06/07/2009 07:50 GMT+7

Mỹ "cài đặt lại" quan hệ với Nga

NGUYỄN NGỌC TRƯỜNG
NGUYỄN NGỌC TRƯỜNG

TT - Hôm nay (6-7), Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ đặt chân đến Matxcơva cho cuộc gặp thượng đỉnh song phương đầy đủ đầu tiên nhằm “cài đặt lại” quan hệ Mỹ - Nga.

Trước đó, nhiều vướng mắc trong chương trình nghị sự của cuộc gặp thượng đỉnh đã được tháo gỡ. Tại Nga, hành lang không vận đã được thiết lập để Mỹ - NATO hằng ngày chuyên chở 10 chuyến vật liệu chiến tranh đến chiến trường Afghanistan.

Đồng thời, tại Corfu (Hi Lạp), ngoại trưởng Nga và 28 nước thành viên NATO cũng nhất trí khôi phục hoạt động Hội đồng Nga - NATO trong lĩnh vực chính trị và quân sự vốn bị “đóng băng” sau cuộc chiến tranh Nga - Gruzia. Các bên thỏa thuận việc trung chuyển hàng hóa quân sự, phi quân sự của NATO qua lãnh thổ Nga tới Afghanistan. Việc Nga công nhận Nam Ossetia và Abkhazia đã không còn được nhắc tới.

Nội dung trọng tâm của cuộc gặp cấp cao Matxcơva là đạt được một thỏa thuận khung về cắt giảm các kho đầu đạn hạt nhân của mỗi bên. Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược (START) mới sẽ được ký kết vào đầu năm tới. Nga cũng gắn START với vấn đề hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia của Mỹ. Một nội dung quan trọng khác là hai bên sẽ thúc đẩy cơ chế không phổ biến vũ khí toàn cầu, nằm trong sáng kiến “thế giới không có vũ khí hạt nhân” mà Tổng thống Barack Obama nêu lên tháng 4 vừa qua. Sau sáu tháng cầm quyền, gặp các thách thức đối ngoại tứ phía, ông Barack Obama cần đạt kết quả cụ thể, thực chất trong chuyến thăm Nga ngày 6 đến 8-7.

Đoàn tàu quan hệ đối ngoại của chính quyền Bush với chủ nghĩa đơn phương làm động lực đã hết đà. Để khắc phục tình trạng đối phó chắp vá, chính quyền Obama tìm kiếm những dàn xếp và thỏa thuận mới về ổn định toàn cầu. Sự hợp tác của Nga sẽ tạo thuận lợi giải quyết nhiều ưu tiên đối ngoại của Mỹ, như chiến sự Afghanistan, hạt nhân Iran, hòa bình Trung Đông, ổn định Nam Á, chống khủng bố quốc tế...

Dưới thời chính quyền Bush, yếu tố Nga nằm ngoài danh sách 10, thậm chí 15 vấn đề ưu tiên đối ngoại của Mỹ. Cuộc gặp thượng đỉnh Matxcơva lần này góp phần nâng cao vị thế của Nga, để vượt ra khỏi địa vị toàn cầu bị thu nhỏ từ khi Liên Xô tan rã. Tổng thống Nga Dmitry Medvedev bày tỏ mong muốn “nâng quan hệ Nga - Mỹ lên một tầm cao mới về chất”. Nga tìm kiếm những thỏa hiệp nhằm bảo vệ khu vực ảnh hưởng còn lại, bảo đảm an ninh quốc gia, khắc phục các bất bình đẳng 18 năm qua, tránh một cuộc chạy đua vũ trang tốn kém khi Mỹ có ưu thế lớn về vũ khí chiến lược và thông thường.

Giữa lúc Trung Quốc trỗi dậy, việc Mỹ và Nga thúc đẩy hòa hoãn kiểu mới là tiến trình tự nhiên. Một số học giả Trung Quốc nhìn nhận tuy Nga và Trung Quốc có nhiều tương đồng trong hợp tác Á - Âu và chống lại sự độc tôn của Mỹ, nhưng giữa Nga và Mỹ lại có nhiều điểm tương đồng hơn là giữa Nga và Trung Quốc.

Cuộc gặp thượng đỉnh lần này có thể mở ra giai đoạn mới “ít lời sáo rỗng, nhiều việc thực chất” trong quan hệ song phương Mỹ - Nga. Tuy nhiên, như Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton dự báo, để đạt được các thỏa thuận cuối cùng, hai bên còn phải thương lượng kéo dài và khó khăn. Và khi Tổng thống Obama rời Matxcơva, Phó tổng thống Biden sẽ đến Kiev và Tbilisi để khẳng định mối quan tâm của Mỹ đối với các đồng minh.

NGUYỄN NGỌC TRƯỜNG
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên