Phóng to

TT - Người dân sẽ có thêm cơ hội đầu tư mới: đầu tư vào quĩ đầu tư (QĐT) thông qua chứng chỉ quĩ đầu tư (CCQĐT). PV Tuổi Trẻ đã trao đổi cùng ông Đặng Văn Thành - chủ tịch HĐQT Công ty Quản lý quĩ đầu tư VN (VFM).

* Thưa ông, có gì khác giữa mua cổ phiếu với mua CCQĐT?

- Hiện nay người có vốn có thể gửi ngân hàng hưởng lãi suất không cao nhưng ổn định, hoặc mua cổ phiếu, hùn vốn vào các công ty lợi nhuận có thể cao hơn nhưng cũng có rủi ro.

Hoạt động đầu tư trực tiếp đơn lẻ này có những nhược điểm: khả năng tài chính, kinh nghiệm đầu tư và thời gian để theo dõi hoạt động đầu tư bị hạn chế; dễ bị rủi ro khi thị trường có biến động, không thể đa dạng hóa được các hoạt động đầu tư để giảm thiểu rủi ro... QĐT sẽ là cầu nối để giải quyết các vấn đề này.

Doanh nghiệp A, cá nhân B... có tiền nhưng không thể đầu tư trực tiếp có thể chuyển sang mua CCQĐT. QĐT VF1 do VFM quản lý đang huy động 300 tỉ đồng, mỗi chứng chỉ quĩ có mệnh giá 10.000 đồng. Khi mua, nhà đầu tư phải trả các khoản phí như phí đăng ký mua CCQĐT là 3% mệnh giá, phí thường niên, phí lưu ký và giám sát...

* QĐT sẽ làm gì với tiền huy động được của nhà đầu tư?

- QĐT được quản lý bởi một công ty quản lý quĩ. Công ty quản lý quĩ sẽ lập nhiều QĐT vào những ngành nghề khác nhau. Do vậy sau VF1, VFM sẽ lập thêm các VF2, VF3... có qui mô, mục tiêu đầu tư khác nhau. Ví dụ như với VF1, chúng tôi sẽ dành ra tối thiểu 60% để đầu tư vào các loại chứng khoán đã và sẽ niêm yết, trong đó tập trung vào các công ty cổ phần và cổ phần hóa. Phần còn lại sẽ đầu tư vào các tài sản khác như bất động sản (góp vốn vào các công ty bất động sản chứ không mua bất động sản), đầu tư vào các loại trái phiếu...

* Đầu tư qua QĐT có dễ thu hồi vốn và lợi nhuận được chia ra sao?

- Một ưu điểm của CCQĐT là chứng chỉ quĩ sẽ được niêm yết trên TTCK để các nhà đầu tư có thể chuyển nhượng nhằm thu hồi vốn. Theo nghị định 144 của Chính phủ về chứng khoán và TTCK, ngay sau khi đóng quĩ, tức quĩ đã thu đủ số vốn cần huy động, thì CCQĐT sẽ được cho niêm yết.

Như vậy, trong quá trình đầu tư nhà đầu tư có nhiều cơ hội để thu hồi vốn. Hằng tháng ngân hàng giám sát sẽ báo cáo về giá trị tài sản ròng của quĩ để nhà đầu tư có cơ sở thực hiện các giao dịch của mình. Lợi nhuận mà nhà đầu tư được hưởng chính là những giá trị tăng thêm của kết quả đầu tư.

Đầu tư luôn gắn liền với rủi ro, do vậy vấn đề quan trọng là phải tăng tính chuyên nghiệp để giảm thiểu rủi ro, qua đó tăng hiệu quả đầu tư. Đầu tư vào QĐT là hình thức đầu tư gián tiếp và được thực hiện bởi các nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Khi đầu tư, các nhà quản lý chuyên nghiệp của VFM sẽ xây dựng các chiến lược phát triển hoặc giúp cơ cấu lại các doanh nghiệp đã tham gia vốn và cuối cùng là đưa công ty này niêm yết trên TTCK. Quá trình này sẽ giúp tăng giá trị của công ty, qua đó tăng được tài sản của nhà đầu tư. Ngoài ra còn có các khoản như cổ tức của cổ phiếu, lợi tức của trái phiếu được chia...

* Đầu tư vào CCQ cũng có những rủi ro?

- Các rủi ro, nếu có, đều sẽ được QĐT dự báo và thông tin đến nhà đầu tư. Ví dụ với VF1, với 60% tài sản được đầu tư vào cổ phiếu thì rủi ro được quan tâm nhất đó chính là yếu tố thanh khoản, tức là bán lại để thu hồi vốn. Việc chọn ra được danh mục và ngành nghề đầu tư cũng là một biện pháp để hạn chế rủi ro.

VF 1 đã chọn ra danh mục đầu tư theo thứ tự là: chế biến nông - lâm - thủy - hải sản, tài chính ngân hàng, du lịch khách sạn, giáo dục và y tế, hàng tiêu dùng, vận tải hàng hóa, tiện ích công cộng, bất động sản... Danh mục này đã được “thử lửa” từ cuộc khủng hoảng tài chính khu vực những năm cuối thế kỷ 20, kết quả cho thấy các doanh nghiệp thuộc các ngành nghề trên vẫn hoạt động và phát triển trong bối cảnh khủng hoảng.

Ngoài ra còn có những qui định giới hạn để hạn chế rủi ro. Chẳng hạn như VF1 không được đầu tư quá 10% tài sản quĩ cho một công ty, quá 40% tài sản vào một ngành, quá 30% vào các công ty trong cùng một tập đoàn hay cùng một nhóm có quan hệ sở hữu lẫn nhau, quá 10% vào bất động sản...

* Giao tiền cho quĩ, vậy ai sẽ là người giám sát việc đầu tư của quĩ? Điều gì để bảo đảm các nhà quản lý quĩ đặt quyền lợi của nhà đầu tư trên hết?

- Mọi hoạt động của QĐT đều được giám sát bởi một ngân hàng giám sát, được kiểm toán độc lập và được tư vấn luật bởi một công ty luật. Với VF1, NH giám sát là NH Ngoại thương VN (Vietcombank) và kiểm toán bởi Công ty kiểm toán Ernst & Young.

Vietcombank sẽ bảo quản, lưu ký các chứng khoán, các hợp đồng kinh tế và các chứng từ có liên quan đến tài sản của VF1. Hằng tháng nhà đầu tư sẽ nhận được báo cáo từ công ty quản lý quĩ và ngân hàng giám sát về các hoạt động trong kỳ.

Ngoài phí quản lý, các nhà quản lý quĩ sẽ được gắn kết với quyền lợi của nhà đầu tư thông qua tiền thưởng hoạt động trong năm. Trong năm tài chính, tài sản của quĩ tăng trưởng cao hơn chỉ số cơ bản thì công ty quản lý quĩ sẽ được trích thưởng một khoản thưởng hoạt động theo tỉ lệ trên giá trị tăng thêm của tài sản. Với quĩ VF1, thưởng hoạt động là 20% giá trị tăng thêm của tài sản...

* Vấn đề quá mới, ông có thể cho lời khuyên với các nhà đầu tư cá nhân?

- Một trong những công việc quan trọng mà QĐT phải thực hiện là tư vấn cho nhà đầu tư hiểu rõ các mục đích, quyền lợi, rủi ro... khi tham gia quĩ. Nhà đầu tư sẽ được cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến hoạt động của quĩ tại bản cáo bạch do quĩ cung cấp.

Trong quá trình hoạt động quĩ cũng phải có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến hoạt động đầu tư. Do vậy nhà đầu tư nên đọc thật kỹ bản cáo bạch do QĐT cung cấp, hỏi thật kỹ, hỏi đến cùng những vấn đề chưa hiểu rõ.

Ông Dominic Scriven (Công ty Tài chính Dragon Capital - Anh) Bộ Tài chính đã đặt ra mục tiêu phải tăng qui mô của TTCK VN vào cuối năm 2004 lên gấp 2-3 lần so với hiện nay. QĐT ra đời sẽ góp phần quan trọng để thực hiện mục tiêu này. Tới đây sẽ có thêm 300 tỉ đồng CCQĐT được niêm yết. Về lâu dài, VF1 ra đời sẽ tạo điều kiện để hình thành thêm các quĩ đầu tư khác, đặc biệt với VN là các quĩ hưu trí. VN có điều kiện tốt về vĩ mô để lập các quĩ hưu trí thu hút vốn cho đầu tư: Nhà nước có tham gia hoạt động bảo hiểm, hơn phân nửa dân số ở độ tuổi dưới 30 bắt đầu bước vào giai đoạn tích lũy. Như vậy tới đây sẽ có thêm sản phẩm quĩ hưu trí.