Phóng to

Các em thiếu nhi giữa rừng sách - Ảnh: L.Đ.

Mời bấm vào đây để xem đoạn phóng sự về sách ngoại

Mua tác quyền sách xuyên quốc gia

“Tôi đã mất cả thảy khoảng 100 lần gửi email cho nhà xuất bản (NXB) giữ bản quyền tập hồi ký của Hillary Clinton - phu nhân cựu tổng thống Clinton. Sau đó tôi phải bay qua Mỹ để thương lượng lần cuối cùng. Tính ra thì tốn kém cũng nhiều, nhưng vẫn rẻ hơn giá 5.000 USD mà họ đưa ra lúc ban đầu” - ông Nguyễn Văn Phước, giám đốc Công ty Trí Việt, kể lại sự kiện này cho thấy giới làm sách ở VN đã nhạy bén hơn trong việc tìm kiếm những hợp đồng tác quyền thích hợp với túi tiền.

Năm 2004, nhà thơ, dịch giả Hoàng Hưng đã thương lượng được tác quyền một tập thơ gồm 15 tác giả nữ đương đại của Mỹ. Ông được thuận lợi vì lãnh sự quán Hoa Kỳ cũng rất ủng hộ việc phổ biến thơ Mỹ tại VN, nên họ đã đứng ra mua tác quyền của các tác giả Mỹ rồi chuyển giao lại cho phía VN với giá rất thấp.

Tuy nhiên, câu chuyện mua tác quyền được ưu đãi nhất có lẽ là khi Công ty Kỳ Thư thương lượng với ông chủ NXB Your Life Support System (Mỹ) là Steve Goodier. Ông này đã đồng ý bán một số sách về nghệ thuật sống, về giáo dục tâm hồn với giá... 1USD/ quyển.

Trong một số hội chợ sách quốc tế, các đơn vị xuất bản và liên kết xuất bản của VN đều “làm siêng” tham dự với hi vọng tìm ra những tựa sách mới để đi đến thương lượng tác quyền.

Theo ông Trần Thức - giám đốc trung tâm tác quyền của Công ty văn hóa Phương Nam, hiện Trung Quốc đang có sự trỗi dậy của các cây bút nữ viết rất mạnh mẽ. Đây là dòng văn học “ling lei” (lánh loại) hiện được thế giới quan tâm. Và ở hội chợ sách quốc tế tại Bắc Kinh đầu tháng chín vừa qua, Phương Nam cũng đã kịp chọn mua tác quyền của một số tác giả này.

Phát hành sách ngoại văn giá rẻ

Khi Công ước Berne được thực thi ở nước ta, người tiêu dùng gặp phải một vấn nạn lớn: buộc phải dùng sách ngoại văn bản gốc trong một số trường hợp. Phần lớn các sách này là giáo trình ngôn ngữ, một số sách chuyên ngành y khoa, khoa học kỹ thuật, các sách khoa học xã hội và từ điển.

Công ước Berne qui định phải dùng sách gốc nhưng giá sách nhập khẩu do các NXB nước ngoài ấn định quá cao so với mức thu nhập của VN.

Các công ty phát hành sách VN đã năng động trong việc phối hợp với các tập đoàn xuất bản nước ngoài để hạ giá thành sách ngoại văn đến mức tối đa.

Bằng hình thức hợp đồng in gia công sách ngoại văn phát hành tại VN, Công ty Phát hành sách TP.HCM (Fahasa) đã giảm đến 50% giá bìa trên sách ngoại văn của Cambridge.

Tháng 7-2005, Công ty Phương Nam đã chính thức ký hợp đồng mua tác quyền sách của năm NXB hàng đầu thế giới: Peason - Longman, McGraw Hill, Wiley (Mỹ), Bounty (Anh) và NXB Thế Giới Mới (Trung Quốc). Trong đó, các bộ sách của Longman như Supertots, Superkits và Cutting Edge là sách độc quyền phát hành của Phương Nam với mức giảm giá bình quân đến 50% so với giá nhập khẩu trước đây.

Theo ông Trần Thức, hiện nay có một phương thức làm sách ngoại văn với các tập đoàn nước ngoài là: thỏa thuận hợp tác để các NXB mua tác quyền với các tác giả trong nước của họ (hiện nay Phương Nam đang làm với McGraw Hill), sau đó phía VN hợp tác ở khâu dịch, in và phát hành tại VN.

“Cách làm này tránh được một khâu khó khăn quan trọng là người VN ta cứ phải cạy cục đi thương lượng tác quyền với những tác giả nước ngoài” - ông Thức nói.