Hãng tin AFP cho biết quân đội Madagascar ngày 14-10 tuyên bố đã tiếp quản quyền điều hành đất nước sau khi Tổng thống Andry Rajoelina rời khỏi quốc gia, trong bối cảnh căng thẳng chính trị leo thang giữa chính quyền và phong trào biểu tình.

Đại tá Michael Randrianirina, người đứng đầu đơn vị quân sự tinh nhuệ CAPSAT thuộc Lực lượng vũ trang Madagascar, đọc tuyên bố tại dinh tổng thống, khẳng định lực lượng này sẽ thành lập một ủy ban điều hành gồm các sĩ quan của lục quân, hiến binh và cảnh sát quốc gia để "thực hiện chức năng của tổng thống".

Ông cho biết trong vài ngày tới, ủy ban này sẽ bổ sung các cố vấn dân sự cấp cao và tiến tới thành lập một chính phủ dân sự mới. "Chúng tôi đã nắm quyền", ông tuyên bố.

Đại tá cũng cho biết quân đội sẽ giải thể toàn bộ các cơ quan nhà nước, ngoại trừ Hạ viện, nơi chỉ ít phút trước đó đã bỏ phiếu luận tội Tổng thống Rajoelina, song quyết định này vẫn cần được Tòa án Hiến pháp phê chuẩn.

Hãng tin Reuters cho biết ngay sau tuyên bố, Tòa án Hiến pháp Madagascar ra thông báo mời đại tá Michael Randrianirina giữ chức Tổng thống lâm thời, cho rằng Tổng thống Rajoelina "không còn đủ khả năng điều hành" sau khi rời khỏi đất nước và mất quyền kiểm soát quân đội.

Tòa án cũng yêu cầu tổ chức tổng tuyển cử trong vòng 60 ngày tới nhằm khôi phục trật tự hiến pháp cho quốc gia thuộc châu Phi này.

Các cuộc biểu tình ở Madagascar bùng phát từ cuối tháng 9 do tình trạng thiếu nước và điện, rồi nhanh chóng lan rộng thành phong trào phản đối tham nhũng, quản lý yếu kém và tình trạng nghèo đói kéo dài, phản đối tổng thống và giới cầm quyền.

Cuối tuần qua, CAPSAT - đơn vị từng đóng vai trò chủ chốt trong cuộc đảo chính năm 2009 đưa ông Rajoelina lên nắm quyền - đã quay sang ủng hộ người biểu tình. Sau đó, lực lượng hiến binh cũng thừa nhận "những sai sót" trong việc trấn áp và tuyên bố ngừng đối đầu với dân chúng.

Trước đó cùng ngày, Quốc hội Madagascar vẫn tiến hành bỏ phiếu luận tội tổng thống, bất chấp sắc lệnh của ông Rajoelina ban hành vài giờ trước nhằm giải tán cơ quan này.

Kết quả có 130/163 nghị sĩ tán thành, vượt xa ngưỡng hai phần ba quy định trong hiến pháp. Phủ tổng thống gọi phiên họp là "không có cơ sở pháp lý".

Vị tổng thống 51 tuổi được cho là đã rời khỏi đất nước trên một máy bay quân sự của Pháp, nhưng ông khẳng định trong bài phát biểu tối 13-10 rằng đang ở "nơi an toàn để bảo vệ tính mạng" và sẽ "không từ chức". Ông nói đang "tìm giải pháp cho khủng hoảng chính trị" và sẽ không để "đất nước nghèo khó này tự hủy diệt".

Madagascar hiện có khoảng 30 triệu dân, với hơn 70% sống trong cảnh nghèo đói và độ tuổi trung bình dưới 20. Tình hình bất ổn kéo dài đang đặt quốc đảo Ấn Độ Dương này trước nguy cơ khủng hoảng chính trị sâu sắc.

Biểu tình ở Madagascar do thiếu điện nước, tổng thống phải giải tán chính phủ

Tổng thống Madagascar ngày 29-9 tuyên bố giải tán chính phủ sau làn sóng biểu tình thanh niên phản đối tình trạng cắt điện và nước.