Phóng to

Triều cường và sóng lớn đang cuốn trôi làng "thụt lùi" ra biển

Hàng trăm hộ dân ở vùng cửa Lở này đang hoản loạn, bởi cơn cuồng nộ của biển đang cướp mất đất của làng mang ra khơi xa...

“Bà con tui ở đây có đêm mô ngủ được đâu, nằm nghe sóng biển mà lo, không biết rồi đây sẽ phải sống như thế nào khi mà đất trôi ra biển, phải dời nhà mà chạy thụt lùi...” - ông Đỗ Văn Đội, nhà nằm sát bên bờ cửa Lở, kéo tôi ra phía biển trước nhà chỉ tay than thở.

Sau khi cửa biển mới hình thành, mỗi năm sóng lớn, triều lên rồi lũ lụt xâm thực vào phần đất ít ỏi còn sót lại. Bà con trong làng bàn nhau cùng trồng một vành đai cây xanh bao bọc ngôi làng nhỏ và chung sống với thủy thần. Chưa kịp hồi sinh sau chiến tranh loạn lạc, cơn lũ năm 1985-1986 ập đến, lại thêm một lần nữa toàn bộ vành đai cây xanh bị sóng dữ cuốn trôi ra biển, thêm một lần nữa cả làng nháo nhác bỏ làng ra đi, người thì dời nhà thụt lùi vào trong, người thì dắt díu lên Tây nguyên lập nghiệp.

Phóng to

Vì sự xâm thực của biển, cái giếng làng thôn 1 bây giờ trơ ra như thế này và sắp bị cuốn trôi ra biển

Chủ tịch xã Tam Hải Nguyễn Đức Tục ngậm ngùi kể: “Từ 1986 đến nay, dòng chảy triều cường đã xâm thực vào đất liền mỗi năm 50-100m. Đến nay, một phần còn sót lại của thôn 5 đã hoàn toàn bị xóa sổ, hơn 2/3 diện tích đất của làng thôn 1 cũng cùng chung số phận với làng thôn 5”.

Tôi về Tam Hải trên chuyến đò chật cứng người, chòng chành lao về vùng cửa Lở. Hiện ra trước mắt là cảnh xác xơ của một ngôi làng. Tại những ngôi nhà chạy vội còn vương vãi gạch ngói, bà con cố nhặt nhạnh những gì còn sót lại sau bao năm cóp nhặt để tiếp tục duy trì chỗ ở mới.

Thôn trưởng thôn 1 Mai Văn Nể không giấu nỗi lo lắng: “Bà con tui ở đây ai cũng nghèo, không có đất sản xuất, cuộc sống dựa vào biển năm được, năm mất, mà cũng chỉ quẩn quanh như con gà ăn quẩn cối xay, trai tráng trong làng năm mô cũng dăm người nằm lại biển khơi, chừ thêm cái cảnh mất đất, trôi nhà như ri, càng khổ nữa... Biển lở đến đâu, bà con thụt lùi đến đó. Chính vì thế mà làng tui có tên là làng thụt lùi...”.

Làng thôn 5 có 133 hộ, 390 khẩu bây giờ đã bị xóa sổ, bà con ly tán mỗi người mỗi nơi, một số xin đất làm nhà ở thôn 1, ở chưa ấm chỗ, bây giờ phải chạy thụt lùi vào trong, nhường hơn 40ha đất cho sóng biển. Bây giờ biển lại ung dung tiến sâu vào làng thôn 1. Hơn 3km bờ biển của thôn 1 bị sóng dữ cuốn trôi ra biển.

Bà Ngô Thị Nguyên chảy nước mắt kể: “Tui thụt lùi nhà lần thứ ba rồi mà có yên thân mô”. Nhìn cảnh vợ chồng bà Nguyên lọ mọ lượm từng viên gạch bể, mới hiểu hết cảnh khó nghèo của bao người dân vùng cửa Lở mấy chục năm nay sóng biển rượt đuổi.

Chủ tịch UBND xã Tam Hải Mai Đức Tục tâm sự: “Bà con tui hết cách rồi, mấy năm ni bị biển rượt đuổi hoài. Không biết phải tính cách nào cho hàng trăm hộ dân ổn định đời sống. Tui báo cáo lên cấp trên nhiều lắm, lúc đầu thấy cán bộ huyện, tỉnh về đo đo vẽ vẽ, rồi biệt tăm, nghe nói là có dự án kè chắn bảo vệ làng, nhưng gần sáu năm ni có thấy chi mô...”.

Bây giờ 363 hộ dân của thôn 1 sống chen chúc trên diện tích 15ha còn lại - cũng đang trôi ra biển mỗi ngày. Ông Nguyễn Văn Tiến, chủ tịch UBND huyện Núi Thành, cho biết huyện đã lập dự án kè chắn trình tỉnh từ năm 1999, nhưng chưa triển khai được vì không có kinh phí.

Cả xã Tam Hải, Núi Thành được qui hoạch trở thành một “đặc khu” du lịch của khu kinh tế mở Chu Lai trong tương lai, bao gồm bảy thôn, bây giờ hai thôn đã gần như xóa sổ. Không biết rồi đây cái “đặc khu” du lịch như trong hoạch định có còn không khi mà hằng ngày, hằng giờ từng mét đất đang trôi ra biển? Những đứa trẻ nhìn cha mẹ dời nhà thụt lùi tưởng như trò chơi, nên chúng rủ nhau ra biển trước nhà mỗi chiều để chơi trò chạy thụt lùi...