ đất thó, nung bằng rơm hoặc cỏ đốt cháy. Gạch giòn dễ vỡ. Xem xét kỹ viên gạch vỡ, thấy trong ruột gạch có nhiều sắc màu khác nhau, nhiều vân như đá hoa, chứng tỏ mỗi viên gạch cũng được nung chín không đều. Từ thời nhà Lý (thế kỷ 11) trở đi, kỹ nghệ nung gạch đã rất phát triển, gạch chắc bền, đồng nhất về màu sắc. Lớp gạch trên cùng của hầm mộ, mặt gạch được phủ men và có hoa văn tinh xảo cho thấy kỹ nghệ phủ men có từ rất sớm.

Điều khiến ta kính nể là hầm mộ chỉ xếp lớp, không xây, thế mà bền vững suốt mười mấy thế kỷ. Ngày nay với công nghệ đúc bê tông chưa chắc đã bền vững được như vậy.

Sau khi hầm mộ được phát hiện, nhiều nhóm người tự nhận đây là mộ tổ của dòng họ. Đã có những cuộc cãi vã xô xát xảy ra giữa các nhóm người này, giữa các làng quanh vùng.

Việc xuất hiện tin đồn thổi: trong lòng hầm mộ chứa vàng bạc châu báu và nhiều cổ vật, khiến một vài kẻ xấu rình rập. Trước sự việc này, đại diện của Bảo tàng Hà Tây đã có cuộc trao đổi với người dân sở tại. Hầm mộ cổ này hoàn toàn không có giá trị về mặt kinh tế, nhưng có giá trị rất lớn về văn hoá và khảo cổ học. Hầm mộ có niên đại rất cổ, ở thời kỳ đồ đồng người ta chưa biết tới vàng bạc châu báu nên trong hầm mộ không chôn các đồ vật có giá trị kinh tế.

Với những nhóm người nhận đây là mộ tổ cần bình tĩnh, không phải lo lắng. Các nhà chuyên môn có đủ nghiệp vụ phân tích để xác định sự thật đúng sai. Nếu là mộ tổ thì phải cách 60 đến 80 đời. Những dòng họ có bề dày 60 đến 80 đời như thế ở nước VN rất ít. Vả lại mỗi dòng họ chỉ ra đời vào từng thời kỳ nhất định, vấn đề này đã được nghiên cứu từ lâu. Vào thời đại đó, chỉ có một vài dòng họ, phần lớn các dòng họ mang tên như ngày nay còn chưa xuất hiện.

Chiều ngày 26-11-2004, Giáo sư Sử học Trần Quốc Vượng cùng một người học trò đã về xem hầm mộ. Sau khi quan sát, ông cho biết: Hoa văn trên viên gạch ở hầm mộ tương đồng với hoa văn ở thế kỷ thứ 3. Như vậy tuổi của ngôi mộ khoảng 1.800 năm. Gạch ở đây giống như gạch ở ngôi mộ cổ nhất VN đã được khai quật.

Rất có thể đây là một trong hai ngôi mộ cổ nhất VN đã được tìm thấy cho đến thời điểm hiện tại. Nhà nước và nhân dân địa phương phải có nghĩa vụ cùng bảo tồn ngôi mộ này.