Phóng to

Linkton Vina mua linh kiện lắp ráp điện kế thông qua doanh nghiệp bán bánh bao Sing Chế ở Q.5, TP.HCM - Ảnh: Như Hùng

Mua linh kiện từ… nhà sản xuất bánh bao

Lần theo hồ sơ giao dịch của Công ty TNHH Linkton Vina - liên doanh giữa Công ty TNHH SX -TM Quang Trung và Công ty Linkton Singapore, chúng tôi phát hiện cái tên của một đối tác khá lạ: doanh nghiệp (DN) tư nhân Sing Chế (56 Trần Hưng Đạo, P.7, Q.5, TP.HCM). Đây là một DN chuyên chế biến và mua bán các loại bánh từ bột, thực phẩm từ thịt với số vốn pháp định là 150 triệu đồng. Điều kỳ lạ là trong mục hàng tồn kho của DN gồm bột mì, bột gạo, đường, tim, gan, thịt heo, sữa... còn có thêm... linh kiện điện tử (LKĐT).

Các tài liệu chúng tôi thu thập được sau đó cho thấy từ khi thành lập (tháng 5-2002) cho đến năm 2003, Sing Chế chỉ chuyên bán bánh bao các loại. Đến tháng 7-2004, Sing Chế bắt đầu nhập các LKĐT. Từ đó, trong gần một năm qua, doanh thu của DN tăng đột ngột trong một số tháng khi có Linkton Vina mua hàng. Cụ thể, tháng 8-2004, Sing Chế đã bán cho Linkton Vina vỏ, nắp và dây đồng hồ điện với tổng trị giá 75,4 triệu đồng.

Tháng 12-2004, doanh số bán hàng (chưa có thuế 5%) của Sing Chế tăng vọt lên 487,5 triệu đồng. Tương tự, trong tháng 3-2005, doanh số bán LKĐT cho Linkton Vina đạt 831 triệu đồng. Tuy nhiên, qua xem xét hồ sơ kế toán của Linkton Vina, chúng tôi nhận thấy Linkton Vina đã để ngoài sổ sách phần lớn số LKĐT mua vào từ Sing Chế.

Sing Chế nhập LKĐT từ đâu? Qua số liệu của hải quan TP.HCM cho thấy từ tháng 7-2004 đến tháng 5-2005, Sing Chế đã thực hiện 31 bộ tờ khai hải quan nhập các loại linh kiện đồng hồ đo điện kỹ thuật số 1 pha và một số LKĐT khác từ Trung Quốc như hộp đấu dây đồng hồ, các loại ốc vít, long đền vênh, long đền phẳng, long đế, bộ tiếp..., với tổng trị giá hơn 113.000 USD.

Chiều 14-7, trong vai một khách hàng chúng tôi đã đến trụ sở Sing Chế xin gặp bà giám đốc Viên Tuyết Phương. Nhưng nhân viên ở đây tỏ ra cảnh giác: “Anh chị muốn liên hệ về việc gì, để lại số điện thoại và tên công ty, chúng tôi sẽ báo lại với giám đốc”. Sau đó chúng tôi trở lại trụ sở công ty thì được chỉ sang một chi nhánh khác của công ty trên đường Nguyễn Trãi. Điều lạ là cô nhân viên ở đây tỏ ra khá ngạc nhiên khi chúng tôi hỏi mua các linh kiện lắp ráp ĐKĐT: “Cái đó em không biết, chắc anh chị phải để lại số điện thoại để giám đốc về sẽ liên lạc lại”.

Gom linh kiện kiểu... “ve chai”

Ngày 13-7, Cục Hải quan TP.HCM đã tiến hành truy cập dữ liệu liên quan đến việc nhập ĐKĐT từ Singapore. Thế nhưng, kết quả truy cập cho thấy Công ty Linkton Vina nhập tất cả linh kiện từ Trung Quốc chứ không phải từ Singapore.

* Giá ĐKĐT (nhập nguyên chiếc) được tổng giám đốc EVN duyệt: 340.000 đồng/cái. * Giá ĐKĐT (do Linkton Vina lắp ráp thủ công tại VN) được Công ty Điện lực TP.HCM mua vào là 555.657,3 đồng/cái. * Giá ĐKĐT (do Trung tâm máy tính, Công ty Điện lực 3 sản xuất tại VN, được Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cấp giấy chứng nhận): 173.151 đồng/cái. * Giá ĐKĐT (nhập nguyên chiếc, có chứng nhận quốc tế IEC) do Hãng S dự thầu tháng 3-2005: 335.802,75 đồng/cái. * Công ty Điện lực TP.HCM mua 312.000 ĐKĐT của Linkton Vina nếu so với giá EVN duyệt thì vượt trên 67 tỉ đồng (lấy số tròn). * 312.000 ĐKĐT Công ty Điện lực TP mua của Linkton Vina nếu so với giá lắp ráp tại VN (trừ thuế suất 30%) thì giá vượt trên 99 tỉ đồng. * 312.000 ĐKĐT Công ty Điện lực TP mua của Linkton Vina nếu so với giá của Công ty Điện lực 3 thì vượt trên 119 tỉ đồng. * 312.000 ĐKĐT Công ty Điện lựcTP mua của Linkton Vina nếu so với giá dự thầu của Hãng S thì vượt trên 68 tỉ đồng. (1 USD = 15.741 đồng, tính theo giá của Công ty Điện lực TP). P.P.H.

