Phóng to

Trang trí nơi cửa ra vào phòng khách - Ảnh: Nhật Linh

TT - Mới 9g sáng nhưng trên dãy ghế kê sát tường đã có nhiều người chờ: hai thanh niên một 19 tuổi là sinh viên, một 26 tuổi sắp lấy vợ. Một cặp vợ chồng hơi cứng tuổi đầu đội mũ bảo hiểm, đi xe máy biển số ngoại tỉnh ngại ngùng bước vào.

Liền sau đó là một cặp vợ chồng trẻ, anh chồng béo mập có vẻ rất tự tin... Sau hơn bảy tháng làm việc tại trung tâm, GS Đỗ Trọng Hiếu - nguyên vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) - nói: “Có rất nhiều ca đặc biệt mà trước khi đến đây làm việc mình cũng không ngờ”.

Rắc rối... phái mạnh

Ở tầng một, hai người đàn ông ngồi chờ trước quầy bar đang thì thầm chuyện giá nước uống rẻ. Một trong hai người tên M., năm nay 50 tuổi, 23/24 năm có gia đình luôn chung thủy một vợ một chồng. Ông M. kể rắc rối bắt đầu từ mùa hè năm ngoái, một người bạn chiêu đãi chuyến du lịch Đồ Sơn, rượu say tít.

Tỉnh dậy ông thấy mình... nằm cạnh một cô gái bán dâm. Từ đấy trở đi ông mắc chứng đau lưng, lại thêm đau tinh hoàn do bị bệnh lây qua đường tình dục. Ông đã đi mua thuốc để... tự chữa nhưng vẫn không đỡ nên sợ quá, bị liệt dương luôn năm tháng nay.Ở thư viện tầng hai, một thanh niên rất trẻ đang chăm chú đọc sách. 23 tuổi nhưng T. không hề có râu, tay chân nhẵn nhụi mịn màng như phụ nữ, chưa kể một chứng rất khó nói của đàn ông.

Mặc cảm “thiếu nam tính” nên T. chưa dám quen cô bạn gái nào. GS Hiếu nói T. đã đến phòng khám nam khoa này ba tháng nay, vừa chữa thuốc vừa tập thể dục, kết quả là râu đã mọc lưa thưa.Phòng khám của GS Hiếu ở tít trên tầng bốn, trải thảm màu sẫm, có hoa tươi. Trước mặt GS là cuốn sổ dày cộm chi chít chữ: “Người nhiều tuổi nhất đến đây đã 79 tuổi nhưng bà vợ thì còn trẻ. Một ông khác 68 tuổi, từ 1998 “không còn làm được gì”.

Trước đó 12 năm đã nghe... yếu đi. 60-65 tuổi thì vô khối, nhưng đông đảo nhất vẫn là nhóm thanh niên và trung niên - GS cho biết - về khoản “chịu đựng rắc rối” kiểu này thì đàn ông giỏi hơn đàn bà.

Có ông đến đây bị hẹp bao qui đầu mấy chục năm đã biến chứng thành ung thư; có ông 50 tuổi đã bị liệt dương tám năm nay, bà vợ thỉnh thoảng phải đá thúng đụng nia, thế mà vào phòng khám rồi lại kiên quyết không cho khám, luôn miệng yêu cầu đóng cửa vì chỉ sợ... “có ai nhìn thấy thì xấu hổ chết...”.

Phóng to

Một bác sĩ của phòng khám giới thiệu các tài liệu về sức khỏe sinh sản dành cho nam giới - Ảnh: Nhật Linh

Chuyện... đàn ông: còn “trống”

Gần bốn năm phụ trách “Ngôi nhà Tuổi Trẻ”- cơ sở y tế chăm sóc sức khỏe nữ thanh niên thuộc T.Ư Đoàn, bác sĩ Nguyễn Thu Giang nhận ra rằng trong vấn đề sức khỏe sinh sản chúng ta còn “trống” một mảng lớn là sức khỏe sinh sản nam giới.

Trong khi tỉ lệ nam - nữ bị vô sinh tương đương nhau; tỉ lệ nam giới nhiễm HIV, bị bệnh lây truyền qua đường tình dục cao hơn nữ giới. Trong vấn đề tình dục nam giới là chủ động, nữ giới thụ động mà lâu nay chúng ta mới tác động vào nhóm thụ động...

Tháng 2-2004, Tổ chức phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng ra đời, trở thành cơ sở y tế thứ hai ở Hà Nội (sau Bệnh viện Việt Đức) chú ý đến vấn đề này.Mỗi trường hợp bệnh nhân là mỗi vấn đề riêng, nhưng cả GS Hiếu và bác sĩ Thu Giang đều có chung một lo ngại: có những cậu bé 14-15 tuổi đã có quan hệ với gái mại dâm. Trước khi kết hôn, nhiều thanh niên đã “quan hệ sâu sắc” với 3-4 phụ nữ, bị bệnh lây qua đường tình dục.

Rồi những nhóm học sinh THPT, sinh viên đến trung tâm nhờ tư vấn, khi được hỏi “trước khi đến đây đã hỏi ai về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục chưa?”, em nào cũng nói chưa vì rất ngượng. Nhưng các em đều thú thật đã xem phim sex, hình khỏa thân vì tìm rất dễ trên net, có em 16 tuổi bị các anh lớn mắc bệnh đồng tính lôi kéo...

“Tuổi kết hôn trung bình cao lên, nhưng tuổi bắt đầu có quan hệ tình dục lại hạ xuống và nổi lên vấn đề tình dục không an toàn, tỉ lệ nạo phá thai cao. Nếu không sớm có những tác động vào nhóm thanh thiếu niên, đặc biệt là nam giới, hậu quả sẽ thật khó lường”- bác sĩ Giang kết luận.Ai đến phòng khám này cũng lạ bởi ở đây hướng dẫn toàn những điều “tế nhị”, từ cách ứng xử của nam giới trong gia đình, chăm sóc sức khỏe trước hôn nhân, tình dục lành mạnh và an toàn..., thậm chí hướng dẫn cả cách sử dụng bao cao su.

“Đã đến lúc đừng e ngại để giáo dục mọi người biết con đường lành mạnh và an toàn”- GS Hiếu khẳng định. Khi chia tay với GS Hiếu và phòng khám này, GS nói với chúng tôi rằng ông đang canh cánh trong lòng một nỗi lo: “Làm sao để một cậu bé 16 tuổi đang bị mấy anh thanh niên dụ dỗ lôi kéo vào con đường đồng tính đến phòng khám, tôi rất lo lắng cho cậu và sẵn sàng tư vấn miễn phí”.

Cũng bởi nỗi lo lắng ấy, mỗi ngày vị GS già sẵn sàng tư vấn miễn phí qua điện thoại hàng chục cuộc gọi từ khắp các tỉnh thành.

Trung tâm khám chữa bệnh nam giới và vị thành niên ở 324 Thụy Khuê có vẻ ngoài như một quán cà phê nhỏ, có thể tìm thấy ở mọi ngõ phố Hà Nội. Nhưng đập vào mắt người mới đến là những mô hình bao cao su đủ màu đủ loại bằng bìa, bằng gỗ đứng nhún nhảy cười để... trang trí. Trên kệ gỗ treo sát tường dày đặc tờ rơi, tờ gấp, sổ tay chung một nội dung: sức khỏe sinh sản. Phó giám đốc Tổ chức phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng - cơ quan “mẹ” của trung tâm - bác sĩ Nguyễn Thu Giang nói về ý tưởng thiết kế một cơ sở khám chữa bệnh thành quán cà phê kiêm thư viện nhằm giải tỏa hai lo ngại thường trực của khách hàng nam khi đến đây là ngại phải chờ đợi và sợ lộ bí mật.