Tháng 2-2004, Linkton Vina nhập lô hàng đầu tiên gồm linh kiện cầu dao tự động, cầu dao tổng tự động và đồng hồ kỹ thuật số với tổng trị giá khoảng 8.226 USD, trong đó có 200 bộ vỏ ngoài của đồng hồ kỹ thuật số có giá 1,5 USD/chiếc (khoảng 23.544 đồng/chiếc). Trong lần nhập gần đây nhất, vào tháng 5-2005, công ty nhập 4.200 cái tiếp điện đồng hồ 1 pha (một trong những bộ phận quan trọng của ĐKĐT) với giá 0,15 USD/chiếc. Theo Cục Hải quan TP.HCM, từ đầu năm 2004 đến nay Linkton Vina đã nhập tổng cộng 220.238 bộ linh kiện các loại đều có nguồn gốc xuất xứ tại Trung Quốc.

Ngoài việc mua linh kiện từ nhà sản xuất bánh bao Sing Chế và tự nhập linh kiện từ Trung Quốc, Linkton Vina cũng “dành phần” cho các nhà cung cấp nội địa trong hệ thống “công ty gia đình” là Công ty TNHH SX-TM Vinh Thuận (208 Tân Thành, Q.11) và Công ty TNHH SX-TM Quang Trung (627/6 Lê Quang Định, Gò Vấp).

Trong đó, Công ty Vinh Thuận được sáng lập bởi Lê Minh Vũ - con ông Lê Văn Hoành, phó giám đốc Công ty Điện lực TP.HCM; Trần Công Bảo - con ông Trần Công Điền, hiện là phó tổng giám đốc Linkton Vina, nguyên phó giám đốc Công ty Điện lực TP.HCM; và Đàm Quốc Trung, cán bộ Công ty Điện lực TP.HCM. Còn Công ty Quang Trung thì hiện có hai thành viên góp vốn là bà Trần Thị Liên, vợ ông Đàm Quốc Trung và ông Đàm Anh Dũng, anh trai ông Đàm Quốc Trung.

Theo tài liệu mà chúng tôi có được thì cộng tất cả các khoản, từ nguyên vật liệu, thuế nhập khẩu (nếu có tùy theo chủng loại linh kiện), thuế giá trị gia tăng, phí vận chuyển và nhân công thì giá thành một chiếc ĐKĐT sau khi lắp ráp hoàn chỉnh có giá khoảng 11 USD/chiếc, tức tương đương 173.000 đồng/chiếc. Trong khi đó, giá duyệt mua ĐKĐT của Tổng công ty Điện lực VN là 340.000 đồng/chiếc và giá Công ty Điện lực TP.HCM mua chính thức từ Linkton Vina là trên 555.000 đồng/chiếc.

Chưa nói tới chất lượng nhưng rõ ràng Linkton Vina đã mua hàng từ Trung Quốc với giá rẻ, nhập về VN với thuế suất ưu đãi rồi lắp ráp thủ công bán cho khách hàng duy nhất là Công ty Điện lực TP với giá cao hơn ba lần. Như vậy, những khoản lợi khống đã chạy vào túi Linkton Vina.

Từ Linkton đến Linkton Vina

Chiều 13-7, chúng tôi trở lại nhà máy của Linkton Vina tại Khu công nghiệp Cát Lái, Q.2. Vẫn chưa thấy dấu hiệu của một nhà máy đang đi vào sản xuất. Một nguồn tin của Tuổi Trẻ cho biết nhà máy đã xây dựng xong từ tháng 12-2004 nhưng cho đến nay vẫn chưa quyết toán xong vì chất lượng xây dựng cũng như thiết kế không đảm bảo tại một số hạng mục.

Nguồn tin này cũng cho biết tháng 10-2003 Linkton Vina chào thầu cạnh tranh xây dựng nhà máy trên khuôn viên rộng 10.000m2. Đơn vị trúng thầu là Công ty Xây lắp và vật liệu xây dựng số 5 (thuộc Tổng công ty Xây dựng công nghiệp VN) với giá trị trúng thầu là 8,9 tỉ đồng. Một lãnh đạo của công ty cho biết công ty của ông được chọn chỉ vì một nhân viên của công ty này là cháu của ông Lê Minh Hoàng, giám đốc Công ty điện lực TP.HCM. Người này đã đích thân mang hợp đồng về và đứng ra chỉ huy công trình luôn.

Trong hồ sơ đầu tiên thành lập văn phòng đại diện tại VN, Linkton Singapore khai rằng công ty đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh các sản phẩm điện và điện tử, máy móc và thiết bị phát điện, cáp và dây dẫn... Điều đáng nói là lời khai này hoàn toàn khác xa với thực tế hoạt động của Linkton tại Singapore là xuất nhập khẩu tổng hợp và sản xuất cái ngắt điện. Điều này cho thấy công ty đã gian dối ngay từ khi bước chân vào thị trường VN với việc thành lập văn phòng đại diện để sau đó bắt đầu xúc tiến thành lập liên doanh Linkton Vina.

Thậm chí liên doanh này còn “đạo diễn” ra các hợp đồng thuê nhà trái pháp luật để hợp thức hóa việc Linkton Vina sản xuất, lắp ráp ĐKĐT tại số 43E-F Hồ Văn Huê. Ngày 12-7-2005, bà Lê Thị Mười - vợ ông Lê Văn Hoành, phó giám đốc Công ty ĐLTP - có gửi ba hợp đồng này đến cho báo Tuổi Trẻ và cho biết hai hợp đồng ký giữa bà với Linkton Vina và ông Wong Ka Ho được nộp cho Sở Kế hoạch - đầu tư TP.HCM là giả mạo.

Theo đó, bà cho rằng hai vợ chồng bà chỉ chính thức ký hợp đồng cho Văn phòng đại diện Linkton Singapore thuê toàn bộ căn nhà 43E-F Hồ Văn Huê với giá thuê là 2.500 USD/tháng (có công chứng) để đặt trụ sở văn phòng đại diện và để ở là hợp đồng thật (ký ngày 21-11-2003). Còn hợp đồng ngày 20-11-2003, bà Mười ký thỏa thuận cho Linkton Vina thuê toàn bộ căn nhà và một thỏa thuận khác được ký ngày 20-12-2003 giữa bà Mười và ông Wong Ka Ho (thay mặt cho cả Linkton Vina và Công ty TNHH Edmi Vietnam) về việc cho Edmi thuê lại một phần căn nhà với giá 1.500 USD/tháng đều là giả.

Bà Mười có quan hệ gì với Linkton Vina không nhưng ngay trong hồ sơ xin phép thành lập liên doanh Linkton Vina cho thấy bà Mười có một hợp đồng với ông Wong Justin Kaleung ngày 15-5-2003 cho thuê nhà 43 E-F Hồ Văn Huê để công ty này làm phòng trưng bày, văn phòng và sản xuất lắp ráp ĐKĐT. Và cũng theo hồ sơ kế toán của Linkton Vina báo cáo với cơ quan chức năng thì bà Mười đã nhận tiền thuê văn phòng là 118.335.000 đồng. Và mặc dù trên danh chính ngôn thuận Linkton Singapore là đơn vị thuê văn phòng (theo hợp đồng chính thức bà Mười cung cấp) nhưng bảng hiệu trước cửa mặt tiền nhà lại mang tên Linkton Vina.

Và cũng để hợp thức hóa việc Linkton Vina lắp ráp ĐKĐT tại VN, ngày 22-4-2004 ông Lê Văn Hoành đã duyệt cho Hãng Linkton chuyển việc sản xuất điện kế 1 pha kỹ thuật số từ Singapore sang sản xuất tại VN. Tuy nhiên, theo điều tra của Tuổi Trẻ, Linkton chỉ là một nhà buôn... gạch và không có nhà máy sản xuất nào tại Singapore.

Như vậy, có thể nói từ việc thành lập Linkton tại Singapore, Quang Trung thai nghén dự án sản xuất ĐKĐT cho đến khi Linkton có mặt tại VN với văn phòng đại diện và hai bên bắt tay nhau để khai sinh một liên doanh nhằm khai thác “con bò sữa” là Công ty Điện lực TP.HCM là cả một quá trình dường như đã được lập trình kỹ càng.

Việc dàn xếp để có được những nguồn linh kiện rẻ nhất, mua bán giữa các công ty gia đình để phục vụ ngành công nghiệp điện của thành phố nhằm rút ruột đồng vốn của Nhà nước không thể không nói đến trách nhiệm của những người đứng đầu ngành đã trực tiếp hoặc gián tiếp giúp sức cho những phi vụ bắt tay này.